Πιτσιλής: Επανεξέταση της φορολογίας Χαρτοσήμου

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΑθήνα, 23 Φεβρουαρίου 2018ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΑΑΔΕ ΣΕ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝΚαλησπέρα σας.Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση να μιλήσω σε αυτό το συνέδριο, το οποίο αποτελεί πλέον θεσμό για τη νομική κοινότητα.Και, ξέρετε, χαίρομαι ιδιαίτερα και διπλά, όταν βρίσκομαι σε νομικό ακροατήριο.Διότι, έχοντας υπάρξει από την άλλη πλευρά, τη δική σας πλευρά, γνωρίζω από πρώτο χέρι τα προβλήματα και για τις δυσλειτουργίες, που αντιμετωπίζετε στην καθημερινότητά σας., κατά την τριβή σας με την υπηρεσίες μας.Και, πραγματικά, η εμπειρία μου αυτή με βοηθάει πολύ στην αντιμετώπιση όλων αυτών των θεμάτων.Και αυτό προσπαθούμε όλοι, στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων.Από τον τελευταίο ιεραρχικά υπάλληλο μέχρι εμένα.Καταλαβαίνω ότι πολλοί θα απορείτε μέσα σας, έχοντας βιώσει συχνά τυπολατρικές προσεγγίσεις στην εφαρμογή της νομοθεσίας……προσεγγίσεις, που δημιουργούν κάθε είδους πρόσθετα κόστη σε εσάς και τους πελάτες σας.Πάνω σε αυτό το κομμάτι δουλεύουμε πάρα πολύ.Ώστε να δώσουμε σε όλους τους εργαζομένους στην ΑΑΔΕ να καταλάβουν ότι πρέπει να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη το ευρύτερο πλαίσιο, στο οποίο κινείται η οικονομία, πάντοτε βέβαια στο πλαίσιο του νόμου.Δεν κουράζομαι να επαναλαμβάνω ότι η βασική αρχή, στην οποία στηρίζεται η λειτουργία της ΑΑΔΕ, είναι η εμπιστοσύνη.Η καλλιέργεια εμπιστοσύνης μεταξύ φορολογικής διοίκησης και φορολογουμένων.Ώστε ο πολίτης να νιώθει, να καταλαβαίνει ότι οι φορολογικές αρχές λειτουργούν με δικαιοσύνη και απόλυτη διαφάνεια.Διότι, αν, σήμερα, το 2018, μετά από οκτώ σχεδόν χρόνια μνημονίων, ο μέσος φορολογούμενος αισθάνεται ότι η σχέση του με τη φορολογική διοίκηση παραμένει σε μεγάλο βαθμό σχέση σύγκρουσης, στην οποία το κύριο χαρακτηριστικό είναι η εχθρική αντιμετώπισή του από τις φορολογικές αρχές, τότε κάτι δεν κάνουμε καλά.Νομίζω, όμως, και νομίζω ότι κι εσείς το αισθάνεστε, ότι ο συγκρουσιακός χαρακτήρας αυτής της σχέσης φθίνει, αργά αλλά σταθερά, και τη θέση του παίρνει ο χαρακτήρας συνεργασίας αυτής της σχέσης, με κύριο χαρακτηριστικό την αμοιβαία εμπιστοσύνη.Προσέξτε !Δεν υποστηρίζω ότι έχουμε διορθώσει τα πάντα.Προσπαθούμε, όμως, και τα βελτιώνουμε.Και βλέπουμε αποτέλεσμα σε αυτό.Διάβαζα το πρωί μια είδηση, που αναδείχθηκε στο διαδίκτυο, με βάση απόφαση, που εξέδωσε η Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών.Σε τι αφορά;Η ΔΕΔ κλήθηκε να εξετάσει ενδικοφανή προσφυγή φορολογούμενου, ο οποίος βρέθηκε αντιμέτωπος με πρόστιμο ύψους 120 ευρώ, επειδή είχε κάνει λάθος στο όνομα του παιδιού του.Ο φορολογούμενος είχε συμπληρώσει κατά λάθος στο πεδίο των προστατευόμενων μελών τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου της μητέρας και όταν εντόπισε το σφάλμα προχώρησε στην ηλεκτρονική υποβολή τροποποιητικής φορολογικής δήλωσης, με την οποία δήλωσε στο αντίστοιχο πεδίο το όνομα της κόρης του που είναι και το προστατευόμενο μέλος της οικογένειάς του.Από την τροποποιητική φορολογική δήλωση δεν προέκυψε μεταβολή στο φορολογικό αποτέλεσμα, δηλαδή δεν επηρεάστηκε το ποσό του φόρου που βάρυνε τον φορολογούμενο.Ωστόσο, η εφορία προχώρησε την επιβολή του προστίμου των 120 ευρώ. Ο φορολογούμενος προσέφυγε στη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ η οποία και τον δικαίωσε διαγράφοντας το πρόστιμο.Τι έχουμε ήδη κάνει, λοιπόν;Έχουμε ενισχύσει σημαντικά το ρόλο και το έργο της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών.Τα αποτελέσματα της δουλειάς των στελεχών της ΔΕΔ είναι απτά και ορατά.Ο κ. Παπαδόπουλος είναι πιο ειδικός να μιλήσει αναλυτικά.Εγώ, απλά, θα σας πω ότι θέλουμε να πάμε – και θα πάμε – στο επόμενο βήμα.Ποιο είναι αυτό;Να μη χρειάζεται ο φορολογούμενος να προσφύγει στη ΔΕΔ, ειδικά για τέτοια θέματα.Να συνειδητοποιούν οι ίδιοι οι υπάλληλοι, στις εφορίες και στις υπόλοιπες υπηρεσίες, το αυτονόητο… το οποίο συχνά μόνο αυτονόητο δεν είναι.Δυστυχώς.Στόχος μας δεν είναι η βεβαίωση φόρων και προστίμων απλά για τη βεβαίωση.Διότι, τι νόημα έχει να καταλογίζονται ποσά, που δεν μπορούν να εισπραχθούν;Κανένα.Αυτή η λογική, του “καταλόγιζε και μη ερεύνα”, ενίσχυε το συγκρουσιακό της σχέσης μεταξύ των δύο πλευρών, και δημιουργούσε ληξιπρόθεσμα χρέη, που δεν ήταν δυνατόν ποτέ να εισπραχθούν.Το θέμα του τι είναι εισπράξιμο και τι όχι από το ληξιπρόθεσμο χρέος είναι μια μεγάλη συζήτηση, που θα την κάνουμε κάποια άλλη στιγμή. Θεωρώ, όμως, φίλες και φίλοι, ότι πρέπει να εκκινήσει άμεσα.Αυτό, λοιπόν, είναι ένα από τα μεγάλα μας στοιχήματα για το επόμενο διάστημα.Όπως και η περαιτέρω βελτίωση των διαδικασιών στην επίλυση διαφορών μεταξύ φορολογικής διοίκησης και φορολογουμένων.Αυτονόητη είναι επίσης για εμάς η συμμόρφωση της διοίκησης με τις δικαστικές αποφάσεις.Αναφέρω ως παράδειγμα τις αποφάσεις και εγκυκλίους μας, που εκδόθηκαν σε συνέχεια των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας για το θέμα των παραγραφών και των νέων στοιχείων.Όσο κι αν οι αποφάσεις αυτές προκάλεσαν σημαντική αναταραχή στον ελεγκτικό μας σχεδιασμό, η παραγνώρισή τους θα ήταν τελικά ακόμα πιο επιζήμια για το δημόσιο συμφέρον.Σημαντική είναι και η θέσπιση και λειτουργία του πλαισίου για την επίλυση των διασυνοριακών φορολογικών διαφορών.Διότι, σε ένα περιβάλλον παγκοσμιότητας, όπου οι φορολογούμενοι – φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις – συναλλάσσονται με όλο τον κόσμο, δεν μπορείς να αγνοείς τις διαφορές, που προκύπτουν με φορολογουμένους που δραστηριοποιούνται εντός και εκτός των συνόρων.Καθορίσαμε, λοιπόν, διαδικασία αμοιβαίου διακανονισμού στο πλαίσιο των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας.Η διαδικασία αυτή επιτρέπει στον φορολογούμενο, ο οποίος θεωρεί ότι φορολογείται κατά τρόπο μη σύμφωνο με τις διατάξεις των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ), ως αποτέλεσμα των ενεργειών της μιας ή και των δύο φορολογικών αρχών των συμβαλλομένων στις εν λόγω Συμβάσεις κρατών, να θέσει εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος την υπόθεσή του υπ’ όψη της αρμόδιας φορολογικής αρχής του κράτους στο οποίο είναι κάτοικος.Μετά τη θέσπιση του πλαισίου αυτού, έχουμε ολοκληρώσεις τις πρώτες τέτοιες υποθέσεις και αρκετές είναι ήδη σε εξέλιξη.Κυρίες και κύριοι,υπάρχουν πολλά ακόμα, τα οποία χρήζουν βελτίωσης στην ελληνική φορολογική πραγματικότητα.Θα μπορούσαμε να συζητάμε μέχρι το βράδυ για αυτά.Εμείς τα ιεραρχούμε, ώστε να τα επιλύουμε σταδιακά.Θα αναφερθώ σε δύο ακόμα από αυτά τα θέματα, για τα οποία αναλάβαμε πρωτοβουλία μέσα στην εβδομάδα.Πρόκειται για θέματα, που απασχολούν όλους εσάς, όλους εμάς σε αυτή εδώ την αίθουσα, και όχι μόνο.Και γι αυτά, ξεκινήσαμε διαδικασία διαβούλευσης με τους ιδιωτικούς φορείς που τους αφορούν, μέσω επιστολών, με τις οποίες τους ζητήσαμε να μας εντοπίσουν τυχόν προβλήματα και να καταθέσουν τις προτάσεις τους.Το πρώτο θέμα αφορά στο χαρτόσημο.Πρόκειται για ένα φόρο σχεδόν 90 ετών, για τον οποίο υπάρχουν διαχρονικά πολλές αμφισβητήσεις, και πολλές προστριβές στον έλεγχο.Μας προβληματίζει, θέλουμε να δούμε τις διεθνείς πρακτικές και να εντοπίσουμε τις εναλλακτικές για τη θέσπιση μιας σύγχρονης, αποτελεσματικής και εύληπτης φορολογίας στις συναλλαγές, η οποία να μην οδηγεί σε ανάσχεση της επιχειρηματικής δραστηριότητας.Το δεύτερο θέμα είναι η αλληλέγγυα ευθύνη των διοικούντων νομικά πρόσωπα…Γνωρίζω πολύ καλά ότι πρόκειται για ζήτημα, που απασχολεί για χρόνια την εταιρική διακυβέρνηση κι έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα στις επιχειρήσεις.Θέλουμε να δούμε πόσο σύγχρονο είναι, πώς διαμορφώνεται σε άλλα κράτη, και να υιοθετήσουμε τις βέλτιστες δυνατές πρακτικές, καταθέτοντας τις προτάσεις μας στην πολιτική ηγεσία, ύστερα από το διάλογο που θα ολοκληρώσουμε με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς.Κυρίες και κύριοι,στο ευρύτερο πλαίσιο της πελατοκεντρικής μας προσέγγισης, προχωράμε και σε άλλες παρεμβάσεις, που να διευκολύνουν την καθημερινότητα στη συναλλακτική σχέση με τη φορολογική διοίκηση και να μειώνουν τα κόστη, που επωμίζονται φυσικά πρόσωπα και επιχειρήσεις.Ποιες παρεμβάσεις είναι αυτές;- ηλεκτρονικοποίηση υπηρεσιών και παροχή ποιοτικών υπηρεσιών από απόσταση (μαιλ, τηλέφωνο), ώστε οι επισκέψεις στις υπηρεσίες μας να περιορίζονται στις απολύτως αναγκαίες- συστηματοποίηση και εύληπτη παρουσίαση της πληροφορίας- έμφαση στη διαλειτουργικότητα μεταξύ υπηρεσιών του δημοσίου: στόχος να φτάσουμε στο σημείο ο πολίτης να επισκέπτεται μία φορά το δημόσιο για τα θέματα που αφορούν φορολογικές υποχρεώσεις του και είτε να λαμβάνουμε είτε να αποστέλλουμε εμείς τις αναγκαίες πληροφορίες προς τις άλλες εμπλεκόμενες υπηρεσίες του Δημοσίουνα φτάσουμε επίσης στο σημείο όπου η ηλεκτρονική πληροφορία θα παράγεται μία φορά και θα χρησιμοποιείται περαιτέρω όπου αυτό είναι αναγκαίο. Είναι μια αναζήτηση πολύ χρήσιμη, ιδίως στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής τιμολόγησης και της αξιοποίησης της πληροφορίας που θα παράγεται από αυτήν. Αλλά για το ζήτημα αυτό θα πούμε περισσότερα εν ευθέτω χρόνω.Για να επιτευχθούν όλα αυτά, πρέπει και οι υπάλληλοι να εργάζονται στις σωστές συνθήκες, αλλά και να έχουν διαρκές κίνητρο για βελτίωση.Επιδιώκουμε, λοιπόν, τη δημιουργία σύγχρονων συνθηκών εργασίας, που δημιουργούνται από δύο παραμέτρους:- σύγχρονο σύστημα διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού, που δεν θα εξισώνει προς τα κάτω τις θέσεις εργασίας, αλλά θα τις διακρίνει με βάση τα καθήκοντα, τις ευθύνες και τις συνθήκες εργασίας- σύγχρονο περιβάλλον εργασίας, με τεχνολογικά μέσα και εξοπλισμό που απαιτείται για την ανταπόκριση στις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις από τις υπηρεσίες μαςΣτο πλαίσιο αυτό, αλλά και μετρώντας τις δυνάμεις μας σε ανθρώπους και οικονομικούς πόρους, με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη, έχουμε ξεκινήσει το διάλογο, σε πρώτη φάση με τους εκπροσώπους των εργαζομένων μας, για τη συγχώνευση ορισμένων ΔΟΥ ιδίως στο λεκανοπέδιο της Αττικής, τον Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, τη Λάρισα και την Πάτρα. Οι συγχωνεύσεις αυτές εξετάζονται με γνώμονα:- τη δυνατότητα άμεσης στέγασης των ΔΟΥ που θα προκύψουν από τη διαδικασία αυτή,- τη βελτίωση της εξυπηρέτησης που θα προκύψει για τους πολίτες,- την εξοικονόμηση σε ανθρώπινο δυναμικό για την ενίσχυση ιδίως των ελεγκτικών μας λειτουργιών- και την εξοικονόμηση χρημάτων από ενοίκια.Σε δεύτερη φάση ο διάλογος θα γίνει με τους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών, για να τους εξηγήσουμε τις δικές μας δυσχέρειες και να βρούμε λύσεις, όπου είναι εφικτό.Από την πλευρά μας, ο διάλογος αυτός είναι ειλικρινής και όχι προσχηματικός. Και είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε όλες τις εναλλακτικές. Την ίδια γόνιμη προσέγγιση περιμένουμε και από τους συνομιλητές μας.Από τα όσα περιέγραψα μόλις, νομίζω ότι είναι κάτι παραπάνω από ξεκάθαρο ότι, στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, δε φοβόμαστε να δούμε το πρόσωπο μας στον καθρέφτη και να αντιμετωπίσουμε τις αδυναμίες μας.Γι’ αυτό και, για πρώτη φορά, συμμετείχαμε στο Tax Administration Diagnostic Assessment Tool, γνωστό και ως TADAT.Πρόκειται για ένα εργαλείο, το οποίο σχεδιάστηκε να παρέχει μια αντικειμενική αξιολόγηση των βασικών συνιστωσών, που απαρτίζουν το σύστημα φορολογικής διοίκησης μιας χώρας, του εύρους των απαιτούμενων μεταρρυθμίσεων και των σχετικών προτεραιοτήτων, στις οποίες πρέπει να δοθεί έμφαση.Αποτελεί κοινή προσπάθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Παγκόσμιας Τράπεζας και κάποιων άλλων χωρών (Hνωμένο Bασίλειο, Νορβηγία, Ολλανδία, Ελβετία, Γερμανία).Το συγκεκριμένο εργαλείο βασίζεται κυρίως στην απόδοση των κυριότερων άμεσων και έμμεσων φόρων (Φόρος εισοδήματος Φυσικών & Νομικών Προσώπων, Φόρος Προστιθέμενης Αξίας καθώς και Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών).Η συγκεκριμένη μεθοδολογία βασίζεται μόνο στην αξιολόγηση διαδικασιών, που ήδη υπάρχουν (evidence based) και δεν βαθμολογεί σχέδια, που είναι σε εξέλιξη.Γιατί συμμετείχαμε;Διότι το εργαλείο αυτό μας προσέφερε συγκεκριμένα οφέλη, που είναι:- Αξιολόγηση-Αναγνώριση των δυνατών σημείων και των αδυναμιών του συστήματος φορολογικής διοίκησης- Διευκόλυνση στη διαμόρφωση μιας ενιαίας εικόνας της κατάστασης της Α.Α.Δ.Ε σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και παγκοσμίως.- Συμβολή στην υιοθέτηση του βέλτιστου συνόλου μεταρρυθμιστικών δράσεων, που θα βελτιώσουν το πλαίσιο λειτουργίας της Α.Α.Δ.ΕΗ συγκεκριμένη αξιολόγηση, στην οποία συμμετείχαμε, μπορεί να επαναληφθεί στο μέλλον. Ακριβώς για να δούμε την πρόοδό μας στα πεδία όπου εντοπίζονται αδυναμίες σήμερα.Φίλες και φίλοι,Στο πλαίσιο αυτό, οι παρατηρήσεις σας είναι πάντα ευπρόσδεκτες και μας βοηθούν στον εντοπισμό και στην αντιμετώπιση των όποιων δυσλειτουργιών.Προς το συμφέρον όλων μας.Σας ευχαριστώ.