Αμοιβές διαχείρισης, φορολογική έκπτωση και ασφαλιστικές εισφορές. Τι πρέπει να γνωρίζουν οι επιχειρήσεις

          Με την Αριθ. Πρωτ.: Δ15/Ε’/10706/423 ορίζεται η διαδικασία προσδιορισμού και εκκαθάρισης εισφορών για τους ασφαλισμένους που ασκούν παράλληλα μισθωτή και μη   μισθωτή απασχόληση, σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στον νόμο 4670/2020, και της τροποποίησης του άρθρου 36 του προηγούμενου νόμου 4387/2016. Με την διαδικασία εκκαθάρισης, οι ελεύθεροι επαγγελματίες- αυτοαπασχολούμενοι με παράλληλη μισθωτή απασχόληση μπορεί να απαλλάσσονται εντελώς από την υποχρέωση καταβολής εισφορών, ή μπορεί ακόμη να πρέπει να αποδώσουν  εξαιρετικά χαμηλές εισφορές κατά την εκκαθάριση.  Για τις εισφορές από 1.1.2021, η εκκαθάριση θα διενεργείται πλέον κάθε μήνα με πρώτη εφαρμογή την έως τις 29 Απριλίου και καταληκτική ημερομηνία πληρωμής τυχόν χρεωστικών υπολοίπων  μέχρι τέλη Μαΐου 2021.

Η απόφαση αυτή έρχεται να προστεθεί στο σκεπτικό που έχει αναπτυχτεί στο σύνολο των Ελληνικών επιχειρήσεων πλην ατομικών, αν είναι συμφέρουσα ασφαλιστικά και φορολογικά η αμοιβή διαχείρισης ακόμη και στις περιπτώσεις που η καταβολή της στους διαχειριστές έχει πλέον στο σύνολο των επιχειρήσεων, πλην ΙΚΕ, ασφαλιστικές εισφορές.

Στην εταιρική απόφαση για απόδοση διαχειριστικής αμοιβής λαμβάνονται υπόψη και κάποια άλλα θέματα που αφορούν την εταιρική διαχείριση, όπως απολήψεις χρημάτων που δεν αιτιολογούνται ή που αφορούν ποσά σε εταίρους χωρίς την έγκριση διανομής σε εταιρείες με διπλογραφικά βιβλία  από τα όργανα της επιχείρησης.

Επιπλέον με απόφαση της ΔΕΔ/2019 το ποσό το οποίο καταβάλλεται μετά από κοινή συμφωνία θα πρέπει να αντιστοιχεί στο διευθυντικό έργο, να μην παρουσιάζει αυξομειώσεις, να καταβάλλεται τακτικά, να υποβάλλεται σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, ΦΜΥ και σε ασφαλιστικές εισφορές ΕΦΚΑ, και να κατατίθεται διατραπεζικά προς αποφυγή αμφισβητήσεων, μελλοντικής αντιδικίας των εταίρων και για λόγους διαφάνειας, για να είναι σύμφωνα με τη φορολογική και εργατική νομοθεσία  Οι εν λόγω αμοιβές να αντιστοιχούν σε ευρύ φάσμα καθηκόντων, αφού στην επιχείρηση, ελλείψει διευθυντή προσωπικού, οικονομικού διαχειριστή, εμπορικού διευθυντή και άλλων διοικητικών στελεχών, τα συγκεκριμένα καθήκοντα ασκούνται αποκλειστικά και αδιάλειπτα από τους διαχειριστές της εταιρείας. Επιπρόσθετα το ποσό αμοιβής θα πρέπει να είναι εύλογο προς το παραγόμενο έργο, και να καλύπτει όλες τις προϋποθέσεις των αρ. 22 και 23 του ν. 4172/2013 (ΠΟΛ.1139/2015, ΔΕΑΦΑ 1064780 ΕΞ 2015/11.5.2015).Σε κάθε περίπτωση απόφαση διαχειριστικής αμοιβής θα πρέπει να προβλέπεται και από το καταστατικό της επιχείρησης.

Με την αρ. πρωτ. Δ.15/Δ’/619/15/16.4.2018, στην περίπτωση που για την άσκηση καθηκόντων διαχείρισης προβλέπεται αμοιβή, προκύπτει σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3 του ν.1759/1988 υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση και καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. Σε δεύτερο χρόνο αναφορικά με την απεικόνιση στην ΑΠΔ των ανωτέρω αμοιβών και την απόδοσή ασφαλιστικών εισφορών στο δημόσιο, οδηγίες από την διοίκηση  έχουν δοθεί με την Εγκ. ΕΦΚΑ 21/2019 αλλά και νωρίτερα για τα μέλη Δ.Σ των ΑΕ με την Εγκ. ΕΦΚΑ  4/2017.

          Ασφαλιστική αντιμετώπιση αμοιβών διαχείρισης

ΟΕ, ΕΕ, ΕΠΕ

• Τα μέλη/εταίροι των Ομόρρυθμων/Ετερόρρυθμων εταιρειών καθώς και των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης, εφόσον ο σκοπός των εταιρειών αυτών συνιστά δραστηριότητα επαγγελματική, βιοτεχνική ή εμπορική υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση σύμφωνα με τις διατάξεις του π. Ο.Α.Ε.Ε. (άρθρο 1 του Π.Δ.258/2005), και αποδίδουν εισφορές βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016 (6 κατηγορίες ασφάλισης από 210-566 ευρώ και επιπλέον μια ειδική κατηγορία με 126 ευρώ.)
• Τα μέλη/εταίροι των ως άνω εταιρειών (Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε) που ασκούν παράλληλα και καθήκοντα διαχείρισης στην εταιρεία έναντι αμοιβής, για την άσκηση των καθηκόντων διαχείρισης υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση σύμφωνα με τις διατάξεις του π. ΙΚΑ- ΕΤΑΜ (άρθρο 1 παρ. 3 του Ν. 1759/1988) και αποδίδουν ασφαλιστικές εισφορές βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016 εφαρμοσμένων και των διατάξεων παράλληλης ασφάλισης του άρθρου 36 του ν.4387/2016.
• Διαχειριστής Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε. που δεν έχει την ιδιότητα του μέλους/εταίρου (Τρίτο Πρόσωπο) υπάγεται στην ασφάλιση σύμφωνα με τις διατάξεις του π. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. (άρθρο 2 Α.Ν. 1846/1951). Στην περίπτωση που για την άσκηση των καθηκόντων διαχείρισης έχει προσληφθεί τρίτο προς τούτο πρόσωπο, έναντι αμοιβής, καταβάλλονται ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με το άρθρο 38 του Ν. 4387/2016 για όλους τους κλάδους ασφάλισης καθώς και τους συνεισπραττόµενους κλάδους των Ο.Α.Ε.∆., Ο.Ε.Κ. και Ο.Ε.Ε.

ΙΚΕ

• Όσον αφορά στις εταιρείες μορφής ΙΚΕ οι εταίροι δεν έχουν υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ και ως εκ τούτου δεν υποχρεούνται στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.
• Σε περίπτωση όμως που εταίρος ΙΚΕ έχει οριστεί και διαχειριστής στην ΙΚΕ, ως διαχειριστής έχει υποχρέωση ασφάλισης και καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν.4387/2016 (6 κατηγορίες ασφάλισης από 210-566 ευρώ και επιπλέον μια ειδική κατηγορία με 126 ευρώ.)
• Ανάλογα, εάν ως διαχειριστής της ΙΚΕ έχει οριστεί τρίτο πρόσωπο έχουν εφαρμογή τα προβλεπόμενα στο άρθρο 39 του ν.4387/2016.
• Όσον αφορά τους μοναδικούς εταίρους μονοπρόσωπης ΙΚΕ που είναι παράλληλα και διαχειριστές ΙΚΕ, υποχρέωση ασφάλισης προκύπτει και για τις δύο ιδιότητες, και, ως εκ τούτου, οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016.

ΑΕ

• Στις Ανώνυμες εταιρείες τα φυσικά πρόσωπα που συμμετέχουν στο Δ.Σ και αμείβονται ασφαλίζονται με το καθεστώς που διέπει τους μισθωτούς βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016.
• Ενώ Τα μέλη του Δ.Σ των Ανωνύμων εταιρειών εφόσον είναι και μέτοχοι κατά ποσοστό 3% τουλάχιστον χωρίς αμοιβές οι ασφαλιστικές εισφορές τους υπολογίζονται βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016.

Γενικότερα εξαιρουμένων περιπτώσεων που αναφέρθηκαν, οι ασφαλιστικές εισφορές για το ποσό της αμοιβής διαχείρισης υπολογίζονται για τους κλάδους κύριας σύνταξης, ασθένειας σε είδος και χρήμα και επικουρική κάλυψη, όχι όμως για τους συνεισπραττόμενους κλάδους του Ο.Α.Ε.Δ. – Ο.Ε.Κ. – Ο.Ε.Ε. καθώς οι συγκεκριμένες αμοιβές δεν απορρέουν από σύναψη σχέσης εξαρτημένης εργασίας αλλά εκ της εταιρικής τους ιδιότητας.

Επιπλέον τα πρόσωπα αυτά δεν δηλώνονται στο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ (Πρόσληψη, Πίνακα Προσωπικού κτλ) της Επιθεώρησης Εργασίας.

          Φορολογική αντιμετώπιση αμοιβών διαχείρησης

Σύμφωνα με την Αρ. πρωτ.: ΔΕΑΦΑ 1064780 ΕΞ 2015/11.5.2015  γίνεται δεκτό ότι οι αμοιβές μελών και διαχειριστών ΕΠΕ, καθώς και οι αμοιβές εκπροσώπων και εταίρων ΟΕ και ΕΕ για τις υπηρεσίες που παρέχουν με βάση την ιδιότητά τους αυτή προς τις υπόψη εταιρίες, εξομοιώνονται με τις αμοιβές διευθυντών ή μελών Δ.Σ. εταιρίας ή κάθε άλλου νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας. Κατά συνέπεια, αυτές χαρακτηρίζονται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία και φορολογούνται σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 15 του ν. 4172/2013.

Η λήψη αμοιβών για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης ή και εκπροσώπησης από μέλη προσωπικής εταιρείας εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της εταιρείας (Πολ. 1139/2015).

Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1113/2115 εγκύκλιο διαταγή, ορίζεται μεταξύ των άλλων πως:« Οι αμοιβές φυσικού προσώπου διαχειριστή Ε.Π.Ε. ή Ι.Κ.Ε. ή μέλους Δ.Σ. Α.Ε. το οποίο δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα και λαμβάνει αμοιβές οι οποίες θεωρούνται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες, εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα της ΕΠΕ ή Ι.Κ.Ε. ή Α.Ε, κατά περίπτωση.»