Η «μετάταξη» των αγροτών και της λογικής
«Ο λόγος εις την ώρα του χίλια φλουριά αξίζει, κι αν δεν τον πεις στην ώρα του, τίποτα δεν αξίζει. » (Λαϊκή Παροιμία)
Γεώργιος Παπαδημητρίου
Φοροτεχνικός Πρόεδρος Σ.Ε.ΕΛ.Φ.Ο. Καρδίτσας
Οικονομικός Επόπτης Ε.Β.Ε. Καρδίτσας
Κωνσταντίνος Νιφορόπουλος.
Ορκωτός ελεγκτής λογιστής – «ΩΡΙΩΝ Α.Ε.Ο.Ε.Λ».
Επιστημονικός Συνεργάτης Taxheaven
Σκηνές από την Ελληνική Επαρχία.
Ιανουάριος 2017
Λογιστής : Πρέπει να μπεις, έως τις 30 του μηνός, στον Φ.Π.Α, γιατί πήρες επιδοτήσεις το 2016 πάνω από 5.000 ευρώ. Αγρότης : Άστο, θα δούμε.
Φεβρουάριος 2017
Λογιστής : Θα δώσουν λένε παράταση και άρα μπορείς να κάνεις « μετάταξη». Αγρότης : Άστο, θα δούμε. Δεν ξέρεις.
Μάρτιος 2017
Λογιστής : Τώρα που θα πουλήσεις τα προϊόντα σου, πρέπει να εκδόσεις τιμολόγια και να «βάλεις» και Φ.Π.Α . Αγρότης : Ποιος το λέει αυτό ; . Λογιστής : Η Φορολογική Νομοθεσία. Αγρότης : Εγώ κάνω ότι λέει η «Βουλευτική Νομοθεσία» ….
Απρίλιος 2017
Λογιστής : Άλλαξε ο Νόμος, δεν χρειάζεται να «μπεις» στο Φ.Π.Α . Αγρότης : Θυμάσαι, που σου τα έλεγα. Μίλα και με κανένα Βουλευτή, ρε παιδάκι μου και άσε τι λέει ο Νόμος.
[Σκηνή στο Καφενείο]
Αγρότες, «κοροϊδεύουν», έναν άλλον Αγρότη, που ο Λογιστής του (εφαρμόζοντας το Νόμο) , τον «έβαλε» στο Φ.Π.Α. και εξετάζουν τα κίνητρα του Λογιστή. « Μάλλον ήθελε να αυξήσει την αμοιβή του ». Άντε να δούμε τώρα πως θα ξεπλέξεις …….[Τελική σκηνή, ο Βουλευτής τηλεφωνεί στον Αγρότη, ο οποίος είχε ζητήσει την βοήθεια του για την επίλυση του προβλήματος της «μετάταξης»]
Βουλευτής : Δώσαμε μεγάλο αγώνα, να σας απαλλάξουμε από την «Μετάταξη», μας πολέμησαν πολύ και οι «απέξω» ( θεσμοί ).Αγρότης : Μου είπε ο Λογιστής μου, ότι μόνο για φέτος θα είναι η απαλλαγή. Βουλευτής : Θα το πολεμήσουμε και αυτό Μπάρμπα Μήτσο, δεν θα τους περάσει. Καλό Πάσχα.
Βαδίσε λοιπόν η Κυβέρνηση στα «ίδια μονοπάτια», με αυτά της προηγούμενης (θυμάστε, ότι το κριτήριο ένταξης ακαθάριστα έσοδα, κατώτερα των 10.000 ευρώ, της ΠΟΛ.1281/30.12.2013 , αυξήθηκε στις 15.000 ευρώ, αναδρομικά από 1/1/2014, με την ΠΟΛ.1055/17.2.2014 ), και όχι μόνο αυτό, έσπασε το ρεκόρ ( 1 μήνας και 17 ημέρες η διαφορά των δύο αποφάσεων τότε, 3 μήνες και 13 ημέρες η διαφορά των δύο αποφάσεων τώρα (ΠΟΛ.1201/28.12.2016 και δημοσιοποίησης για την τροποποίηση της απόφασης ).
Ας δούμε όμως τι αλλάζει και ποια ζητήματα δημιουργούνται :
Α. Οι αλλαγές :
1) Στο Κριτήριο ένταξης με βάση τις επιδοτήσεις.
ΠΟΛ.1201/28.12.2016, όριζε τα εξής ;
«Στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις, από 01.01.2017 και εφεξής, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό επιδοτήσεων ή ενισχύσεων κάθε μορφής που πράγματι καταβλήθηκε στον αγρότη εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους, έστω και αν στο ποσό αυτό περιέχονται και ποσά επιδοτήσεων ή ενισχύσεων που αφορούν άλλα φορολογικά έτη (χρήσεις).
Διευκρινίζεται ότι στο ποσό των επιδοτήσεων, περιλαμβάνεται οποιοδήποτε ποσό επιδότησης ή ενίσχυσης καταβλήθηκε στον αγρότη, όπως πράσινη ενίσχυση, βασική ενίσχυση, ενίσχυση για γεωργούς νεαρής ηλικίας, συνδεδεμένες ενισχύσεις, εξισωτική, ειδική ενίσχυση για το βαμβάκι κ.λ.π. Δεν θεωρούνται επιδοτήσεις ή ενισχύσεις και δεν λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του ορίου των 5.000 ευρώ, οι κάθε είδους ενισχύσεις από το κράτος για την πραγματοποίηση επενδύσεων, καθώς και οι αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τον ΕΛΓΑ.
Συνεπώς, για να κριθεί το καθεστώς ενός αγρότη την 1.1.2017, λαμβάνεται υπόψη το ποσό των επιδοτήσεων που πράγματι έλαβε ο αγρότης εντός του 2016, ακόμη κι αν πρόκειται για ποσά που ανάγονται σε παλαιότερα έτη (π.χ. 2014, 2015 κλπ).»
Με το ψηφισθέν νομοσέδιο «Τροποποιήσεις διατάξεων της δασικής νομοθεσίας και άλλες διατάξεις.» ορίζονται τα εξής :
«Με την προτεινόμενη διάταξη της περίπτωσης γ’ της παραγράφου 3 ορίζεται ότι στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις για την ένταξη των αγροτών στο ειδικό ή στο κανονικό καθεστώς, ειδικά και μόνο για το φορολογικό έτος 2017 θα λαμβάνονται υπόψη μόνο τα ποσά των επιδοτήσεων που έλαβαν οι αγρότες εντός του προηγούμενου φορολογικού έτους και αφορούν μόνο το έτος 2016 και όχι τυχόν ποσά αναδρομικών επιδοτήσεων που αφορούν παλαιότερα έτη, λόγω ολοκλήρωσης του προηγούμενου προγράμματος επιδοτήσεων από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και λειτουργίας του νέου από το έτος 2017, γεγονός που είχε αρνητικές συνέπειες στους αγρότες του ειδικού καθεστώτος χωρίς τη δική τους υπαιτιότητα.
Η προτεινόμενη διάταξη έχει ως στόχο την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργούνται, τόσο για τον αγρότη όσο και για τη φορολογική διοίκηση, στην περίπτωση είσπραξης αναδρομικών επιδοτήσεων (δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης- βασικής από το έτος 2015 και μετά), δηλαδή επιδοτήσεων οι οποίες καταβάλλονται και λαμβάνονται από τον αγρότη το τρέχον έτος, αλλά αφορούν παλαιότερα έτη (π.χ. 2014, 2015).
Ειδικότερα, έχοντας υπόψη ότι άλλαξε ο τρόπος υπολογισμού των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, καθώς επίσης και η ονομασία τους από το 2015 και μετά, η αναδρομική καταβολή των ποσών των επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ στους αγρότες έχει ως αποτέλεσμα την υπαγωγή πολλών αγροτών στο κανονικό καθεστώτος ΦΠΑ, με αποτέλεσμα δυσανάλογες υποχρεώσεις για μικρούς αγρότες (υποβολή μηδενικών δηλώσεων ΦΠΑ στην περίπτωση που δεν έκαναν καμία παράδοση), καθώς και στην αύξηση του διοικητικού κόστους για τη φορολογική διοίκηση.
Για να αποφευχθούν, λοιπόν, αυτά τα προβλήματα που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα των αγροτών (καθυστερημένη καταβολή επιδοτήσεων εκ μέρους του ΟΠΕΚΕΠΕ), δεδομένου ότι αν είχαν καταβληθεί έγκαιρα οι επιδοτήσεις οι αγρότες θα είχαν προχωρήσει στην τακτοποίηση των υποχρεώσεών τους (ένταξη στο κανονικό καθεστώς ή παραμονή στο ειδικό καθεστώς για την πλειοψηφία αυτών), προτείνεται η συγκεκριμένη ρύθμιση. Στο πλαίσιο αυτό, όσοι αγρότες το έτος 2016 έλαβαν επιδοτήσεις κατώτερες των 5.000 ευρώ που αφορούν το εν λόγω έτος, έστω και αν δεν πραγματοποιούν παράδοση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, εγγράφονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών.» (Αιτιολογική έκθεση του σχεδίου Νόμου)
Δηλαδή μόνο για το 2017, το κριτήριο ένταξης όσον αφορά τις επιδοτήσεις δεν θα είναι το σύνολο των επιδοτήσεων που εισπράχθηκαν το 2016, ανεξαρτήτως του έτους που αφορούν, αλλά μόνο οι επιδοτήσεις που εισπράχθηκαν το 2016 και αφορούν το 2016.
Θα φάνταζε λογικό, εάν είχε μόνιμη ισχύ η παράγραφος αυτή. Το γεγονός όμως ότι αυτή η εξαίρεση ισχύει μόνο για μία (1) χρονιά, καταδεικνύει ότι τόσο οι βουλευτές που κατά καιρούς έκαναν ερωτήματα στη Βουλή, όσο και οι ηγεσία του Υπουργείου Οικονομικών, δεν έλαβαν καν υπόψη τα πραγματικά γεγονότα
– Πως ακριβώς βοηθιούνται οι αγρότες με τον τρόπο αυτό;
– Γνωρίζουν ότι την επομένη χρονιά θα κληθούν αν ενταχθούν ξανά στο κανονικό καθεστώς αφού, η ΠΟΛ.1201/28.12.2016 υλοποιεί το άρθρο 41 του ν.2859/2000;
– Έχουν επικοινωνήσει ποτέ, οι επικεφαλής του Υπουργείου με τους υπηρεσιακούς, στο κάθε τμήμα που έχουν αρμοδιότητα;
2) Επιβεβαιώνεται ότι, κάθε Αγρότης που λαμβάνει επιδοτήσεις , εγγράφεται στο ειδικό καθεστώς αγροτών, ακόμα και αν δεν κάνει πωλήσεις.
« Στο πλαίσιο αυτό, όσοι αγρότες το έτος 2016 έλαβαν επιδοτήσεις κατώτερες των 5.000 ευρώ που αφορούν το εν λόγω έτος, έστω και αν δεν πραγματοποιούν παράδοση αγαθών και παροχή αγροτικών υπηρεσιών, εγγράφονται στο ειδικό καθεστώς αγροτών.»
(Αιτιολογική έκθεση του σχεδίου Νόμου)
3) Αναδρομική Παράταση της προθεσμίας έναρξης ή μεταβολών έως και 12.5.2017 και διαγραφή προστίμων.
«Ειδικά για την πρώτη εφαρμογή, οι δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. από 1.1.2017, σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του παρόντος άρθρου, υποβάλλονται έως και 12.5.2017.» ( Σχέδιο Νόμου )
Προσοχή : Στο «Σχέδιο Νόμου» δεν περιλαμβάνεται πρόβλεψη, σχετικά με την παράταση της «Δήλωσης Αποθεμάτων – Φ.Π.Α μετάταξης»
«7. Οι μετατασσόμενοι είναι υποχρεωμένοι να διενεργούν, μέσα σε προθεσμία δύο (2) μηνών από τη μετάταξη, απογραφή που να περιλαμβάνει:…..» ( Φ.Π.Α, 2859/2000, άρθρο 41 )
Επίσης προβλέπεται ότι :
«Πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής που τυχόν επιβλήθηκαν στις δηλώσεις έναρξης ή μεταβολών για την υποχρεωτική ένταξη αγροτών από 01.01.2017 στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., σύμφωνα με τις παραγράφους 5 και 6 του άρθρου 41 του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν.2859/2000), όπως ισχύει, οι οποίες υποβάλλονται με τις διατάξεις του παρόντος έως και 12.5.2017, διαγράφονται ή επιστρέφονται, κατά περίπτωση,» ( Ψηφισθέν νομοσχέδιο)
Β. Ζητήματα που δημιουργούνται :
1) Δυνατότητα «απένταξης», από το « κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α», όσων εφάρμοσαν την ΠΟΛ.1201/28.12.2016.
«Εξαιρετικά, όσοι εντάχθηκαν στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. από 1.1.2017, αλλά πληρούν τις προϋποθέσεις του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου [«Ειδικά για το φορολογικό έτος 2017, στον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ από επιδοτήσεις που έλαβαν οι αγρότες κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος, λαμβάνονται υπόψη τα ποσά των επιδοτήσεων που αφορούν μόνο το έτος 2016.» ], μπορούν να προβούν σε δήλωση μεταβολής μετάταξης στο ειδικό καθεστώς των αγροτών έως και 12.5.2017» (Ψηφισθέν νομοσχέδιο)
Δεν πρέπει η Πολιτεία και ιδιαίτερα η Φορολογική Διοίκηση, να ξεχνά ότι :
–Με περιθώριο 30 ημερών και καταληκτική ημερομηνία μετάταξης χωρίς πρόστιμο την 30η Ιανουαρίου 2017, όλοι οι λογιστές φοροτεχνικοί επιδοθήκαν σε έναν αγώνα δρόμου, προκειμένου να προλάβουν να υποβάλλουν τα δικαιολογητικά ένταξης μετάταξης στην Εφορία και να μην χρεωθούν πρόστιμα εκπρόθεσμης ένταξης των αγροτών.
–Ιδιαίτερη δυσκολία υπήρξε εξαιτίας της αδυναμίας εισόδου στο σύστημα του ΟΠΕΚΕΠΕ ώστε να ελέγξουμε ποιοι από του δικαιούχους επιδοτήσεων είχαν υποχρέωση ένταξης.
–Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε επίσης την αδιαφορία πάρα πολλών, να προσέλθουν στα γραφεία των λογιστών τους και να ενημερώσουν για το ύψος των επιδοτήσεων που εισέπραξαν.
–Πολύς κόσμος πούλησε την παραγωγή του (κυρίως εσοδείας 2016), εντός του 2017, εκδίδοντας τιμολόγια και εισπράττοντας ΦΠΑ πώλησης. Ενώ, κάποιοι συνάδελφοι υπέβαλλαν ήδη τις περιοδικές δηλώσεις Φπα για το Α’ 3μηνο.
Τι κάνουμε λοιπόν τώρα;
Οι κατηγορίες, των Φορολογουμένων που βρίσκονται σε δύσκολη θέση επειδή εφάρμοσαν τον Νόμο ή επειδή ο Λογιστής τους έκανε το «Λάθος» ή δεν είχε την «προνοητικότητα» να καταλάβει ότι οι Νόμοι δεν ισχύουν κατ΄ ανάγκη όταν υπάρχει δυνατότητα Πολιτικής πίεσης , είναι :
α) Όσοι εντάχθηκαν στο «κανονικό καθεστώς » και δεν εξέδωσαν τιμολόγια πώλησης, ούτε έκαναν δήλωση Φ.Π.Α τριμήνου.
Αυτοί υποβάλλονται μόνο στην βάσανο της «απένταξης», από το « κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α» .
β) Όσοι εντάχθηκαν στο «κανονικό καθεστώς » και εξέδωσαν τιμολόγια πώλησης, αλλά δεν έκαναν δήλωση Φ.Π.Α Α΄ τριμήνου.
Αυτοί υποβάλλονται σε δύο βασάνους :
(1) Στην βάσανο της «απένταξης», από το « κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α» και
(2) Τι θα κάνουν με τον Φ.Π.Α που χρέωσαν στους Πελάτες τους ( είτε το εισέπραξαν, είτε όχι ) , πως θα κάνουν την δήλωση του Φ.Π.Α Α΄ τριμήνου και τι θα γίνει με τον τυχόν συμψηφισμό του Φ.Π.Α της «Δήλωσης Μετάταξης» (αν τυχόν υπέβαλαν).
γ) Όσοι εντάχθηκαν στο «κανονικό καθεστώς » και εξέδωσαν τιμολόγια πώλησης, και έκαναν και δήλωση Φ.Π.Α Α΄ τριμήνου.
Αυτοί υποβάλλονται σε τρεις βασάνους :
(1) Στην βάσανο της «απένταξης», από το « κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α» ,
(2) Τι θα κάνουν με τον Φ.Π.Α που χρέωσαν στους Πελάτες τους ( είτε εισέπραξαν, είτε όχι ) και τι θα γίνει με τον Φ.Π.Α της «Δήλωσης Μετάταξης» ( αν τυχόν υπέβαλαν )
(3) Θα πληρώσουν τον Φ.Π.Α , που προκύπτει από την δήλωση του Α΄ τριμήνου ;
Φυσικά, υπάρχει και η κατηγορία εκείνων, οι οποίοι δεν έκαναν μετάταξη στο κανονικό καθεστώς, ενώ είχαν τις προϋποθέσεις και τώρα μετά την μεταβολή του Νόμου δεν κάνουν ΤΙΠΟΤΑ.
Τέλος η κατηγορία των Αγροτών που «φοβήθηκαν » την τελευταία στιγμή και έκανε μετάταξη μετά την λήξη της (τότε) προθεσμίας , θα υποβληθεί στην επιπλέον βάσανο, να αιτηθεί την διαγραφή του προστίμου.
2) Το ύψιστο όμως, ζήτημα που δημιουργεί η «τροποποίηση», είναι στην « Φορολογική Συνείδηση», των Φορολογουμένων.
Ποιος Λογιστής θα έχει τα « μούτρα», να πάει του χρόνου τον Γενάρη, στους Αγρότες να τους πει « Βάσει της Νομοθεσίας πρέπει να ενταχθείτε στο Κανονικό Καθεστώς», την στιγμή που θα είναι οι ίδιοι (κατά τεκμήριο) Αγρότες, που επιβραβεύονται τώρα, επειδή δεν εφάρμοσαν τον Νόμο.
Κρατείστε και την τελευταία πρόταση της αιτιολογικής :
«Συνεπώς, στο πλαίσιο της χρηστής διοίκησης προτείνεται η ανωτέρω ρύθμιση, η οποία βρίσκεται σε συνάφεια με τη λειτουργία του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ αγροτών.»
Η «Φορολογική Διοίκηση», οφείλει να διευκολύνει, με κάθε τρόπο (δυνατότητα έκδοσης Πιστωτικού και αντικατάστασης με «τιμολόγιο αγοράς» κ.λπ) , όλους εκείνους τους Λογιστές και Φορολογούμενους, που εφάρμοσαν τον Νόμο και ενέταξαν τους Αγρότες – Πελάτες τους στο Κανονικό Καθεστώς και τώρα βρίσκονται (στις περισσότερες των περιπτώσεων) σε δύσκολη έως πολύ δύσκολη θέση.
Ας κατανοήσουμε ότι με αυτά και αυτά, δεν μπορούμε να καθιερώσουμε «Πανελλήνια Ημέρα Φορολογικής Συνείδησης» ( Οι στόχοι και οι δράσεις της Α.Α.Δ.Ε. για το 2017 )
ΥΓ. : Οι κτηνοτρόφοι ( ενταγμένοι από 1/1/2017, στο « κανονικό καθεστώς» και ανήκουν στην κατηγορία με δυνατότητα « απένταξης» ) που τώρα την Μεγάλη Εβδομάδα, πουλάνε το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής τους, εκδίδουν ή όχι τιμολόγια με Φ.Π.Α ;