Απασχόληση και κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη: Η επισκόπηση του 2017 δείχνει θετικές τάσεις αλλά υπογραμμίζει τη μεγάλη επιβάρυνση για τους νέους

Η Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα την ετήσια επισκόπηση της απασχόλησης και των κοινωνικών εξελίξεων στην Ευρώπη (ESDE) για το 2017.Η φετινή έκθεση επιβεβαιώνει τις θετικές τάσεις στην αγορά εργασίας και την κοινωνία, καθώς και τη σταθερή οικονομική ανάπτυξη. Με πάνω από 234 εκατομμύρια εργαζόμενους, η απασχόληση στην ΕΕ δεν ήταν ποτέ τόσο υψηλή όσο σήμερα, ενώ η ανεργία βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδό της από τον Δεκέμβριο του 2008. Από το 2013 έχουν δημιουργηθεί 10 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ. Ωστόσο, πέρα από τη γενικότερη κοινωνική και οικονομική πρόοδο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι νέες γενιές επωμίζονται ένα ιδιαίτερα μεγάλο βάρος: αντιμετωπίζουν συχνά μεγαλύτερες δυσκολίες να βρουν μια θέση εργασίας, απασχολούνται πιο συχνά σε άτυπες και επισφαλείς μορφές εργασίας, συμπεριλαμβανομένων των συμβάσεων ορισμένου χρόνου, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε μικρότερη κάλυψή τους από τα συστήματα κοινωνικής προστασίας. Είναι επίσης πιθανό να λάβουν χαμηλότερες συντάξεις, ανάλογες με τις αποδοχές τους.Γι’ αυτό η επισκόπηση για το 2017 εστιάζει στη δικαιοσύνη μεταξύ των γενεών: πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι όλες οι γενεές ωφελούνται από τις τρέχουσες θετικές οικονομικές τάσεις.Η επίτροπος Aπασχόλησης, Kοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Kινητικότητας Eργατικού Δυναμικού, κ. Marianne Thyssen, σχολίασε: «Η φετινή επισκόπηση μάς δείχνει για μια ακόμη φορά ότι βρισκόμαστε σε μια σταθερή πορεία για περισσότερη απασχόληση και ανάπτυξη. Ωστόσο, οι σημερινοί νέοι και τα παιδιά τους μπορεί να καταλήξουν σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι οι γονείς τους. Δεν το θέλουμε αυτό. Πρέπει να αναλάβουμε αμέσως δράση. Με τον ευρωπαϊκό πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων θέλουμε να διατηρήσουμε και να βελτιώσουμε τα κοινωνικά μας πρότυπα και τις συνθήκες διαβίωσης για τις μελλοντικές γενιές. »Από την έκθεση προκύπτει ότι, παρά τις σταθερές βελτιώσεις του βιοτικού επιπέδου στην ΕΕ, οι νέοι δεν επωφελούνται εξίσου από αυτήν τη θετική εξέλιξη σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες γενεές. Επιπλέον, το μερίδιο των νεότερων ηλικιακών ομάδων στο εισόδημα από την εργασία μειώθηκε με την πάροδο του χρόνου. Οι προκλήσεις αυτές επηρεάζουν τις αποφάσεις που λαμβάνουν οι νεότερες γενεές στην οικογενειακή τους διαχείριση, όπως το να κάνουν παιδιά ή να αγοράσουν το δικό τους σπίτι. Η κατάσταση αυτή με τη σειρά της έχει αρνητικές συνέπειες για τα ποσοστά της γονιμότητας και, ως εκ τούτου, για τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων και την ανάπτυξη.Επιπλέον, αναμένεται ότι ο πληθυσμός σε ηλικία εργασίας θα μειώνεται κατά 0,3% κάθε έτος έως το 2060. Αυτό σημαίνει ότι ένα μικρότερο εργατικό δυναμικό θα κληθεί να διασφαλίσει τη σημερινή πορεία ανάπτυξης. Σημαίνει επίσης ότι, παράλληλα, ο αριθμός των εργαζομένων που θα συνεισφέρουν στα συνταξιοδοτικά συστήματα θα είναι μικρότερος –συχνά με εισφορές που θα είναι συχνά χαμηλότερες και/ή ακανόνιστες, καθώς δεν θα αντιστοιχούν σε πλήρη απασχόληση και/ή τυπική εργασία– την ίδια ακριβώς περίοδο που θα εξαρτώνται από αυτούς περισσότεροι συνταξιούχοι. Κατά συνέπεια, οι σημερινοί νέοι εργαζόμενοι και οι μελλοντικές γενεές καλούνται να επωμιστούν, όπως φαίνεται, τη διπλή επιβάρυνση των δημογραφικών αλλαγών και της ανάγκης να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων.Ποια θα είναι η συνέχεια;Εμείς, οι αρμόδιοι λήψης πολιτικών αποφάσεων, μπορούμε να προετοιμαστούμε και να μετριάσουμε τις εξελίξεις αυτές με διάφορους τρόπους. Πρώτα από όλα, πρέπει να αξιοποιήσουμε πλήρως το ανθρώπινο δυναμικό της αγοράς εργασίας μας ενεργοποιώντας και εξοπλίζοντας με τις κατάλληλες δεξιότητες τις πληθυσμιακές ομάδες όλων των γενεών. Πρέπει να εξασφαλίσουμε την κατάλληλη σύνδεση μεταξύ της διάρκειας του επαγγελματικού βίου και του προσδόκιμου ζωής. Οι πολιτικές προσπάθειες για την επίτευξη υψηλής γονιμότητας και αποτελεσματικής διαχείρισης της μετανάστευσης μπορούν επίσης να βοηθήσουν, όπως επίσης και η στήριξη της καινοτομίας και η αύξηση της αποτελεσματικής χρήσης των κονδυλίων για επενδύσεις στις δεξιότητες και την εκπαίδευση νέων και ηλικιωμένων.Τέλος, οι κοινωνικοί εταίροι μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των νεότερων και των πιο ηλικιωμένων εργαζομένων και να προωθήσουν μια πιο δίκαιη αγορά εργασίας και για τους δύο. Στην προσπάθεια αυτή εντάσσονται η προώθηση της διά βίου μάθησης, η χορήγηση παροχών κοινωνικής προστασίας, η συμβολή στον σχεδιασμό και την εφαρμογή της νομοθεσίας για την προστασία της απασχόλησης, καθώς και οι ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας.ΙστορικόΗ ετήσια επισκόπηση της απασχόλησης και των κοινωνικών εξελίξεων πραγματεύεται τις τελευταίες τάσεις στην απασχόληση και στον κοινωνικό τομέα και εξετάζει μελλοντικές προκλήσεις και πιθανές απαντήσεις πολιτικής. Πρόκειται για την κύρια έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την οποία παρέχονται στοιχεία και αναλύσεις και εξετάζονται οι τάσεις και οι μελλοντικές προκλήσεις στην αγορά εργασίας.Υπάρχουν πολλά απτά παραδείγματα του τρόπου με τον οποίο η Επιτροπή στοχεύει στην αντιμετώπιση των προκλήσεων που αναφέρονται στις ετήσιες ανασκοπήσεις. Ο ευρωπαϊκός πυλώνας κοινωνικών δικαιωμάτων, για παράδειγμα, λειτουργεί ως πυξίδα στην πορεία για την επίτευξη μιας δίκαιης και εύρυθμης αγορά εργασίας. Έχει ως σκοπό να εξασφαλίσει την καταλληλότητα των ευρωπαϊκών κοινωνικών μοντέλων για τον 21ο αιώνα, λαμβάνοντας υπόψη τη γήρανση της κοινωνίας και το φαινόμενο της ψηφιοποίησης. Οι πρωτοβουλίες που τον συνοδεύουν, όπως οι διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους για τον εκσυγχρονισμό των εργασιακών συμβάσεων και την πρόσβαση στην κοινωνική προστασία, έχουν στόχο να εγγυηθούν σαφείς όρους εργασίας και κοινωνικής προστασίας και για όσους εργάζονται σε άτυπες μορφές απασχόλησης.Η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό και η ενδυνάμωσή του ώστε να μπορεί να αξιοποιεί ποιοτικές ευκαιρίες απασχόλησης βρίσκεται ακριβώς στο επίκεντρο της «Νέας ατζέντας δεξιοτήτων για την Ευρώπη». Έχει σκοπό να στηρίξει την ανάπτυξη των δεξιοτήτων των πολιτών, έτσι ώστε να είναι έτοιμοι για τις μεταβολές στον κόσμο της εργασίας.Οι προσπάθειες της Επιτροπής για τη μείωση της ανεργίας γενικά και της ανεργίας των νέων ειδικότερα αποδίδουν καρπούς. Υπάρχουν σήμερα 1,8 εκατομμύρια λιγότεροι άνεργοι νέοι στην ΕΕ και 1 εκατομμύριο λιγότεροι νέοι που βρίσκονται εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης από την κορύφωση της κρίσης το 2013. Με την παράταση των εγγυήσεων για τη νεολαία, το οικονομικό συμπλήρωμα της πρωτοβουλίας για την απασχόληση των νέων και την πρόσφατα υποβληθείσα πρωτοβουλία για περαιτέρω επενδύσεις στη νεολαία της Ευρώπης, η Επιτροπή αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση των ευκαιριών των νέων στην αγορά εργασίας.