Έκθεση: Τα εμπορικά συστήματα της ΕΕ προάγουν την οικονομική ανάπτυξη και τα ανθρώπινα δικαιώματα

Βρυξέλλες, 19 Ιανουαρίου 2018Η έκθεση που δημοσιεύεται σήμερα από κοινού από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης δείχνει τον θετικό αντίκτυπο των ενωσιακών συστημάτων δασμολογικών εκπτώσεων στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.Το εμπόριο αποτελεί κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη και συμβάλλει στην προώθηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των εργασιακών δικαιωμάτων, της χρηστής διακυβέρνησης και των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης.Από το 2014, όταν άρχισε να ισχύει η αναθεωρημένη πρωτοβουλία της ΕΕ που είναι γνωστή ως σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ), οι εξαγωγές προς την ΕΕ από τις χώρες που επωφελούνται απ’ αυτές τις περικοπές δασμών αυξήθηκαν σχεδόν κατά το ένα τέταρτο φτάνοντας στο ποσό των 63 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες επωφελήθηκαν περισσότερο: οι εξαγωγές τους προς την ΕΕ αυξήθηκαν κατά σχεδόν 40 % και έφτασαν τα 23,5 δισεκατομμύρια ευρώ το 2016.Εκτός από τα οικονομικά οφέλη του συστήματος αυτού, η σημερινή έκθεση επισημαίνει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε ζητήματα όπως η χειραφέτηση των γυναικών, η παιδική εργασία και η αναγκαστική εργασία, τα βασανιστήρια, η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και η κλιματική αλλαγή. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν στο πλαίσιο της παρακολούθησης της ΕΕ δείχνουν πολλές θετικές αλλαγές που οφείλονται στη δέσμευση της ΕΕ όσον αφορά το εν λόγω σύστημα. Μεταξύ πολλών άλλων παραδειγμάτων, περιλαμβάνονται η νέα νομοθεσία του Πακιστάν κατά των εγκλημάτων τιμής και βιασμού και η καταχώριση της Παραγουάης στον κατάλογο των χωρών με την ισχυρότερη δέσμευση για την προστασία των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση στο πλαίσιο της σύμβασης για το διεθνές εμπόριο ειδών άγριας πανίδας και χλωρίδας που απειλούνται με εξαφάνιση. Ωστόσο, η έκθεση επισημαίνει επίσης τομείς που χρήζουν περαιτέρω βελτίωσης προκειμένου να εκπληρωθούν οι όροι του συστήματος, για παράδειγμα όσον αφορά την εφαρμογή και την επιβολή της σχετικής νομοθεσίας από τις δικαιούχους χώρες.Ένα χωριστό έγγραφο που συνοδεύει τη σημερινή έκθεση παρέχει λεπτομερή επισκόπηση της προόδου που έχει σημειωθεί και των ελλείψεων που εξακολουθούν να υφίστανται, ειδικά στις χώρες που συμμετέχουν στο ειδικό καθεστώς κινήτρων για την αειφόρο ανάπτυξη και τη χρηστή διακυβέρνηση, γνωστό ως ΣΓΠ+.Η έκθεση δείχνει επίσης ότι η κοινωνία των πολιτών συμμετέχει περισσότερο στην παρακολούθηση του συστήματος: 16 διάλογοι με εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών πραγματοποιήθηκαν το 2016 και το 2017· ένας απ’ αυτούς, στον οποίο συμμετείχαν 20 μη κυβερνητικές οργανώσεις, ήταν αποκλειστικά αφιερωμένος στην προετοιμασία της σημερινής έκθεσης.Η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για Θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Federica Mogherini, δήλωσε: «Όταν η δημοκρατία και οι θεμελιώδεις ελευθερίες είναι εγγυημένες, οι οικονομίες μας είναι ισχυρές, οι κοινωνίες μας είναι ανθεκτικές, η ασφάλειά μας είναι αειφόρος και η ανάπτυξή μας στηρίζεται σε πιο στέρεες βάσεις. Το σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων συμπληρώνει την πολιτική δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τους εταίρους της. Με τον τρόπο αυτόν, έχουμε συμβάλει στην ενίσχυση της κοινωνίας των πολιτών και των ανεξάρτητων φωνών και στην καλύτερη προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου μέσω της εθνικής νομοθεσίας σε χώρες-εταίρους. Βεβαίως, θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί με τους εταίρους μας, να επενδύουμε στα δικαιώματα του ανθρώπου, να επενδύουμε στο έργο της κοινωνίας των πολιτών, να επενδύουμε στις ανοικτές κοινωνίες — για να υπάρξουν εγγυήσεις για αειφόρο ασφάλεια για όλους.»Η επίτροπος κ. Cecilia Malmström, αρμόδια για θέματα εμπορίου, δήλωσε: «Οι πολιτικές μας προσφέρουν ευνοϊκούς όρους πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ, σε συνδυασμό με στενή συνεργασία με τις εθνικές αρχές. Πλέον, διαπιστώνουμε θετικές αλλαγές σε πολλές περιοχές του πλανήτη — ενίσχυση των θεμελιωδών αξιών της εμπορικής πολιτικής της ΕΕ, όπως είναι τα δικαιώματα του ανθρώπου και η βιώσιμη ανάπτυξη. Ισχυρότεροι εγχώριοι θεσμοί και νόμοι βοηθούν να τεθούν σε εφαρμογή καθοριστικής σημασίας διεθνείς συμβάσεις. Σε ορισμένες χώρες, εξακολουθούν να υπάρχουν τομείς που εμπνέουν σοβαρές ανησυχίες όσον αφορά τα δικαιώματα του ανθρώπου και τη βιωσιμότητα. Στις χώρες αυτές, τα εμπορικά συστήματά μας μάς προσφέρουν μοχλούς για να ασκήσουμε πίεση και να επιβάλουμε αλλαγές, και πρέπει να εντείνουμε τις κοινές μας προσπάθειες.»Η επίτροπος Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Εργασιακής Κινητικότητας, κ. Marianne Thyssen, δήλωσε τα εξής: «Η διεθνής διάσταση της πολιτικής απασχόλησης και της κοινωνικής πολιτικής είναι στρατηγικής σημασίας για την επίτευξη βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης με άφθονες θέσεις εργασίας. Το ΣΓΠ αποτελεί ένα μοναδικό εργαλείο για την προώθηση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και για τον σεβασμό των διεθνών προτύπων εργασίας. Μας ενθαρρύνουν οι θετικές εξελίξεις και ο ανοικτός διάλογος σχετικά με σημαντικά ζητήματα εργασιακών δικαιωμάτων, όπως η εξάλειψη της παιδικής εργασίας. Δεδομένου ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικά προβλήματα, είναι ακόμη πιο σημαντικό να εντείνουμε τις προσπάθειές μας. Είμαστε προσηλωμένοι στην προαγωγή των θεμελιωδών αρχών και των δικαιωμάτων στην εργασία και στην επίτευξη ανάπτυξης προς όφελος όλων.»Τα επόμενα δύο έτη, η ΕΕ θα εξακολουθήσει να συνεργάζεται με κάθε δικαιούχο χώρα του ΣΓΠ σχετικά με τις αναγκαίες δράσεις προτεραιότητας και θα διοργανώσει αποστολές παρακολούθησης του ΣΓΠ που θα στοχεύουν ειδικά στις χώρες όπου απαιτείται να ενταθούν οι προσπάθειες λόγω σοβαρότερων ελλείψεων. Επιπλέον, η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει τις προσπάθειες της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ΔΟΕ) για τη βελτίωση της συμμόρφωσης των χωρών του ΣΓΠ+ με τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων και εφαρμογής της Οργάνωσης. Η ΕΕ θα συνεχίσει επίσης να εργάζεται για την ενδυνάμωση των τοπικών οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να είναι σε θέση να συμβάλλουν αποτελεσματικότερα στην εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων, μέσω ενός τριετούς έργου χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ, ύψους 4,5 εκατ. ευρώ.Ιστορικό του φακέλουΤο σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων (ΣΓΠ) αποτελεί το κύριο εμπορικό μέσο της ΕΕ για τη στήριξη των αναπτυσσομένων χωρών. Αποτελείται από τρία διαφορετικά καθεστώτα παροχής προνομιακής πρόσβασης στην αγορά της ΕΕ, σχεδιασμένα ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορετικές ανάγκες των δικαιούχων χωρών:Το γενικό ΣΓΠ μειώνει τους ενωσιακούς εισαγωγικούς δασμούς για περίπου το 66 % όλων των κατηγοριών προϊόντων σε 23 χώρες.Το ΣΓΠ+, ή ειδικό καθεστώς κινήτρων για την αειφόρο ανάπτυξη και τη χρηστή διακυβέρνηση, αίρει τους τελωνειακούς δασμούς για τα δύο τρίτα των προϊόντων που προέρχονται από 10 άλλες ευάλωτες χώρες (Αρμενία, Βολιβία, Πράσινο Ακρωτήριο, Γεωργία, Κιργιζία, Μογγολία, Πακιστάν, Παραγουάη, Φιλιππίνες και Σρι Λάνκα), οι οποίες ανέλαβαν τη δέσμευση να εφαρμόζουν 27 διεθνείς συμβάσεις για τα δικαιώματα του ανθρώπου και τα εργασιακά δικαιώματα, την προστασία του περιβάλλοντος και τη χρηστή διακυβέρνηση.Η πρωτοβουλία «Όλα εκτός από όπλα» (ΟΕΟ) καταργεί τους τελωνειακούς δασμούς για όλα σχεδόν τα προϊόντα που προέρχονται από 49 λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες.Ο ισχύων κανονισμός ΣΓΠ, που εφαρμόζεται από τον Ιανουάριο του 2014, απαιτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ανά διετία, σχετικά με τις συνέπειες του ΣΓΠ. Η έκθεση συχνά περιλαμβάνει ένα «έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής» που συνοδεύει την κύρια έκθεση, εστιάζοντας σε δικαιούχους του ΣΓΠ+. Επισημαίνει νομοθετικές και πρακτικές εξελίξεις στις δικαιούχους χώρες του ΣΓΠ+ σχετικά με την εφαρμογή των 27 διεθνών συμβάσεων τις οποίες δεσμεύτηκαν να εφαρμόζουν. Η παρακολούθηση της ΕΕ διεξάγεται μέσω αποστολών παρακολούθησης, διαλόγου με τις δικαιούχους χώρες και γραπτών ερωτηματολογίων.