Νέα τροπολογία για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας

Άλλη μία τροπολογία για τις συλλογικές συμβάσεις κατατέθηκε σε υπό ψήφιση νομοσχέδιο.

Με την υπόψη τροπολογία ορίζεται ότι ισχύουν έως το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής (αντί για όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής):

α) η διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 1876/1990, σύμφωνα με την οποία η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε περίπτωση συρροής με κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας και

β) η αναστολή των διατάξεων των παρ. 2 και 3 του άρθρου 11 του ν. 1876/1990, σχετικά με την δυνατότητα επέκτασης και κήρυξης ως γενικώς υποχρεωτικής, με Υπουργική Απόφαση, συλλογικής σύμβασης εργασίας, η οποία δεσμεύει ήδη εργοδότες που απασχολούν το 51% των εργαζομένων του κλάδου ή επαγγέλματος.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

Τροπολογία του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με τίτλο «Κύρωση της τροποποιημένης Συμφωνίας για την Ίδρυση της Γενικής Επιτροπής Αλιείας για τη Μεσόγειο»

Άρθρο…

Ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις

Ο ν. 1876/1990 (Α’ 27) ρύθμιζε το ζήτημα της συρροής συλλογικών συμβάσεων εργασίας με τις διατάξεις του άρθρου 10, όπου και προβλεπόταν ότι εφόσον μια εργασιακή σχέση εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής περισσότερων συλλογικών συμβάσεων εφαρμόζεται εκείνη, η οποία είναι πιο ευνοϊκή για τον εργαζόμενο. Με την παρ. 5 του άρθρου 37 του ν. 4024/2011 (Α’ 226) προβλέφθηκε ότι όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε περίπτωση συρροής με κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας και πάντως δεν επιτρέπεται να περιέχει όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους εργασίας εθνικών συλλογικών συμβάσεων. Με τη ρύθμιση αυτή η αρχή της ειδικότητας κατέστη κεντρικής σημασίας στη συρροή των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Περαιτέρω στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 11 του ν. 1876/1990 (Α’ 27) προβλεπόταν η δυνατότητα επέκτασης και κήρυξης γενικώς υποχρεωτικών των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που καλύπτουν το 51% των εργαζομένων του κλάδου. Με την παρ. 6 του άρθρου 37 του ν. 4024/2011 (Α’ 226) προβλέφθηκε η αναστολή της αρχής της επεκτασιμότητας όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ). Υπό το ισχύον πλαίσιο οι αρχές της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας βρίσκονται σε επ’ αόριστον αναστολή, καθώς αυτή συνδέεται με την εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ). Ειδικότερα, το ΜΠΔΣ δεν σχετίζεται με τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής και τις σχετικές δεσμεύσεις που ανέλαβε η Ελληνική Δημοκρατία στο πλαίσιο αυτών. Η έγκριση ΜΠΔΣ αποτελεί ενωσιακή υποχρέωση βάσει της Οδηγίας 2011/85. Ζητήματα που αφορούν στο περιεχόμενο, τη σύνταξη και την ψήφιση του ΜΠΔΣ εξειδικεύονται στα άρθρα 43 έως 48 του ν. 4270/2014 (ΑΊ43) [(προηγουμένως στα άρθρα 2 και 6Α-6Γ του ν. 2362/1995 (Α’ 247), όπως τροποποιήθηκε με το ν. 3871/2010 (Α’ 141)].
Με την προτεινόμενη διάταξη, η αναστολή των αρχών της επεκτασιμότητας και της ευνοϊκότερης ρύθμισης αποσυνδέεται από το ΜΠΔΣ, καθώς προβλέπεται πως αυτή θα ισχύσει έως την 20.8.2018 υπό την προϋπόθεση επιτυχούς ολοκλήρωσης του Προγράμματος.
 

Αθήνα, 06/06/2017

Η ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ
Ευτυχία Αχτσιόγλου

Πίνακας τροποποιούμενων – καταργούμενων διατάξεων

1. Αντικαθίσταται το τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 1876/1990 (Α’ 27), το οποίο έχει ως εξής:

Άρθρο 10 Συρροή

1. Αν η σχέση εργασίας ρυθμίζεται από περισσότερες ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας, εφαρμόζεται η πιο ευνοϊκή για τον εργαζόμενο. Η σύγκριση και η επιλογή των διατάξεων γίνεται κατά τις παρακάτω ενότητες:

α) ενότητα αποδοχών,

β) λοιπά θέματα.

2. Κλαδική ή επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε περίπτωση Συρροής με ομοιοεπαγγελματική συλλογική σύμβαση εργασίας.

Όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε περίπτωση Συρροής με κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας και πάντως δεν επιτρέπεται να περιέχει όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους εργασίας εθνικών συλλογικών συμβάσεων, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του νόμου αυτού.

2. Αντικαθίσταται η παρ. 6 του άρθρου 37 του ν. 4024/2011, το οποίο έχει ως εξής:

Άρθρο 37

Ρυθμίσεις Συλλογικών Διαπραγματεύσεων

1. Η παρ. 5 του άρθρου 3 του ν. 1876/1990 (Α’ 27) αντικαθίσταται ως εξής: «5. Οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις συνάπτοντας κατά σειρά προτεραιότητας, από συνδικαλιστικές οργανώσεις της επιχείρησης που καλύπτουν τους εργαζόμενους ή, σε περίπτωση που δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση, από ένωση προσώπων, και πάντως ανεξάρτητα από την κατηγορία, τη θέση ή την ειδικότητα των εργαζομένων στην επιχείρηση και, εφόσον αυτές ελλείπουν, από τις αντίστοιχες πρωτοβάθμιες κλαδικές οργανώσεις και από τον εργοδότη. Η ένωση προσώπων του προηγούμενου εδαφίου συστήνεται τουλάχιστον από τα τρία πέμπτα (3/5) των εργαζομένων στην επιχείρηση, ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού εργαζομένων σε αυτήν και χωρίς η διάρκεια της να υπόκειται σε χρονικό περιορισμό. Εάν μετά την τυχόν σύσταση ένωσης προσώπων για το σκοπό της παραγράφου αυτής, παύει να συντρέχει η προϋπόθεση της συμμετοχής των τριών πέμπτων (3/5) των εργαζομένων στην επιχείρηση, η οποία απαιτείται για τη σύσταση της, διαλύεται, χωρίς άλλη διατύπωση. Για δε τα λοιπά θέματα που αφορούν την ένωση προσώπων εξακολουθεί να εφαρμόζεται η περίπτωση γγ’ του εδαφίου α’ της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του ν. 1264/1982 (Α’ 79).»

2. Η παράγραφος 5Α, που προστέθηκε στο άρθρο 3 του ν. 1876/1990, με τη διάταξη του άρθρου 13 του ν. 3899/2010 (Α’ 212), καταργείται.

3. Η παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 1876/1990 αντικαθίσταται ως εξής: «1. Ικανότητα για σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας έχουν: α. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών όλων των βαθμιδών στο πεδίο της δραστηριότητας τους, καθώς και οι ενώσεις προσώπων με τους όρους και τις προϋποθέσεις της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του νόμου αυτού. Ειδικότερα για την παράγραφο 3 του άρθρου 3 του νόμου αυτού, από την πλευρά των εργαζομένων, ικανότητα για σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας έχει η πλέον αντιπροσωπευτική τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση. Για τις υπόλοιπες συλλογικές συμβάσεις εργασίας του άρθρου 3 αυτού του νόμου, από την πλευρά των εργαζομένων, ικανότητα για σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας έχει η πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων στο πεδίο ισχύος της συλλογικής σύμβασης εργασίας, β. Κάθε εργοδότης για τους εργαζόμενους που απασχολεί στην επιχείρηση του. γ. Για τους εργαζομένους σε δικηγορικά, σε συμβολαιογραφικά και άλλα γραφεία η σχετική συλλογική σύμβαση θα υπογράφεται ή η διαιτητική διαδικασία θα διεξάγεται μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζομένων και του οικείου Ν.Π.Δ.Δ., στο οποίο υπάγονται οι εργοδότες.»

4. Η παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 1876/1990 αντικαθίσταται ως εξής: «3.α. Για τη νομιμοποίηση των εκπροσώπων των συνδικαλιστικών οργανώσεων εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις των καταστατικών τους. β. Για τη νομιμοποίηση των εκπροσώπων της ένωσης προσώπων της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1, εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις της ιδρυτικής της πράξης.»

5. Στην παράγραφο 2 του άρθρου 10 του ν. 1876/1990 προστίθεται εδάφιο ως εξής: «Όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε περίπτωση Συρροής με κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας και πάντως δεν επιτρέπεται να περιέχει όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους εργασίας εθνικών συλλογικών συμβάσεων, σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 3 του νόμου αυτού.»

6. Η εφαρμογή των διατάξεων των παραγράφων 2 και 3 του άρθρου 11 του ν. 1876/1990 αναστέλλεται όσο διαρκεί η εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής.

7. Η παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 1876/1990 αντικαθίσταται ως εξής: «3. Την επέκταση μπορεί να ζητήσει και αρμόδια συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων ή των εργοδοτών με αίτηση της, που υποβάλλει στον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης. Η επέκταση ισχύει από την ημερομηνία της δημοσίευσης της απόφασης του Υπουργού στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.»

8. Στην παρ. 1 του άρθρου 787 του Κ.Πολ.Δ. προστίθεται εδάφιο β’ ως εξής: «Η συζήτηση της αίτησης ορίζεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών, το δε δικαστήριο αποφαίνεται οριστικά αμέσως και δέχεται ή απορρίπτει την αίτηση. Η απόφαση του δημοσιεύεται σε δημόσια συνεδρίαση μετά το πέρας της ακροαματικής διαδικασίας ή το αργότερο εντός 48 ωρών.»

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΙΑΤΑΞΗ
Άρθρο …

Ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις
1. Το τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 1876/1990 (Α’27) αντικαθίσταται ως εξής:

«Έως το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε περίπτωση Συρροής με κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας και πάντως δεν επιτρέπεται να περιέχει όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους εργαζόμενους από τους όρους εργασίας εθνικών συλλογικών συμβάσεων, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 3 του νόμου αυτού.».

2. Η παρ. 6 του άρθρου 37 του ν. 4024/2011 (Α’ 226) αντικαθίσταται ως εξής:

«Η εφαρμογή των διατάξεων των παρ. 2 και 3 του άρθρου 11 του ν. 1876/1990 αναστέλλεται έως το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής.».

ΕΚΘΕΣΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΥΝΕΠΕΙΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ

11. Γενική Αξιολόγηση

11.1 Περιγράψτε χωριστά και αναλυτικά το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει κάθε μία «άλλη διάταξη» που περιλαμβάνεται στο προτεινόμενο σχέδιο νόμου.

Με την προτεινόμενη διάταξη αναστρέφεται η απορρύθμιση του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων, η οποία έλαβε χώρα με τις παρεμβάσεις του ν. 4024/2011 (Α’ 226) με ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για τις εργασιακές σχέσεις, τη διαπραγματευτική θέση των εργαζομένων, τον κοινωνικό διάλογο, αλλά και την ελληνική οικονομία. Με την επαναφορά από 21.8.2018 της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης στις περιπτώσεις συρροής συλλογικών συμβάσεων εργασίας και της αρχής της επεκτασιμότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων, το σύστημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων ανασυγκροτείται και η συλλογική αυτονομία σε κλαδικό επίπεδο αποκτά και πάλι βαρύνοντα ρόλο.

11.2 Περιγράψτε χωριστά και αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους κάθε «άλλη διάταξη» είναι αναγκαία και κατάλληλη να αντιμετωπίσει το αντίστοιχο πρόβλημα

Με την προτεινόμενη διάταξη επανέρχονται σε ισχύ οι βασικοί πυλώνες της συλλογικής αυτονομίας. Συγκεκριμένα, από 21.8.2018, επανέρχεται σε ισχύ η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης και ειδικότερα, σε περίπτωση συρροής κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας με επιχειρησιακή, εφαρμόζεται η πιο ευνοϊκή για τον εργαζόμενο. Επιπροσθέτως, από 21.8.2018 καθίσταται δυνατή, με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η επέκταση και κήρυξη ως γενικώς υποχρεωτικής για όλους τους εργαζομένους του κλάδου ή επαγγέλματος συλλογικής σύμβασης εργασίας, η οποία δεσμεύει ήδη εργοδότες που απασχολούν το 51% των εργαζομένων του κλάδου ή επαγγέλματος.

11.4. Αναφέρατε χωριστά και αναλυτικά τις αναμενόμενες συνέπειες κάθε μίας «άλλης διάταξης» συμπεριλαμβανομένων των συνεπειών στην οικονομία, την κοινωνία και τους πολίτες και στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον

Η προτεινόμενη διάταξη θα ενισχύσει σημαντικά το σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων, θα αυξήσει το ποσοστό κάλυψης των εργαζομένων από συλλογικές συμβάσεις εργασίας, θα μειώσει τις ανισότητες σε επίπεδο εισοδημάτων και θα περιορίσει τον ανταγωνισμό των επιχειρήσεων σε επίπεδο μισθολογικού κόστους δίνοντας κίνητρα για ενίσχυση της παραγωγικότητας.
11.5. Αναφέρατε αναλυτικά τις υπηρεσίες που θα είναι αρμόδιες για την εφαρμογή κάθε μίας «άλλης διάταξης».

Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.