Ελεγκτικές διαδικασίες, λογιστικές και φορολογικές επισημάνσεις για το κλείσιμο της χρήσης 2020
Στο κλείσιμο μιας ιδιαίτερα δύσκολης χρονιάς θα ήθελα να επισημάνω κάποια βασικά θέματα λογιστικής και φορολογίας που αφορούν την χρήση του 2020 ώστε να αποτελέσουν σημείο μελέτης για όσους έχουν κοινές σκέψεις και προβληματισμούς. Να τονίσω βέβαια ότι η προσέγγιση κάποιων θεμάτων έχει και υποκειμενικά στοιχεία με μοναδικό σκοπό το ερέθισμα για μεγαλύτερη εμβάθυνση.
Μια διάταξη που μας απασχολεί όλους για το τέλος της φετινής χρονιάς αποτελεί η εφαρμογή του άρθρου 298 του ν. 4738/2020 όπου προβλέπεται ότι για το φορολογικό έτος 2020 απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α ν.4172/2013 τα εισοδήματα που αναφέρονται στο άρθρο αυτό, με εξαίρεση τα εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Αυτό σημαίνει ότι η διανομή μερισμάτων των εταιρειών με διπλογραφικά βιβλία επιβαρύνεται με φόρο 5% και τα φυσικά πρόσωπα εταίροι-μέτοχοι δεν έχουν καμία επιπλέον επιβάρυνση στην φορολογική τους δήλωση, μάλιστα θα πρότεινα και διαδικασία δημοσιότητας της γενικής συνέλευσης που θα εγκρίνει την διανομή. Κάνοντας χρήση αυτής της διάταξης εξετάζουμε δοσοληπτικούς λογαριασμούς με εταίρους, συσσωρευμένα κέρδη, και συνολικά το ύψος ιδίων κεφαλαίων σε συνδυασμό με μεταβιβάσεις εταιρικών μεριδίων και μετοχικού κεφαλαίου.
Έλεγχος απλογραφικών & διπλογραφικών βιβλίων
Πάντα επίκαιρο θέμα, εφεξής και ως βασικό εργαλείο ελεγκτικής μελέτης για τις χρήσεις από 1/1/2014, ότι ο έλεγχος των απλογραφικών βιβλίων γίνεται με την Α.1293/2019 και των διπλογραφικών βιβλίων με την ΠΟΛ.1036/2017 σε συνδυασμό με τα όσα προβλέπει το πρόγραμμα ελέγχου της ΠΟΛ.1124/2015. Σημαντικό είναι να επισημάνουμε τα πρόστιμα που προβλέπονται στο άρθρο 54Ε του ν. 4174/2013 και αφορούν παραβάσεις μη τήρησης των λογιστικών αρχείων. Επιπλέον ζήτημα που θα μας απασχολήσει για τα επόμενα έτη είναι ότι η μέθοδος προσδιορισμού των εσόδων του άρθρου 28 του ν. 4172/2013 μπορεί να οδηγήσει ελεγκτικά στις έμμεσες τεχνικές ελέγχου του άρθρου 27 του ν. 4174.2013 (ρητή αναφορά και στο άρθρο 11 της Α.1293/2019 για τον έλεγχο απλογραφικών βιβλίων).
Έλεγχος αποθεμάτων χρήσης
Δειγματοληπτικά θα πρότεινα έλεγχο αποθεμάτων και αποτίμηση τους, κάνοντας κλειστή αποθήκη σε δύο (2) τουλάχιστον είδη ανά ελεγχόμενη χρήση, επιλεκτικά με βάση την τιμή μονάδας ή την ποσότητα ή τη συνολική αξία, σε όσους πωλούν αποκλειστικά χονδρικώς και όπου είναι εφικτό στα πρόσωπα που πωλούν χονδρικώς και λιανικώς ή αποκλειστικά λιανικώς. Μια διαδικασία για να ελέγξουμε πόσο κοντά είμαστε σε δεδομένα που έχουν δηλωθεί στο Ε3 ελεγχόμενης χρήσης και σε συνδυασμό με τα όσα προβλέπονται και στην Α. 1008/2020 για την μεθοδολογία των έμμεσων τεχνικών ελέγχου.
Εκπιπτόμενες, Μη Εκπιπτόμενες Επιχειρηματικές δαπάνες και….ΔΕΔ
Κάθε χρόνο θα πρέπει να κάνουμε ένα φρεσκάρισμα και μια επικαιροποίηση στα προβλεπόμενα των άρθρων 22 και 23 του ν. 4172/2013 (ενδεικτικά αναφέρω για το 2020 έχουμε αλλαγές στις εξοφλήσεις των μισθωμάτων, στο ποσοστό της έκπτωσης της διαφημιστικής δαπάνης, στο ποσοστό έκπτωσης των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη).
Ενδεικτικές περιπτώσεις:
Στην περίπτωση μίσθωσης ξεκαθαρίζουμε εάν είναι χρηματοδοτική ή λειτουργική όπως προβλέπεται στο Παράρτημα Α των Ε.Λ.Π 42308/2014, γιατί υπάρχει διαφορετικός λογιστικός και φορολογικός χειρισμός, απαραίτητα έγγραφα η σύμβαση μίσθωσης το δασολόγιο που περιλαμβάνει τις καταβολές και τους αναλογούν τόκους καθώς και μια βεβαίωση της εταιρείας μίσθωσης για το είδος της σύμβασης μίσθωσης.
Στο θέμα των επισφαλών απαιτήσεων πέρα από την γενική πρόβλεψη επισφαλών απαιτήσεων βάσει κατάλληλων ενεργειών του άρθρου 26 ν.4172/2013 για την χρήση του 2020 προστίθενται επιπλέον δύο δυνατότητες για τις επιχειρήσεις, η δυνατότητα διαγραφής επισφαλών απαιτήσεων έως 300,00 ευρώ, καθώς και η δυνατότητα της διαγραφής των απαιτήσεων στο πλαίσιο αμοιβαίας συμφωνίας ή δικαστικού συμβιβασμού. Ε.2205/2020. Θα πρέπει κάθε χρόνο να ζητούμε από την επιχείρηση να επεξεργαστεί μια λίστα ενηλικίωσης υπολοίπων πελατών προμηθευτών γιατί έτσι θα μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις για τον λογιστικό και φορολογικό χειρισμό τους.
Στο θέμα της εξόφλησης μισθοδοσίας ως γνωστό εάν δεν καταβληθούν οι αποδοχές αποκλειστικά στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων μισθωτών, επιβάλλονται κυρώσεις από το Σ.ΕΠ.Ε, ενώ δεν εκπίπτουν αν η εξόφληση δεν γίνει με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμής, ακόμη και στα απλογραφικά βιβλία θα πρέπει μηνιαία να πραγματοποιείται συμφωνία των μισθοδοτικών καταστάσεων με τα τραπεζικά αντιγράφα (extrait) εξόφλησης γιατί αποτελεί ελεγκτικό στοιχείο της απόφασης 1293/2019 και προφανώς θα αναζητηθούν στο σύνολο τους. Θα πρότεινα το Υ.Ο να εξετάσει ειδικά για φέτος και το ζήτημα της εκπεσιμότητας ως προς τον χρόνο καταβολής των ασφαλιστικών εισφορών της χρήσης 2020.
Ως προς το ζήτημα της αντιμετώπισης των αποφάσεων των ΔΕΔ (Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών) η άποψη μου είναι ότι αποτελούν εργαλεία μελέτης ως προς το σκεπτικό της απόφασης για την εφαρμογή των διατάξεων, δεν παύει όμως να αποτελούν ατομικές διοικητικές λύσεις οι οποίες μπορεί να λαμβάνονται υπόψη στις ελεγκτικές διαδικασίες αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υποκαθιστούν τις αποφάσεις της Διοίκησης που κοινοποιούν και ερμηνεύουν τις διατάξεις του νόμου. Στο σκεπτικό της ΔΕΔ 1137/2019 αναφέρεται «Επειδή οι εφαρμοζόμενες φορολογικές διατάξεις επιβάλλουν δέσμια αρμοδιότητα της διοίκησης, οι δε προϋποθέσεις επιβολής των προσβαλλόμενων μέτρων καθορίζονται κατά τρόπο γενικό, αλλά σαφή, συγκεκριμένο και αντικειμενικό από τον ίδιο το νόμο, έτσι ώστε το αρμόδιο διοικητικό όργανο, κατά την έκδοση των ατομικών διοικητικών πράξεων να περιορίζεται στην απλή διαπίστωση των προϋποθέσεων αυτών, όπως συνέβη στην προκειμένη περίπτωση, και όχι στη δυνατότητα παραβίασης αυτών των τυπικών και στην εφαρμογή τους κατά διακριτική ευχέρεια. Άλλωστε, σε κάθε περίπτωση, η διοίκηση, κατά την έκδοση των διοικητικών πράξεων, δεσμεύεται από το εκάστοτε ισχύον δίκαιο, ενώ κρίσιμο νομικό καθεστώς των διοικητικών πράξεων είναι το ισχύον κατά τον χρόνο εκδόσεως τους.»
Επισημάνσεις σε διατάξεις του ΦΠΑ
Ως προς τον έλεγχο του ΦΠΑ αρχικά ελέγχεται η ορθή μεταφορά πιστωτικού υπολοίπου προς έκπτωση σε επόμενες φορολογικές περιόδους, επιπλέον πάντα επισημαίνουμε ότι ρητά αναφέρεται για μια σειρά αγορών-δαπανών στην παρ.4 του άρθρου 30 του ν. 2859/2000, για την έκπτωση του αναλογούντα Φ.Π.Α. χωρίς να υπάρχει τέτοιο δικαίωμα. Επιπλέον ελέγχουμε την ορθή εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν ειδικά καθεστώτα του Φ.Π.Α., και όπως προβλέπουν τα Ε.Λ.Π θα πρέπει στο φορολογικό στοιχείο να αναγράφεται και η σχετική διάταξη του άρθρου Φ.Π.Α. Χρήσιμη για μελέτη η Ε.2185/2020 που αφορά χειρισμό των ενισχύσεων ως προς το ΦΠΑ.
Εταιρικές επισημάνσεις
Την περίοδο αυτή σε συνδυασμό και με την παράταση ενός μήνα στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων θα πρότεινα να γίνεται έλεγχος των καταστατικών των εταιριών, είναι σημαντικό να υπάρχει η γνώση των καταστατικών διατάξεων, ελέγχουμε την διάρκεια, τον σκοπό, θέματα διαχείρισης και αμοιβής τους και φροντίζουμε να τηρούνται διατάξεις που αφορούν το είδος των μετοχών και το βιβλίο των μετόχων. Επιπλέον έχουμε γνώση των επικαιροποιημένων διατάξεων των νόμων 4541/2018 για τις ΕΠΕ και 4548/2018 για τις ΑΕ.
Αξιοσημείωτη σε επίπεδο χειρισμού πιστώσεων η ΔΕΔ 1094/2020 που αναφέρεται σε κατάθεση ποσού από εταιρία σε λογαριασμό διαχειριστή όταν δεν αποτελεί παροχή σε είδος ή δάνειο θεωρείται αμοιβή διαχείρισης. Συγκεκριμένα οι πιστώσεις αυτές, αφορούν καταθέσεις σε χρήμα και όχι σε είδος και ως εκ τούτου δεν έχει εφαρμογή η διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 13. Περαιτέρω, ούτε και η διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 13 έχει εφαρμογή εν προκειμένω, δεδομένου ότι δεν αποδείχθηκε η χορήγηση δανείου έστω και άτυπου από την εταιρεία. Γενικότερα κατά περίπτωση και σύμφωνα με τα νέα στοιχεία ασφαλιστικών εισφορών, θα πρέπει να εξετάζουμε την καταβολή διαχειριστικής αμοιβή εφόσον υπάρχει και καταστατική πρόβλεψη, σε συνδυασμό με τι προβλέπεται για τις εισφορές στην παράλληλη ασφάλιση.
Σημαντικές και οι αλλαγές ως προς τις παροχές σε είδος του άρθρου 13 ν.4172/2013 ενδεικτικά: Επανακαθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού της αξίας παραχώρησης ενός οχήματος σε εργαζόμενο ή μέτοχο ή εταίρο για τον προσδιορισμό του φορολογητέου τους εισοδήματος ,προβλέπεται αλλαγή στις παροχές σε είδος με την μορφή δανείου, και κατάργηση της διάταξης προκαταβολής μισθού άνω των τριών μηνών ως δάνειο.
Ενισχύσεις και.. Covid-19
Προτείνω τη διακριτή παρακολούθηση και μελέτη του συνόλου των ενισχύσεων (όχι μόνο covid 19) που έλαβαν η πρόκειται να λάβουν οι επιχειρήσεις που θα απεικονίζει για κάθε επιχείρηση την μορφή και το είδος χρηματοδότησης. Σημαντικό στοιχείο είναι ο ορισμός των κρατικών ενισχύσεων του Παραρτήματος Α του ν.4308/2014, ο λογιστικός χειρισμός του άρθρου 23 ν. 4308/2014 και ο φορολογικός χειρισμός του άρθρου 21 ν.4172/2013 των μέτρων ενίσχυσης, σε συνδυασμό πάντα με τις προβλεπόμενες διατάξεις για διατήρηση προσωπικού. Σημαντική πάντα σχετικά με τις χρηματοδοτήσεις η ΣΛΟΤ 2971/2019 για τον υπολογισμό ετήσιων μονάδων εργασίας (ΕΜΕ).
Συνδεδεμένες επιχειρήσεις και Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών
Οι ενδοομιλικές συναλλαγές δηλ. οι συναλλαγές μεταξύ συνδεδεμένων εταιριών που για τις φορολογικές αρχές μπορεί να αποτελούν και μεταφορά φορολογικής ύλης είναι αντικείμενο τόσο του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ν. 4172/2013, άρθρα 2,50,51 όσο και του Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών ν. 4174/2013, άρθρα 21,22,56. Οι ανωτέρω διατάξεις δεν αφορούν μόνο μεγάλους ομίλους επιχειρήσεων , αλλά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που εμπίπτουν στις σχετικές διατάξεις. Απαλλάσσονται επιχειρήσεις με ενδοομιλικές συναλλαγές μέχρι 100.000 Ευρώ, εφόσον ο κύκλος εργασιών είναι έως τα 5 εκατ. Ευρώ. Αν ο κύκλος εργασιών είναι υψηλότερος, το όριο απαλλαγής έχει τεθεί στις 200.000 Ευρώ. Να σημειώσουμε ότι για το συγκεκριμένο θέμα οι κατευθύνσεις του ΟΟΣΑ έχουν δοθεί από το 2010.
Με τον ν.4428/2016 μας απασχολεί πλέον σαν θέμα και η Αυτόματη Ανταλλαγή Πληροφοριών, μια συμφωνία μεταξύ χωρών του ΟΟΣΑ για συστηματική διαβίβαση στοιχείων από την χώρα προέλευσης διαφόρων πηγών εισοδημάτων και περιουσιακών στοιχείων στην χώρα φορολογικής κατοικίας. Σχετικές διατάξεις στα άρθρα 15 και 29 του ν.4174/2013 που αφορούν παροχή πληροφοριών στην φορολογική διοίκηση, και αμοιβαία διοικητική συνδρομή.
Τα θέματα λογιστικής και φορολογίας είναι σαφώς αρκετά για ακόμη μια χρονιά, θεωρώ ότι η γνώση, η συνεχής μελέτη και η ενημέρωση των επιχειρήσεων είναι η μόνη θωράκιση στο περιβάλλον πολλαπλών απαιτήσεων που ζούμε και που θα ακολουθήσει.
Καλή χρονιά με υπομονή, υγεία, και ελπίδα!
ΠΗΓΗ:e-forologia.gr
