Ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια και τεκμήρια – Προβλήματα στην υποβολή των δηλώσεων

Με την παράγραφο 7 του άρθρου 115 του ν. 4549/2018 τροποποιήθηκε η περ. β’ του άρθρου 32 του ν. 4172/2013 ως ακολούθως: «β) Αγορά επιχειρήσεων ή σύσταση ή αύξηση του κεφαλαίου επιχειρήσεων που λειτουργούν ατομικώς ή με τη μορφή ομόρρυθμης ή ετερόρρυθμης ή ανώνυμης εταιρείας ή περιορισμένης ευθύνης εταιρίας ή ιδιωτικής κεφαλαιουχικής εταιρίας ή κοινωνίας ή κοινοπραξίας ή αστικής εταιρίας ή αγορά εταιρικών μερίδων και χρεογράφων γενικώς, καθώς και οι καταβολές που πραγματοποιούνται για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν».

Η ανωτέρω τροποποίηση εφαρμόζεται από το φορολογικό έτος 2018 και επόμενα, σύμφωνα με την παράγραφο 18α του ιδίου άρθρου 115 του ν. 4549/2018 Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρονται τα ακόλουθα για την εν λόγω τροποποίηση: «[…] Με την προτεινόμενη διάταξη της παραγράφου 7 θα υπάγεται πλέον στο τεκμήριο της απόκτησης περιουσιακών στοιχείων και η δαπάνη για ασφαλιστικά συμβόλαια επενδυτικού χαρακτήρα, καθόσον αυτά προσιδιάζουν στην αγορά και επένδυση χρεογράφων τα οποία ήδη αποτελούν τεκμήριο […]». Στην απόφαση Α. 1041/2019 αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα ακόλουθα:«[…] 8. Το συνολικό ποσό όλων των αγορών χρεογράφων (μετοχών κλπ.) γενικά που πραγματοποιήθηκαν εντός του ίδιου φορολογικού έτους δηλώνεται στους κωδικούς 743-744 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Εκεί αναγράφονται και οι καταβολές που πραγματοποιούνται για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν (άρθρο 32 περ. β’ ΚΦΕ, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 115 παρ. 7 ν. 4549/2018). Κατά τη λήξη των συμβολαίων αυτών ή την πρόωρη εξαγορά τους, δύναται να χρησιμοποιηθεί για κάλυψη τεκμηρίου, το μέρος του επιστραφέντος επενδεδυμένου κεφαλαίου που αναλογεί σε κεφάλαιο που καταβλήθηκε μετά την 1.1.2018 και συνεπώς να αναγραφεί στους κωδικούς 781-782 (όπου αναγράφονται ποσά που δεν αποτελούν εισόδημα αλλά καλύπτουν τεκμήρια), καθόσον μόνο ποσά που αποτελούσαν δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων, είχαν ληφθεί υπόψη κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος του έτους που καταβλήθηκαν και είχαν δηλωθεί ως τεκμήριο όταν καταβλήθηκαν, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη τεκμηρίων κατά την επιστροφή τους […]».

 ► Το πρόβλημα

Όλα τα ανωτέρω αποτελούν το θεωρητικό κομμάτι που εν προκειμένω δεν μπορεί εύκολα να μετουσιωθεί σε πράξη. Οι ασφαλιστικές εταιρείες όπως πληροφορούμαστε δεν χορηγούν χωρίς όχληση κάποια ειδική βεβαίωση από την οποία θα προκύπτουν οι καταβολές που αποτελούν ουσιαστικά το επενδυτικό προϊόν, εκτός κι αν γίνει ειδικό αίτημα του ενδιαφερομένου (και όχι σε όλες τις περιπτώσεις). Από την άλλη πλευρά η Α.Α.Δ.Ε. με την γενικόλογη αναφορά της στην απόφαση Α. 1041/2019 δεν έχει καταστήσει σαφές με ποιο τρόπο και από που θα πρέπει ο φορολογούμενος να εντοπίσει αρχικά τα εν λόγω ποσά ώστε στη συνέχεια να τα αναγράψει στους κωδ. 743-744 του εντύπου Ε1.

Κατά την άποψή μας θα έπρεπε η φορολογική αρχή, εφόσον η ίδια νομοθέτησε τη συγκεκριμένη διάταξη να φροντίσει να βρει τον τρόπο αποτύπωσης καθώς και την πηγή των σχετικών κονδυλίων (π.χ. βεβαίωση) προκειμένου να αναγραφούν στο σώμα της δήλωσης Ε1. Να είναι δηλαδή απλό και ξεκάθαρο στον κάθε πολίτη. Θα μπορούσε ενδεχομένως η Α.Α.Δ.Ε. να υποχρεώσει τις ασφαλιστικές εταιρείες να αποστείλουν τις σχετικές βεβαιώσεις με τις καταβολές που αφορούν σε επενδυτικά προϊόντα —ώστε να αναρτηθούν στην πλατφόρμα της— και να μην ρίχνει το μπαλάκι στους φορολογούμενους, γιατί εν προκειμένω δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να διαχωριστούν σε όλες τις περιπτώσεις οι καταβολές που πραγματοποιούνται για τα ασφαλιστικά επενδυτικά συμβόλαια, κατά το μέρος που αποτελούν επενδυτικό προϊόν, όταν μάλιστα οι ασφαλιστικές εταιρείες δεν χορηγούν σχετική βεβαίωση. Σε διαφορετική περίπτωση που τεχνικά δεν ήταν εφικτό κάτι τέτοιο θα έπρεπε να υποχρεωθούν από την Α.Α.Δ.Ε. οι ασφαλιστικές εταιρείες να χορηγούν κάθε χρόνο βεβαίωση από την οποία θα προκύπτουν τα σχετικά κονδύλια που αποτελούν τεκμήριο κατά τις διατάξεις του Κ.Φ.Ε.