Ασύμβατο με το δίκαιο της Ένωσης να απαιτείται από τον εργαζόμενο να λάβει άδεια προτού να είναι σε θέση να γνωρίζει αν δικαιούται αποδοχών για την άδεια αυτή

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςΛουξεμβούργο, 8 Ιουνίου 2017Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα στην υπόθεση C-214/16C. King κατά The Sash Window Workshop Ltd. και Richard DollarΟ γενικός εισαγγελέας E. Tanchev θεωρεί ότι είναι ασύμβατο με το δίκαιο της Ένωσης να απαιτείται από τον εργαζόμενο να λάβει άδεια προτού να είναι σε θέση να γνωρίζει αν δικαιούται αποδοχών για την άδεια αυτήΣτις περιπτώσεις όπου εργοδότης δεν έχει χορηγήσει σε εργαζόμενο άδεια μετ’ αποδοχών, το δικαίωμα για τη λήψη άδειας μετ’ αποδοχών μεταφέρεται μέχρις ότου ο εργαζόμενος αποκτήσει τη δυνατότητα να το ασκήσει, ενώ με τη λύση της σχέσης εργασίας ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να λάβει χρηματική αποζημίωση σε αντικατάσταση της άδειας που δεν έχει λάβειΤο 1999, ο C. King άρχισε να εργάζεται ως πωλητής για την Sash Window Workshop Ltd (SWWL), εταιρία που προμηθεύει και εγκαθιστά παράθυρα και πόρτες. Αμειβόταν βάσει προμηθειών οι οποίες ήταν ανάλογες με τις πωλήσεις που επιτύγχανε. Για τις άδειες που λάμβανε δεν του καταβάλλονταν αποδοχές, ενώ η σύμβασή του δεν ανέφερε τίποτα όσον αφορά τις άδειες μετ’ αποδοχών. Το 2008, η SWWL προσέφερε στον C. King σύμβαση μισθωτής εργασίας, αλλά αυτός επέλεξε να παραμείνει αυτοαπασχολούμενος. Ο C. King εργαζόταν συνεχώς για την SWWL μέχρι την απόλυσή του, η οποία απέκτησε ισχύ την ημέρα των 65ων γενεθλίων του τον Οκτώβριο του 2012.Τον Δεκέμβριο του 2012, ο C. King άσκησε σχετικά με την απόλυσή του αγωγή κατά της SWWL ενώπιον δικαστηρίου εργατικών διαφορών του Ηνωμένου Βασιλείου. Στο πλαίσιο της δικαστικής αυτής διαδικασίας, κρίθηκε ότι ο C. King ήταν «εργαζόμενος» κατά την έννοια της νομοθεσίας του Ηνωμένου Βασιλείου με την οποία μεταφέρθηκε στο εσωτερικό δίκαιο η οδηγία για την οργάνωση του χρόνου εργασίας 1. Με την αγωγή του, ο C. King είχε επίσης προβάλει αξιώσεις σχετικά με την καταβολή επιδομάτων αδείας. Μία από τις αξιώσεις αυτές αφορούσε την άδεια μετ’ αποδοχών την οποία ο C. King δικαιούνταν όσο εργαζόταν για την SWWL, αλλά δεν του είχε χορηγήσει η εταιρία αυτή.Το Court of Appeal of England and Wales (Εφετείο Αγγλίας και Ουαλίας) έθεσε στο Δικαστήριο ορισμένα ερωτήματα σχετικά με την ερμηνεία της οδηγίας, η οποία ορίζει ότι «[τ]α κράτη μέλη θεσπίζουν τα αναγκαία μέτρα ώστε να παρέχεται σε όλους τους εργαζομένους ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών διάρκειας τουλάχιστον τεσσάρων εβδομάδων». Ειδικότερα, το Court of Appeal ερωτά αν, σε περίπτωση διαφωνίας μεταξύ εργαζομένου και εργοδότη ως προς το αν ο εργαζόμενος δικαιούται ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών, είναι συμβατό με το δίκαιο της Ένωσης να απαιτείται από τον εργαζόμενο να λάβει άδεια προτού να είναι σε θέση να γνωρίζει αν δικαιούται αποδοχών για την άδεια αυτή.Στις σημερινές προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας Evgeni Tanchev θεωρεί ότι είναι ασύμβατο με το δίκαιο της Ένωσης να απαιτείται από τον εργαζόμενο να λάβει άδεια προτού να είναι σε θέση να γνωρίζει αν δικαιούται αποδοχών για την άδεια αυτή.Πρώτον, ο γενικός εισαγγελέας υπενθυμίζει τις διάφορες πηγές του ευρωπαϊκού και του διεθνούς δικαίου, στις οποίες αναγνωρίζεται το δικαίωμα ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών των εργαζομένων. Υπό το πρίσμα των πηγών αυτών, ο γενικός εισαγγελέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι εργοδότες οφείλουν να παρέχουν κατάλληλη διευκόλυνση στους εργαζομένους για την άσκηση του δικαιώματος αυτού. Ο γενικός εισαγγελέας θεωρεί ότι μια τέτοια διευκόλυνση μπορεί, για παράδειγμα, να έχει τη μορφή συγκεκριμένου συμβατικού όρου σχετικά με την ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών ή τη μορφή μιας νομικά δεσμευτικής διοικητικής διαδικασίας ή άλλη ανάλογη μορφή. Κατά την άποψή του, στα εθνικά δικαστήρια εναπόκειται να κρίνουν αν παρασχέθηκε τέτοια διευκόλυνση.Δεύτερον, ο γενικός εισαγγελέας έχει την άποψη ότι δεν συμβαδίζει με την οδηγία να απαιτείται εργαζόμενοι όπως ο C. King να ζητούν από δικαστήριο ή από άλλο όργανο να υποχρεώσει τον εργοδότη να παράσχει κατάλληλη διευκόλυνση για την άσκηση του δικαιώματος ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών. Θεωρεί ότι το συμπέρασμα αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι το άρθρο 31 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης παρέχει αδιαμφισβήτητο δικαίωμα ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών σε κάθε εργαζόμενο. Επιπλέον, αποτελεί πάγια νομολογία του Δικαστηρίου ότι η ύπαρξη του δικαιώματος ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε προϋπόθεση.Στη συνέχεια, ο γενικός εισαγγελέας θεωρεί ότι ένας εργαζόμενος, όπως ο C. King, μπορεί να επικαλεστεί την οδηγία για να λάβει χρηματική αποζημίωση σε αντικατάσταση μη ληφθείσας άδειας όταν ο εργοδότης δεν διευκόλυνε την άσκηση του δικαιώματος ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών ή αν η σχετική διευκόλυνση παρασχέθηκε μόνο κατά μέρος της όλης διάρκειας της σχέσης εργασίας. Κατά την άποψη του γενικού εισαγγελέα, το να επιτραπεί στους εργοδότες να μην διευκολύνουν τους εργαζόμενους να ασκήσουν το δικαίωμα ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών υπερβαίνει τη διακριτική ευχέρεια που τα κράτη μέλη έχουν όσον αφορά την υλοποίηση του δικαιώματος αυτού και καταλήγει στη δημιουργία παράνομης προϋπόθεσης σχετικής με την ίδια την ύπαρξη του εν λόγω δικαιώματος.Αυτό σημαίνει, κατά τον γενικό εισαγγελέα, ότι, αν εργαζόμενος δεν έχει λάβει το σύνολο ή μέρος της ετήσιας άδειας που δικαιούται εντός του έτους άδειας, στην περίπτωση που θα το είχε πράξει αν ο εργοδότης κατέβαλλε στον εργαζόμενο αποδοχές για οποιαδήποτε περίοδο άδειας, ο εργαζόμενος μπορεί να υποστηρίξει ότι εμποδίστηκε να ασκήσει το δικαίωμά του, με αποτέλεσμα το δικαίωμα αυτό να μεταφερθεί μέχρις ότου ο εργαζόμενος αποκτήσει τη δυνατότητα να το ασκήσει.Τρίτον, ο γενικός εισαγγελέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, με τη λύση της σχέσης εργασίας, ο εργαζόμενος δικαιούται να λάβει χρηματική αποζημίωση σε αντικατάσταση της άδειας μετ’ αποδοχών που δεν είχε λάβει μέχρι την ημερομηνία κατά την οποία ο εργοδότης παρέσχε στον εργαζόμενο κατάλληλη διευκόλυνση για την άσκηση του δικαιώματος ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών. Αν αυτό ουδέποτε συνέβη, τότε οφείλεται αποζημίωση για να καλυφθεί ολόκληρη η περίοδος απασχόλησης μέχρι τη λύση της εργασιακής σχέσης. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να κρίνει αν η σύμβαση μισθωτής εργασίας που η SWWL προσέφερε στον C. King το 2008 συνιστούσε κατάλληλη διευκόλυνση για την άσκηση του δικαιώματος ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών.Τέλος, ο γενικός εισαγγελέας θεωρεί ότι είναι ασύμβατο με το δίκαιο της Ένωσης να απαιτείται από τον εργαζόμενο να λάβει άδεια προτού να είναι σε θέση να γνωρίζει αν δικαιούται αποδοχών για την άδεια αυτή. Κατά την άποψη του γενικού εισαγγελέα, το αντίθετο θα σήμαινε ότι ο εργαζόμενος θα πρέπει να προβαίνει ο ίδιος σε συγκεκριμένες ενέργειες για να εξασφαλίσει την παροχή κατάλληλης διευκόλυνσης για την άσκηση του δικαιώματος ετήσιας άδειας μετ’ αποδοχών, πράγμα που είναι ασύμβατο με το δίκαιο της Ένωσης. Επίσης, ο γενικός εισαγγελέας θεωρεί ότι τούτο θα καθιστούσε υπερβολικά δυσχερή την πρακτική άσκηση του δικαιώματος άδειας μετ’ αποδοχών.