Ομογενείς-κάτοικοι εξωτερικού: Τι πρέπει να γνωρίζουν – Ποια δικαιώματα και υποχρεώσεις ισχύουν γι’ αυτούς και για τους φορολογικούς κατοίκους Ελλάδος

Ορέστης Σεϊμένης – Αλεξάνδρα Γεράγγελου

Α. Τι ισχύει για τον θεωρούμενο «φορολογικό κάτοικο εξωτερικού»∙ Πρέπει να υποβάλλει ηλεκτρονικά την φορολογική του Δήλωση στην Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού και θα δηλώνει το εισόδημα που αποκτά από πηγή εισοδημάτων μόνο στην Ελλάδα.∙ Για τα εισοδήματα αυτά επιβαρύνεται με Εισφορά Αλληλεγγύης όταν υπερβαίνουν τα 12.000€.∙ Στο άλλο κράτος θα δηλώνει και θα φορολογείται κάθε χρόνο για το παγκόσμιο εισόδημά του. Η φορολογία του παγκοσμίου εισοδήματός του υπόκειται σε περιορισμούς και συμφωνίες που ισχύουν μεταξύ των κρατών κάτω από την ομπρέλα του ΟΟΣΑ, με βάση κανόνες που έχουν θεσπίσει τα κράτη μεταξύ τους για να αποφεύγεται η διπλή φορολόγηση για το ίδιο εισόδημα (Διμερείς Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας). Πρέπει όμως να βρει τον τρόπο στο άλλο κράτος για να μην φορολογηθεί διπλά εκεί.∙ Πρέπει να γνωρίζει καλά εάν υπάρχει Δ.Σ.Α.Δ.Φ (Διμερής Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας). Αυτό είναι απαραίτητο για να αντιμετωπίζει την πιθανή διπλή φορολόγηση των εισοδημάτων του στα δύο κράτη.∙ Για να «βαπτιστεί» κάποιος κάτοικος εξωτερικού θα πρέπει να υποβάλλει στην Ελλάδα δικαιολογητικά από το κράτος της αλλοδαπής στο οποίο κατοικεί, με τα οποία αποδεικνύει την ιδιότητα του ως «κατοίκου του εξωτερικού», δηλαδή:→ όταν ζει σε κράτος με το οποίο υπάρχει ΔΣΑΔΦ είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει στην Ελλάδα ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ από το άλλο κράτος το οποίο θα έχει και την επισημείωση της Σύμβασης της Χάγης (APOSTILLE) εφόσον υπάρχει η δυνατότητα αυτή στο άλλο κράτος.→ Αντίγραφο μισθωτηρίου συμβολαίου στην άλλη χώρα → Αντίγραφο της σύμβασης -μονίμου- εργασίας στην άλλη χώρα → όταν ζει σε κράτος με το οποίο δεν υπάρχει ΔΣΑΔΦ είναι υποχρεωμένος να υποβάλλει στην Ελλάδα ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ ΤΗΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ και ΒΕΒΑΙΩΣΗ από μια Δημόσια υπηρεσία του άλλου κράτους στην οποία να φαίνεται ότι τα ζωτικά του συμφέροντα, οικογενειακά και εισοδηματικά, διατηρούνται στο άλλο κράτος (με APOSTILLE ή με θεώρηση από το πλησιέστερο Προξενείο εάν δεν υπάρχει δυνατότητα για APOSTILLE).

Σημαντική εγκύκλιος είναι και η ΠΟΛ. 1201/2017.

∙ ΔΕΝ ισχύουν γι’ αυτόν στην Ελλάδα τα τεκμήρια (διαβίωσης και αγοράς) για τα σπίτια, διαμερίσματα, αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη αναψυχής, ελικόπτερα, αεροπλάνα κ.λπ. που έχει στην Ελλάδα, εφόσον δεν έχει εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ∙ ΕΑΝ έχει εισοδήματα (ανεξαρτήτως ποσού) στην Ελλάδα τότε ενεργοποιούνται και γι’ αυτόν τα τεκμήρια και θα πληρώνει φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα για τα ελληνικά εισοδήματα.∙ Ο φόρος που θα πληρωθεί στην Ελλάδα δεν θα πληρωθεί και στο εξωτερικό στο άλλο κράτος αλλά θα συμψηφίζεται ή θα ρυθμίζεται από την υπάρχουσα ΔΣΑΔΦ της Ελλάδος με το άλλο κράτος.∙ Mπορεί να φέρει «απεριόριστο συνάλλαγμα» δηλαδή και πέραν του ύψους των εισοδημάτων του.∙ Όταν εισάγει συνάλλαγμα στην Ελλάδα πρέπει να το περάσει υποχρεωτικά μέσω τραπέζης ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΟΧΡΕΟΥΤΑΙ ΝΑ ΑΠΟΔΕΙΞΕΙ ΤΗΝ ΠΗΓΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΤΟΥ ΕΙΣΑΓΟΜΕΝΟΥ ΧΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΟΣΟΥ που εισάγει στην Ελλάδα.∙ Πρέπει να φυλάξει το πρωτότυπο παραστατικό της τραπέζης για το συνάλλαγμα που εισάγει.∙ Πρέπει να καταχωρήσει στην φορολογική του δήλωση στην Ελλάδα (κωδικοί 781-782) το ποσό του εισαχθέντος συναλλάγματος ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕΙ ΤΟ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ όταν θα ΑΓΟΡΑΣΕΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ.∙ Μπορεί με πληρεξούσιο που θα υπογράψει στο εξωτερικό (π.χ. στο εκεί Ελληνικό Προξενείο) να αγοράσει στην Ελλάδα κινητή ή ακίνητη περιουσία, αρκεί να τηρήσει ορισμένους τύπους και κανόνες για να μην δημιουργηθούν φορολογικά προβλήματα στα άτομα που εξουσιοδοτεί να τον εκπροσωπήσουν κατά την κατάρτιση και υπογραφή των συμβολαίων αγοράς (δικηγόρος, πωλητής, συγγενής κ.λπ.). ∙ Δεν υπόκειται στην παρακολούθηση από την Ελληνική Φορολογική Αρχή μέσω του ΠΕΡΙΟΥΣΙΟΛΟΓΙΟΥ κάθε χρόνο.∙ Δικαιούνται τις φοροαπαλλαγές-μειώσεις φόρου στην Ελλάδα για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, μόνο εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος – μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και τουλάχιστον το 90% του παγκόσμιου εισοδήματος τους αποκτάται στην Ελλάδα. Οι φοροαπαλλαγές αυτές μπορεί να είναι: – Tο αφορολόγητο ποσό των 1.900€-2.100€ – Το ποσό των 200€ (για αναπήρους με ποσοστό αναπηρίας 67% ) Β. Τι ισχύει για τον θεωρούμενο «φορολογικό κάτοικο Ελλάδος»∙ Πρέπει να υποβάλλει ηλεκτρονικά την φορολογική του δήλωση στην τοπική Δ.Ο.Υ. στην Ελλάδα και να δηλώσει το ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΤΟΥ, δηλαδή το εισόδημα που απέκτησε στο εσωτερικό και το εισόδημα που απέκτησε στο εξωτερικό. ∙ Στο άλλο κράτος θα δηλώνει και θα φορολογείται κάθε χρόνο μόνο το εισόδημά που αποκτά εκεί.∙ Πρέπει να γνωρίζει καλά εάν υπάρχει Δ.Σ.Α.Δ.Φ (Διμερής Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας). Αυτό είναι απαραίτητο για να αντιμετωπίζει την πιθανή διπλή φορολόγηση των εισοδημάτων του στα δύο κράτη. ∙ Έχει μείωση φόρου 1.900-2.100 για αφορολόγητο εισόδημα μέχρι 20.000€ (ισχύει μόνο για μισθωτούς και συνταξιούχους και αγρότες). ∙ Έχει τεκμήρια (διαβίωσης και αγοράς) για τα σπίτια, διαμερίσματα, αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη αναψυχής, ελικόπτερα, αεροπλάνα, κ.λπ. που έχει στην Ελλάδα.∙ Φορολογείται το ποσό των τεκμηρίων όταν είναι μεγαλύτερο από τα ποσό των δηλουμένων πραγματικών εισοδημάτων και επομένως προκύπτει μεγαλύτερος φόρος εισοδήματος στην περίπτωση αυτή. ∙ Όταν εισάγει συνάλλαγμα στην Ελλάδα πρέπει να το περάσει υποχρεωτικά μέσω τραπέζης για να μπορεί να το χρησιμοποιήσει για αγορά περιουσιακού στοιχείου και για κάλυψη του, πιθανού, τεκμηρίου. Πρέπει όμως να δικαιολογεί που το βρήκε και πώς απέκτησε στο εξωτερικό το συνάλλαγμα αυτό.∙ Πρέπει να φυλάττει το πρωτότυπο παραστατικό της τραπέζης για το συνάλλαγμα που εισάγει κάθε φορά.∙ Πρέπει να καταχωρεί στη φορολογική του δήλωση το ποσό του εισαγομένου συναλλάγματος κωδ. 781-782.∙ Πρέπει να αποδεικνύει στον Διευθυντή της Δ.Ο.Υ. την προέλευση (την πηγή) των χρημάτων που εισάγει στην Ελλάδα. Εάν δεν μπορεί να δικαιολογήσει την προέλευση αυτών των χρημάτων, τότε φορολογείται με βάση τα τεκμήρια.∙ Επιβαρύνεται με Εισφορά Αλληλεγγύης στα εισοδήματα άνω των 12.000€.∙ Από φέτος θα ελέγχεται κάθε έτος και για τις καταθέσεις του αλλά και για την αξία της απόκτησης των περιουσιακών του στοιχείων στο εξωτερικό με βάση τις Συμβάσεις πληροφοριών που έχει υπογράψει Ελλάδα με τα άλλα Ευρωπαϊκά και μη κράτη.