Υπ. Ανάπτυξης: Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ)

ΕΘΝΙΚO ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (EΠΑ)Νοέμβριος 27, 2019 Δελτία Τύπου Μέχρι σήμερα το εθνικό σκέλος του ΠΔΕ, παρότι υπήρξε σημαντικό σε πόρους κατά τα χρόνια που προηγήθηκαν της δημοσιονομικής κρίσης, παρέμεινε χωρίς πλαίσιο προγραμματισμού, και χωρίς μεσοπρόθεσμη οπτική και στόχευση, γεγονός που σταδιακά οδήγησε στη βαθμιαία υποβάθμιση του ρόλου του.Για τη ριζική αναμόρφωση και κατοχύρωση της προγραμματικής διάστασης του εθνικού ΠΔΕ, με το π.δ. 147/2017 συστήθηκε στη Γενική Διεύθυνση Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων η Διεύθυνση Διαχείρισης Εθνικού ΠΔΕ (Δι.Δι.Ε.Π.) με κύριες αρμοδιότητες την κατάρτιση του «Εθνικού προγράμματος Ανάπτυξης» (ΕΠΑ) και του Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου αυτού, το συντονισμό της εξειδίκευσης των επιμέρους Προγραμμάτων του (Τομεακών, Περιφερειακών, Ειδικών) και το συντονισμό και τον έλεγχο της εφαρμογής αυτών.Με αφετηρία την εμπειρία των διαδικασιών σχεδιασμού και υλοποίησης του ΕΣΠΑ, μέσα από το Νόμο 4635/2019 (άρθρα 118 – 141, ΦΕΚ 167/Α’/30.10.2019) που συνιστά το νέο θεσμικό πλαίσιο για το εθνικό ΠΔΕ, τίθενται οι βάσεις ενός ολοκληρωμένου συστήματος για την κατάρτιση, τη διαχείριση, την παρακολούθηση και τον έλεγχο του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ).Με βάση τις προτεραιότητες πολιτικής που εξειδικεύονται στο σχέδιο ανάπτυξης της χώρας για την παραγωγική ανάταξη και την κοινωνική συνοχή, την ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη, το ΕΠΑ έχει ως στόχο την αποτύπωση του εθνικού μεσοπρόθεσμου αναπτυξιακού προγραμματισμού με σκοπό την αποτελεσματική διαχείριση των εθνικών επενδυτικών πόρων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ). Η διάρκεια της κάθε προγραμματικής περιόδου ορίζεται κατά κανόνα σε πέντε έτη. Η πρώτη Προγραμματική Περίοδος του ΕΠΑ αρχίζει την 1η/1/2021.Το νέο θεσμικό πλαίσιο εισάγει:-τη θεσμική και ουσιαστική κατοχύρωση του σχεδιασμού και της κατάρτισης του ΕΠΑ και των επιμέρους Τομεακών και των Περιφερειακών Προγραμμάτων Ανάπτυξης (ΤΠΑ και ΠΠΑ) με αυτοτελείς, σαφείς και διακριτές διαδικασίες,-το μεσοπρόθεσμο προγραμματισμό και τη χρηματοδότηση έργων με βάση στρατηγικούς στόχους και ιεραρχούμενες αναπτυξιακές προτεραιότητες,-την εφαρμογή ενός Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου, μέσω του οποίου τα έργα και τα προγράμματα θα ενεργοποιούνται, θα παρακολουθούνται, θα ελέγχονται και θα αξιολογούνται ως προς την επίτευξη των αποτελεσμάτων τους.Το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην κατάρτιση και το συντονισμό του ΕΠΑ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις διαδικασίες διαβούλευσης και στον αποκεντρωτικό χαρακτήρα σχεδιασμού και εφαρμογής των Προγραμμάτων Ανάπτυξης, καθώς οι φορείς σχεδιασμού αφενός εξειδικεύουν το Πρόγραμμά τους και αφετέρου διαχειρίζονται την υλοποίηση και τους πόρους του δικού τους επιμέρους τομεακού ή περιφερειακού προγράμματος.Πιο συγκεκριμένα:Η Δι.Δι.Ε.Π. του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων με βάση το αναπτυξιακό σχέδιο της χώρας καταρτίζει το σχέδιο του ΕΠΑ, το οποίο αναρτάται σε ανοικτή ψηφιακή πλατφόρμα. Μετά την ολοκλήρωση της περιόδου διαβούλευσης, το ΕΠΑ εγκρίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο.Με την απόφαση έγκρισης του ΕΠΑ, ο Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων καλεί τους φορείς, Υπουργεία και Περιφέρειες, να καταρτίσουν και να υποβάλουν προς έγκριση τα επιμέρους Τομεακά και Περιφερειακά Προγράμματα Ανάπτυξης (ΤΠΑ και ΠΠΑ). Με την απόφαση εξειδικεύονται οι αρχές του αναπτυξιακού προγραμματισμού, η διαδικασία και το χρονοδιάγραμμα κατάρτισης, διαβούλευσης και υποβολής των επιμέρους προγραμμάτων και οι προδιαγραφές αυτών, καθώς και τα κριτήρια αξιολόγησης προγραμμάτων.Με την απόφαση έγκρισης των ΤΠΑ και ΠΠΑ από τον Υπουργό Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κατανέμεται στον αρμόδιο φορέα ο προϋπολογισμός του οικείου προγράμματος και ορίζονται οι Υπηρεσίες Διαχείρισης, στις οποίες ανατίθεται η διαχείριση και ο έλεγχος των αντίστοιχων πόρων.Με απόφαση του ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων εγκρίνει το Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου, το οποίο περιλαμβάνει:α) τη διαδικασία ενεργοποίησης και υλοποίησης των προγραμμάτων και επιλογής των έργων, τους κανόνες επιλεξιμότητας των δαπανών, το σύστημα παρακολούθησης και αξιολόγησης, τις προϋποθέσεις χρηματοδότησης, τροποποίησης και ολοκλήρωσης των έργων,β) το σύστημα επιθεωρήσεων και ελέγχων, καιγ) τις προδιαγραφές και τα πρότυπα προσκλήσεων, τεχνικών δελτίων, εκθέσεων, αναφορών και αποφάσεων για τα στάδια εφαρμογής των ανωτέρω.Τέλος, το ΕΠΑ μπορεί να περιλαμβάνει και Ειδικά Προγράμματα αναπτυξιακών/επενδυτικών παρεμβάσεων, με χωρική ή τομεακή αναφορά, για την αντιμετώπιση ειδικών τομεακών ή περιφερειακών αναγκών και την αξιοποίηση αναπτυξιακών ευκαιριών, ενώ προβλέπεται η σύσταση Αποθεματικού, το οποίο θα διατίθεται με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης & Επενδύσεων, για την αντιμετώπιση, μεταξύ άλλων, των άμεσων συνεπειών κρίσεων, έκτακτων αναγκών ή φυσικών καταστροφών.Συνοπτική παρουσίαση των Διατάξεων ν.4635/2019 για το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΕΠΑ)