Μειωμένος συντελεστής Φ.Π.Α. στα νησιά του Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου – Απάντηση της Υφυπ. Οικ. Κ. Παπανάτσιου σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή Π. Μηταράκη

ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣΑθήνα, σήμερα στις 19 Ιουνίου 2017, ημέρα Δευτέρα και ώρα 18.00΄ συνήλθε στην Αίθουσα των συνεδριάσεων του Βουλευτηρίου η Βουλή σε ολομέλεια για να συνεδριάσει υπό την προεδρία του Ζ΄ Αντιπροέδρου αυτής κ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΛΥΚΟΥΔΗ.ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αρχίζει η συνεδρίαση.Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εισερχόμαστε στη συζήτηση των ΕΠΙΚΑΙΡΩΝ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝΠρώτη θα συζητηθεί η δεύτερη επίκαιρη ερώτηση με αριθμό 988/9-6-2017 του δεύτερου κύκλου, του Βουλευτή Χίου της Νέας Δημοκρατίας κ. Παναγιώτη (Νότη) Μηταράκη προς τον Υπουργό Οικονομικών, με θέμα: «Είναι οριστική η κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά του Βορείου και Ανατολικού Αιγαίου;».Στην ερώτηση θα απαντήσει η Υφυπουργός Οικονομικών κ. Αικατερίνη Παπανάτσιου.Ορίστε, κύριε Μηταράκη, έχετε τον λόγο για δύο λεπτά για την πρωτολογία σας.ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ (ΝΟΤΗΣ) ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Ευχαριστώ πάρα πολύ, κύριε Πρόεδρε.Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κυρία Υπουργέ, ακριβώς αυτό είναι το θέμα της ερώτησής μου, εάν είναι οριστική η κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά της Λέσβου, της Χίου, της Σάμου και στα νησιά της Δωδεκανήσου πλην Ρόδου και Καρπάθου, η οποία θα ισχύσει σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία στις 31/12/2017.Σας θυμίζω ότι το ειδικό καθεστώς προστασίας της νησιωτικότητας, το οποίο στηρίζεται και στο Σύνταγμα της Ελλάδος, θεσπίστηκε προ εικοσαετίας και όριζε ότι τα νησιά θα έχουν μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ κατά 30% για να ισοσκελίσουν το αυξημένο μεταφορικό κόστος, το αυξημένο κόστος παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών σε αυτά τα νησιά. Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, με την επιστολή που είχε στείλει ο κ. Τσίπρας στον κ. Γιούνκερ πριν από το δημοψήφισμα, είχε προτείνει ελάχιστα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής, ένα από τα οποία όμως, δυστυχώς, από την πρώτη στιγμή, στο δικό σας πρόγραμμα, ήταν η κατάργηση του ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου.Τώρα, λόγω της προσφυγικής κρίσης η Ελλάδα, μονομερώς κατά κάποιους, αποφάσισε την παράταση κατά ένα χρόνο της κατάργησης για τα νησιά που πλήττονται από την προσφυγική κρίση μέχρι το τέλος του παρόντος έτους. Όμως, ο κ. Τσακαλώτος έσπευσε με επιστολή που έστειλε προς τους θεσμούς να τονίσει ότι αυτή η αναστολή θα είναι μόνο για ένα έτος και δεν θα δώσει καμία παράταση. Επίσης, σημειώνω ότι η Κυβέρνηση, στα περίφημα και αμφιβόλου αξίας αντίμετρα, ούτε καν συμπεριέλαβε τον ΦΠΑ στα νησιά στην λίστα που ψηφίσατε πρόσφατα. Τέλος, από πολλούς νομικούς υπάρχει η άποψη ότι εάν η Ελλάδα απεμπολήσει αυτό το ειδικό καθεστώς εξαίρεσης στον κοινοτικό κανονισμό ΦΠΑ, είναι κάτι που δεν μπορεί να ανακτήσει στο μέλλον. (Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας του κυρίου Βουλευτή)Σας ρωτάω λοιπόν, είναι οριστικό ότι στις 31/12/2017 καταργείται ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στα νησιά που ανέφερα πριν; Εάν συμβεί αυτό, μπορεί να ανατραπεί στο μέλλον; Έχετε πάρει νομική γνώμη γι’ αυτό; Και τέλος, τι αντισταθμιστικά μέτρα προτίθεστε να λάβετε, παραδείγματος χάριν, το μεταφορικό ισοδύναμο που ζητάτε εδώ και μήνες, εδώ και καιρό και τίποτα δεν έχει γίνει, για τα νησιά τα οποία πλήττονται όχι μόνο από την οικονομική κρίση, αλλά και από την προσφυγική; Σας ευχαριστώ.ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Ευχαριστούμε, κύριε συνάδελφε.Ορίστε, κυρία Υφυπουργέ, έχετε τον λόγο.ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΝΑΤΣΙΟΥ (Υφυπουργός Οικονομικών): Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε. Κύριε Μηταράκη, καταρχήν θα συμφωνήσω μαζί σας ότι ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ είχε αρχικά δοθεί σαν αντιστάθμισμα των ειδικών συνθηκών που επικρατούν στα νησιά μας, κυρίως λόγω της γεωγραφικής απομόνωσης και της απόστασης των νησιών από την Ηπειρωτική Ελλάδα με όσα αυτά συνεπάγονται μεταξύ άλλων και για το κόστος των αγαθών.Πράγματι, με τις διατάξεις των ν. 4334/2015 και ν. 4336/2015 προβλέφθηκε η σταδιακή κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ κατά 30% στις περιοχές των νησιών Αιγαίου μέχρι την 31/12/2016. Ωστόσο, σας υπενθυμίζουμε ότι οι διατάξεις του ν. 4336/2015 αποτέλεσαν δεσμεύσεις προκειμένου να υλοποιηθεί η Συμφωνία με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη χρηματοδότηση της χώρας και γι’ αυτό άλλωστε ο συγκεκριμένος νόμος ψηφίστηκε από την συντριπτική πλειοψηφία των Βουλευτών. Έχουμε επανειλημμένως τονίσει ότι η νομοθέτηση του μέτρου της κατάργησης των μειωμένων κατά 30% συντελεστών του ΦΠΑ στα νησιά αποτέλεσε για την Κυβέρνηση πολιτική αναγκαιότητα και όχι επιλογή στο πλαίσιο των απολύτως επιβεβλημένων παρεμβάσεων δημοσιονομικής προσαρμογής. Με την ανωτέρω ρύθμιση για να μην πληγούν άμεσα όλα μαζί τα νησιά του Αιγαίου, προβλέπονταν τρία στάδια κατάργησης του μειωμένου ΦΠΑ, αρχής γενομένης από την 1/10/2015 μέχρι την οριστική κατάργηση από 1/1/2017.Συγκεκριμένα με τις διατάξεις του ν. 4389/2016 ορίστηκε ότι η κατάργηση της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ επήλθε από 1/10/2015 στα νησιά Θήρα, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, Ρόδο και Σκιάθο.Δεύτερον, θα επερχόταν, όπως και συνέβη, από 1/6/2016, στα νησιά Σύρο, Θάσο, Άνδρο, Τήνο, Κάρπαθο, Μήλο, Σκύρο, Αλόννησο, Κέα, Αντίπαρο και Σίφνο, ενώ για τη Σκόπελο, λόγω των φυσικών καταστροφών που υπέστη, δόθηκε παράταση εφαρμογής του νόμου για 1/1/2017.Τρίτον, από 1/1/2017 θα επερχόταν και στα νησιά των ανατολικών συνόρων της χώρας. Ωστόσο, με τις διατάξεις του ν. 4446/16 ρυθμίστηκε η παραμονή τους στον μειωμένο κατά 30% συντελεστή ΦΠΑ μέχρι την 31/12/2017, ακριβώς λόγω της προσφυγικής κρίσης και των αρνητικών συνεπειών που έχουν υποστεί τα νησιά αυτά εξαιτίας του μεταναστευτικού ζητήματος. Το συγκεκριμένο μέτρο αφορά τα νησιά των Νομών Έβρου, Λέσβου, Χίου, Σάμου και Δωδεκανήσου, πλην Ρόδου και Καρπάθου που ήδη είχαν υπαχθεί στον κανονικό συντελεστή ΦΠΑ, η Ρόδος από 1/10/2015 και η Κάρπαθος από 1/6/2016.Η επιλογή των νησιών αυτών έγινε με μετρήσιμα ενιαία και διαφανή κριτήρια και με κύριο γνώμονα την ελάφρυνση των κατοίκων τους, αφού ήδη οι κοινωνίες αυτές σηκώνουν μεγάλο βάρος και παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαχείριση των προσφυγικών ρευμάτων.Παράλληλα, βούληση της Κυβέρνησής μας είναι να θεσπιστούν κατάλληλα και στοχευμένα μέτρα για τη στήριξη της νησιωτικής Ελλάδας. Εξάλλου η σύσταση του Υφυπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής αυτό ακριβώς καταδεικνύει, τη βούληση αυτής της Κυβέρνησης να εφαρμόσει ειδικές νησιωτικές πολιτικές σε αντίθεση με όσα έπρατταν οι κυβερνήσεις σας και οι συγκυβερνήσεις σας τόσα χρόνια, περιορίζοντας την ασκούμενη νησιωτική πολιτική στην έκπτωση των συντελεστών ΦΠΑ.Σε κάθε περίπτωση, όμως, το Υπουργείο Οικονομικών παρακολουθεί την αποτελεσματικότητα της ασκούμενης φορολογικής πολιτικής και αξιολογεί τα αποτελέσματά της. Στο πλαίσιο αυτό και με δεδομένους τους δημοσιονομικούς περιορισμούς της ελληνικής οικονομίας, εφόσον κριθεί αναγκαίο και εφικτό, θα προβούμε στις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις με γνώμονα την κοινωνική δικαιοσύνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη.Καταθέτω τα σχετικά απαντητικά έγγραφα των υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών και της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων.(Στο σημείο αυτό η Υφυπουργός Οικονομικών κ. Αικατερίνη Παπανάτσιου καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Ευχαριστώ, κυρία Υπουργέ.Κύριε συνάδελφε, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά.NΟΤΗΣ ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.Κυρία Υπουργέ, συμφωνούμε ότι το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ στα νησιά δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της γεωγραφικής απομόνωσης και ό,τι αυτό συνεπάγεται στο κόστος παραγωγής. Αυτές οι συνθήκες δεν έχουν αλλάξει.Απ’ ό,τι συμπεραίνω από την πρωτολογία σας, και παρακαλώ διορθώστε με στη δευτερολογία σας, είναι οριστικό ότι καταργείται το μέτρο. Δεν κάνατε καμία αναφορά ότι θα δοθεί παράταση. Ήδη, βέβαια, ο κ. Τσακαλώτος έχει δεσμευτεί προς τους θεσμούς ότι δεν θα δοθεί παράταση. Δεν είπατε κανένα συγκεκριμένο ισοδύναμο, το οποίο θα εφαρμοστεί την 1/1/2018. Επίσης, δεν απαντήσατε στα περίφημα θεωρητικά σας αντίμετρα των 7,5 δισεκατομμυρίων. Δεν χωρούσαν τα νησιά στα 7,5 δισεκατομμύρια, τα λίγα εκατομμύρια που κοστίζει ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ, έτσι για να το λέγατε στους νησιώτες; Όχι ότι θα πίστευαν ότι θα εφαρμοστούν, αλλά τουλάχιστον να το λέγατε.Επίσης, διαφωνώ μαζί σας ότι η κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ αποτέλεσε μέρος των δεσμεύσεων της χώρας προς τους θεσμούς. Ξέρετε γιατί; Γιατί όταν ο κ. Βαρουφάκης, την εποχή των λεονταρισμών, είχε πει ότι «εγώ θα δεχτώ ελάχιστα δημοσιονομικά μέτρα» και έστειλε ο κ. Τσίπρας την επιστολή του προς τον κ. Γιούνκερ τον Ιούνιο του 2015, στα ελάχιστα δημοσιονομικά μέτρα που ο τότε ΣΥΡΙΖΑ δεχόταν είχε συμπεριλάβει και την κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά, πριν το ζητήσει η τρόικα.Ήταν δική σας επιλογή, ως Υπουργείο Οικονομικών -στα λίγα που τότε ήσασταν διατεθειμένοι να δεχτείτε-, να θυσιάσετε τα νησιά. Και σας θυμίζω ότι η Κυβέρνηση Σαμαρά είχε δεχθεί εντονότατες πιέσεις για την κατάργηση του μειωμένου συντελεστή ΦΠΑ και δεν ενέδωσε. Εμείς στηρίξαμε τη νησιωτικότητα στην πράξη.Επίσης, κυρία Υπουργέ, δεν μου απαντήσατε σε ένα πολύ συγκεκριμένο ερώτημα: Αν καταργηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, καθεστώς το οποίο έχει δοθεί στην Ελλάδα ως εξαίρεση της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας, βάσει της γνώμης των νομικών του Υπουργείου Οικονομικών είναι σε θέση η Ελλάδα, σε λίγα χρόνια, όταν το επιτρέψει η δημοσιονομική κατάσταση, να επαναφέρει τον μειωμένο συντελεστή ή θα αποτελεί παράβαση τότε του ευρωπαϊκού κεκτημένου της Ευρωπαϊκής Φορολογικής Νομοθεσίας;Και τέλος, επειδή αναφερθήκατε στο Υπουργείο Νησιωτικής Πολιτικής, πρόσφατα σε ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, ο Υφυπουργός Ναυτιλίας, ο κ. Σαντορινιός, επεσήμανε ότι Ελληνική Κυβέρνηση προσπαθεί να θεσπίσει ειδικά φορολογικά κίνητρα, όπως παραδείγματος χάριν χαμηλή φορολογία εισοδήματος στα νησιά. Υπάρχει κάποια πρόταση της Κυβέρνησης, έτοιμη να εφαρμοστεί; Διότι τα νησιά μετράνε εβδομάδες μέχρι την κατάργηση του μειωμένου συντελεστή.Δεν θεωρώ ότι τα νησιά χρειάζονται αντίδωρα για τη μεταναστευτική κρίση. Μια κρίση η οποία δημιουργήθηκε με ευθύνη πολιτική. Χρειάζεται, όμως, να λάβουμε υπόψη ότι οι ουσιαστικοί και μόνιμοι παράγοντες της ανταγωνιστικότητας των νησιών επηρεάζονται από αυξημένο κόστος παραγωγής και χρειάζεται να υπάρχει μόνιμα ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς που είχε θεσπίσει η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και σήμερα εσείς καταργείτε.Ευχαριστώ.ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Ευχαριστώ, κύριε συνάδελφε.Κυρία Υπουργέ, έχετε τον λόγο για τρία λεπτά.ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΝΑΤΣΙΟΥ (Υφυπουργός Οικονομικών): Η κατάργηση της μείωσης του συντελεστή ΦΠΑ στα νησιά που πλήττονται από την προσφυγική κρίση έχει ανασταλεί μέχρι το τέλος του έτους. Πραγματικά πλήττονται από την προσφυγική κρίση και εδώ, κύριε Μηταράκη, θα διαφωνήσω μαζί σας ότι η προσφυγική κρίση οφείλεται στην Κυβέρνηση. Σε καμία περίπτωση. Και αν τολμάτε να πείτε κάτι τέτοιο, νομίζω ότι όλος ο ελληνικός λαός και όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση τουλάχιστον, θα έπρεπε να ακούσει τις απόψεις σας γι’ αυτό το θέμα. Όλοι ξέρουμε και όλοι ξέρουν στην Ευρώπη πού είναι το πρόβλημα και πού είναι η εμπόλεμη ζώνη. Εν πάση περιπτώσει, τυχόν παράταση της εφαρμογής του ευνοϊκού καθεστώτος, θα κριθεί εκείνη την χρονική στιγμή με βάση τα τότε δημοσιονομικά δεδομένα και τις πραγματικές συνθήκες και ανάγκες των συγκεκριμένων νησιών.Εξάλλου, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι βρίσκεται ακόμη σε ισχύ η Οδηγία 2006/112/ΕΚ, η οποία ενσωματώνει το δικαίωμα της Ελλάδας να εφαρμόζει καθεστώς ειδικών συντελεστών ΦΠΑ. Η Ελλάδα σε καμία περίπτωση δεν απεμπολεί το δικαίωμά της. Αυτή είναι η απάντηση των νομικών του Υπουργείου.Θέλω εδώ να σας υπενθυμίσω ότι η Κυβέρνηση δια μέσω του Πρωθυπουργού -για το οποίο πριν είπατε ψευδώς- έχει ήδη ανακοινώσει την επεξεργασία αντισταθμιστικών μέτρων, που θα ισοσταθμίσουν τις απώλειες που υφίσταται ο μόνιμος κάτοικος των νησιών από την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ. Μάλιστα, το Υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με το γραφείο του αρμόδιου Υφυπουργού για θέματα νησιωτικότητας, μελετά και σχεδιάζει τη λήψη ειδικών οικονομικών μέτρων, άμεσα για τους νησιώτες. Αναφορικά δε με το σκέλος της ερώτησή σας για τα εναλλακτικά σχέδια εφαρμογής του λεγόμενου «μεταφορικού ισοδύναμου», θα έπρεπε ήδη να γνωρίζετε -και ίσως το γνωρίζετε, αλλά το αποκρύπτετε- από τα σχετικά δημοσιεύματα ότι το Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής έχει προχωρήσει δια της Γενικής Γραμματείας Νησιωτικής Πολιτικής και σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου στην εκπόνηση σχετικών μελετών, οι οποίες αυτήν τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη. Με το που θα ολοκληρωθούν όλες αυτές οι μελέτες, θα προχωρήσουμε και εμείς σε όλα τα μέτρα για τα οποία υπάρχει πρόθεση από την Κυβέρνηση να προχωρήσουν, όσον αφορά τη νησιωτική πολιτική.ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Ευχαριστώ, κυρία Υπουργέ. ΝΟΤΗΣ ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κύριε Πρόεδρε, μόνο μια διευκρίνιση.ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Κύριε Μηταράκη, για μερικά δευτερόλεπτα παρακαλώ.ΝΟΤΗΣ ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ: Κυρία Υπουργέ, για τη μεταναστευτική κρίση είπα ότι είναι πολιτική ευθύνη. Δεν είπα κυβερνητική, αν εσείς ακούσατε κυβερνητική.ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Σπυρίδων Λυκούδης): Ευχαριστούμε.