Χ. Μελάς: Δηλώστε έξυπνα 2018 – Αφιέρωμα – Τι να κάνουν όσοι έφυγαν στο εξωτερικό

ΔΗΛΩΣΤΕ ΕΞΥΠΝΑ 2018Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας, το περιοδικό «Δηλώστε έξυπνα 2018» τις επόμενες ημέρες θα κυκλοφορήσει ΣΤΑ ΠΕΡΙΠΤΕΡΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΧΩΡΑ για εικοστή πρώτη χρονιά.Θα έχει 176 σελίδες. Η τιμή του είναι σταθερή τα 11 τελευταία χρόνια, από το 2007, στα 7 ευρώ.Ο κόμβος εξασφάλισε κατ’ αποκλειστικότητα, πριν κυκλοφορήσει, ένα από τα αφιερώματα που περιλαμβάνονται στο περιοδικό.Εκτός από τους αναγνώστες μας στην Ελλάδα, έχουμε διαπιστώσει ότι επισκέπτονται τον κόμβο και πολλοί συμπολίτες μας που (δυστυχώς)  έχουν φύγει στο εξωτερικό.Για το λόγο αυτό ζητήσαμε από τον συγγραφέα να δημοσιεύσουμε ένα από τα αφιερώματα του περιοδικού που αφορούν τους ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ.Μετά και τη σύμφωνη γνώμη του Χρήστου Μελά, σας παρουσιάζουμε τις 36 ερωτήσεις απαντήσεις που αναφέρονται στους κατοίκους του εξωτερικού και περιλαμβάνονται στο περιοδικό.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΤΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΟΣΟΙ ΕΦΥΓΑΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ

36 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ

Με
την οικονομική κρίση εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες αναγκάστηκαν να
φύγουν στο εξωτερικό. Όσοι ζουν και εργάζονται στο εξωτερικό εκτός από
τα υπόλοιπα , πρέπει να φροντίσουν να γίνουν και φορολογικοί κάτοικοι
εξωτερικού για να μην έχουν στο μέλλον πρόβλημα με την εφορία. Δε φτάνει
που αναγκάστηκαν να φύγουν ας μην τους ταλαιπωρούμε κιόλας. Πιο κάτω με
απλό τρόπο δίνουμε πληροφορίες για τη μεταφορά της φορολογικής του
κατοικίας.

Ειλικρινά, νοιώθω την ανάγκη να πω ένα μεγάλο ΣΥΓΓΝΩΜΗ σε όλους αυτούς τους ξενιτεμένους συμπολίτες μας και να τους ευχηθώ με το καλό να επιστρέψουν γρήγορα στην πατρίδα.

1. Τι πρέπει να κάνει όποιος εργάζεται στο εξωτερικό;

Εκτός των άλλων πρέπει να γίνει και φορολογικός κάτοικος εξωτερικού. Δηλαδή πρέπει να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία.

2. Γιατί να μεταφέρει τη φορολογική του κατοικία;

Στη
χώρα που είναι φορολογικός κάτοικος κάποιος, εκεί φορολογείται για το
παγκόσμιο εισόδημά του. Οι Έλληνες που έφυγαν στο εξωτερικό, αν δεν
μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία και παραμείνουν φορολογική
κάτοικοι Ελλάδος, είναι υποχρεωμένοι να δηλώνουν και να φορολογούνται
στην Ελλάδα για όλα τα εισοδήματα που αποκτούν παγκοσμίως.

3. Τι πρέπει να κάνει;

Για να αλλάξει φορολογική κατοικία πρέπει να καταθέσει αίτηση και να ζητήσει τη μεταφορά της.

4. Πού πρέπει να κατατεθεί η αίτηση;

Η αίτηση κατατίθεται στην εφορία που υποβάλλει τη φορολογική του δήλωση ο φορολογούμενος.

5. Μέχρι πότε;

Η αίτηση υποβάλλεται το αργότερο μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαημέρου του Μαρτίου του έτους που ακολουθεί το έτος της αναχώρησης για το εξωτερικό.

Παράδειγμα:
Αν κάποιος αναχώρησε για το εξωτερικό μέσα στο 2017 πρέπει να καταθέσει
την αίτησή του για μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας μέχρι την
Παρασκευή 9 Μαρτίου 2018 που είναι η τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαημέρου του Μαρτίου του επόμενου έτους.

6. Τι άλλο υποβάλλεται με την αίτηση;

Εκτός από την αίτηση υποβάλλονται και τα έντυπα Μ0, Μ1, Μ7.

7. Πού μπορώ να βρω αυτά τα έντυπα;

Τα έντυπα μπορείτε να τα βρείτε στην εφορία ή να τα εκτυπώσετε από το ίντερνετ στις ηλεκτρονικές διευθύνσεις:

http://www.aade.gr/polites/katalogos-entypon

http://www.gsis.gr/gsis/info/gsis_site/Services/Polites/e_entipa/e_entipa_docs.html

8. Τι κάνει ο υπάλληλος της εφορίας;

Ο
υπάλληλος της εφορίας αφού παραλάβει τα πιο πάνω έντυπα συμπληρώνει την
αντίστοιχη ηλεκτρονική εφαρμογή για τη μεταβολή της φορολογικής
κατοικίας.

9. Τι άλλο πρέπει να γίνει;

Πρέπει ο φορολογούμενος να ορίσει φορολογικό του εκπρόσωπο στην Ελλάδα, με έγγραφη δήλωση, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής τους.

Να υποβάλλει τα ανάλογα δικαιολογητικά για κάθε περίπτωση.

10. Μέχρι πότε υποβάλλονται τα δικαιολογητικά;

Τα
υπόλοιπα δικαιολογητικά, εκτός από αυτά που αναφέρθηκαν πιο πάνω,
πρέπει να υποβληθούν στην εφορία το αργότερο έως την τελευταία εργάσιμη
ημέρα του πρώτου δεκαημέρου του Σεπτεμβρίου του επόμενου έτους από το έτος της αναχώρησης.

11. Ποια άλλα δικαιολογητικά υποβάλλονται;

Βεβαίωση
από το κράτος που κατοικεί ότι είναι φορολογικός κάτοικος αυτού του
κράτους. Αν υπάρχει διακρατική σύμβαση μπορεί αντί βεβαίωση να
προσκομίσει αίτηση (δίγλωσσο έντυπο) που έχει ενσωματωμένο το
πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας.

12. Αν δεν προβλέπεται η έκδοση αυτών των δικαιολογητικών;

Τότε
υποβάλλεται αντίγραφο εκκαθάρισης της δήλωσης εισοδήματος που
υποβλήθηκε στην ξένη χώρα. Αν δεν υπάρχει εκκαθάριση υποβάλλεται
αντίγραφο της δήλωσης που υποβλήθηκε στην άλλη χώρα.

13. Αν δεν εκδίδονται αυτά τα δικαιολογητικά;

Όταν
στο κράτος που μένει ο φορολογούμενος δεν προβλέπεται έκδοση των πιο
πάνω δικαιολογητικών τότε μπορεί να υποβληθεί βεβαίωση από οποιαδήποτε
αναγνωρισμένη αρχή του κράτους αυτού, με την οποία θα αποδεικνύεται ότι ο
ενδιαφερόμενος μένει μόνιμα και σταθερά σε αυτή τη χώρα.

14. Τι άλλα δικαιολογητικά πρέπει να υποβάλλει;

Εκτός
από τα πιο πάνω πρέπει να υποβάλλει δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν
την ημερομηνία αναχώρησής του από την Ελλάδα και εγκατάστασής του στην
άλλη χώρα.

15. Γιατί χρειάζεται αυτό;

Για
να διαπιστωθεί ότι έχει παραμείνει από 183 μέρες και πάνω στην άλλη
χώρα μέσα στο προηγούμενο έτος, από αυτό που γίνεται η αίτηση.

16. Ποια μπορεί να είναι τα δικαιολογητικά;

Ενδεικτικά,
τα έγγραφα αυτά μπορεί να είναι αυτά που αποδεικνύουν έναρξη εργασίας
(σύμβαση εργασίας), έναρξη επαγγέλματος, έναρξη ασφάλισης, ενοικίαση
σπιτιού, εγγραφή των παιδιών του σε σχολεία, εγγραφή στο δημοτολόγιο
κλπ.

Αντί για τα πιο πάνω δικαιολογητικά μπορεί να υποβάλλει
πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας για τα δύο προηγούμενα χρόνια από το
έτος της αίτησης.

Η ΔΗΛΩΣΗ ΤΩΝ ΣΥΖΥΓΩΝ

17. Μπορεί να αλλάξει μόνο ο ένας σύζυγος;

Όταν
ο ένας από τους δύο συζύγους πήγε στο εξωτερικό και ο άλλος έμεινε στην
Ελλάδα μπορεί να αλλάξει φορολογική κατοικία μόνο ο σύζυγος που πήγε
στο εξωτερικό. Ο άλλος σύζυγος θα παραμείνει φορολογικός κάτοικος
Ελλάδας.

Τα εισοδήματα του συζύγου που βρίσκεται στο εξωτερικό θα
δηλωθούν στη χώρα του εξωτερικού. Αν τυχόν έχει και εισοδήματα στην
Ελλάδα θα τα δηλώσει με άλλη δήλωση στην Ελλάδα. Ο άλλος σύζυγος που
έμεινε στην Ελλάδα θα δηλώσει τα εισοδήματα που τυχόν αποκτάει στην
Ελλάδα.

Θα υποβληθούν δύο φορολογικές δηλώσεις. Μία από τον ένα
σύζυγό στο εξωτερικό για τα εκεί εισοδήματα που απόκτησε και μία δεύτερη
στην Ελλάδα η οποία θα έχει τα εισοδήματα που τυχόν αποκτήθηκαν στην
Ελλάδα από τον άλλον ή και από τους δύο συζύγους.

18. Χωριστές δηλώσεις οι σύζυγοι

Εκτός
από όσα αναφέρονται πιο πάνω, από την 1445/2016 απόφαση του ΣτΕ και από
την απόφαση 3950/17-7-2017 της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών (ΔΕΔ)
ορίζεται ότι ο σύζυγος μπορεί να έχει διαφορετική φορολογική κατοικία
από τη σύζυγο και να υποβάλλουν χωριστές φορολογικές δηλώσεις.

Παράδειγμα:
Από ένα ζευγάρι ο σύζυγος φεύγει και εργάζεται στην Γαλλία. Υπέβαλλε
αίτηση με τα σχετικά δικαιολογητικά και έγινε φορολογικός κάτοικος
εξωτερικού. Η σύζυγος με τα παιδιά μένει και εργάζεται στην Ελλάδα.
Έχουν ένα ιδιόκτητο σπίτι που είναι νοικιασμένο. Ανήκει και στους δύο.

Ο σύζυγος θα υποβάλλει μία δήλωση μόνος του στη Γαλλία για τα εκεί εισοδήματά του. Μία δεύτερη κοινή δήλωση
και από τους δύο συζύγους θα υποβληθεί στην Ελλάδα, στην οποία θα
δηλωθούν τα εισοδήματα από την εργασία της συζύγου και τα εισοδήματα από
τα ενοίκια και των δύο συζύγων.

19. Τι δικαιολογητικά χρειάζονται;

Πρέπει να υποβληθούν τα δικαιολογητικά που αναφέρονται πιο πάνω ανάλογα με την περίπτωση και επιπλέον να υποβληθούν τα δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν ότι μόνο ο ένας σύζυγος βρίσκεται μόνιμα στο εξωτερικό.

20. Ποια είναι τα επιπλέον δικαιολογητικά;

Πρέπει να υποβληθούν για τον ένα σύζυγο ΑΘΡΟΙΣΤΙΚΑ τα δικαιολογητικά:

· Μόνιμης ή μακροπρόθεσμης απασχόλησης στο εξωτερικό.

· Ύπαρξης τραπεζικού λογαριασμού στο εξωτερικό.

· Μισθωμένης ή ιδιόκτητης κατοικίας και λογαριασμοί κοινής ωφέλειας.

· Στοιχεία για την ασφάλιση στο εξωτερικό.

ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ ΕΓΓΡΑΦΩΝ

21. Τα έγγραφα επικυρώνονται;

Τα
έγγραφα από το εξωτερικό για τη φορολογική κατοικία, ανάλογα με την
περίπτωση και ανάλογα με τη χώρα, άλλοτε πρέπει να έχουν θεώρηση από το
Ελληνικό προξενείο, άλλοτε σφραγίδα apostille και άλλοτε αρκεί η υπογραφή και η σφραγίδα της αρμόδιας αρχής του κράτους που τα έχει εκδώσει (ΠΟΛ 1201/2017).

22. Ποια έγγραφα δεν χρειάζονται επικύρωση;

Έγγραφα τα οποία αφορούν στην φορολογική κατοικία ή διαμονή φυσικών προσώπων, δεν χρειάζεται να επικυρωθούν
με την Σφραγίδα της Χάγης (Apostille), με την προϋπόθεση ότι φέρουν
ημερομηνία και υπογραφή και, ενδεχομένως, την σφραγίδα της αρμόδιας
αρχής του κράτους που τα χορήγησε. Αυτό ισχύει για έγγραφα από την
Αυστρία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Πορτογαλία,
Τουρκία, Πολωνία (Υπ. Οικ. 1172275/16-11-2017).

23. Δικαιολογητικά εμπρόθεσμα;

Όταν
μετά την υποβολή της αίτησης τα προσκομιζόμενα εμπρόθεσμα
δικαιολογητικά είναι αυτά που προβλέπονται και είναι πλήρη, τότε δίνεται
η σχετική έγκριση, ο
φορολογούμενος θεωρείται φορολογικός κάτοικος εξωτερικού και
ενημερώνεται το μηχανογραφικό σύστημα της Δ.Ο.Υ. για αυτή τη μεταβολή.

Ημερομηνία μεταβολής καταχωρείται αυτή που γράφεται από το φορολογούμενο στο έντυπο Μ1.

Η βεβαίωση μεταβολής κοινοποιείται στον φορολογικό εκπρόσωπο που έχει οριστεί.

24. Πότε θα υποβληθεί η δήλωση;

Όταν
ο φορολογούμενος που άλλαξε φορολογική κατοικία έχει και εισοδήματα
στην Ελλάδα μπορεί να υποβάλλει τη φορολογική του δήλωση, μέχρι το τέλος
του έτους (31-12) που ακολουθεί το έτος της αναχώρησης.

25. Ανεπαρκή δικαιολογητικά;

Όταν μετά την υποβολή της αίτησης τα δικαιολογητικά υποβληθούν εμπρόθεσμα αλλά δεν κριθούν ότι είναι πλήρη και επαρκή το αίτημα για μεταφορά φορολογικής κατοικίας απορρίπτεται.

Σε
αυτήν την περίπτωση ο φορολογούμενος υποχρεώνεται να δηλώσει το
παγκόσμιο εισόδημά του στην Ελλάδα. Η δήλωση μπορεί να υποβληθεί το
αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου έτους. Π.χ. αν για τα εισοδήματα
του έτους 2017 η αίτηση κατατέθηκε το 2018 και απορρίφθηκε, η δήλωση των
εισοδημάτων του 2017 μπορεί να υποβληθεί μέχρι το τέλος του 2018, χωρίς να επιβληθεί πρόστιμο (ΠΟΛ 1201/2017).

26. Αν δεν υποβληθούν τα δικαιολογητικά;

Όταν μετά την υποβολή της αίτησης, δεν υποβληθούν τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, το αίτημα για μεταφορά φορολογικής κατοικίας απορρίπτεται.

Σε
αυτήν την περίπτωση ο φορολογούμενος υποχρεώνεται να δηλώσει το
παγκόσμιο εισόδημά του στην Ελλάδα. Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί μέχρι
την καταληκτική προθεσμία υποβολής των δηλώσεων (συνήθως 30 Ιουνίου). Η
υποβολή μετά από αυτή την ημερομηνία είναι εκπρόθεσμη και επιβάλλεται πρόστιμο.

27. Εκπρόθεσμα τα δικαιολογητικά

Όταν ο φορολογούμενος κάνει αίτηση για μεταφορά φορολογικής κατοικίας υποβάλλει τα έντυπα (Μ0, Μ1, Μ7) και προσκομίσει εκπρόθεσμα τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά, υποβάλλει δήλωση ως φορολογικός κάτοικος Ελλάδος ή αν είναι υπόχρεος, ως φορολογικός κάτοικος εξωτερικού. Η δήλωση θεωρείται εκπρόθεσμη μετά την ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων και επιβάλλεται πρόστιμο.

28. Μέχρι πότε θα δοθεί απάντηση;

Μέσα σε δύο μήνες από όταν υποβληθούν τα δικαιολογητικά η Δ.Ο.Υ. υποχρεώνεται να αποφασίσει για την έγκριση της αίτησης ή όχι.

29. Αιτήσεις έως στο τέλος του έτους

Αιτήσεις
και δικαιολογητικά που υποβάλλονται έως το τέλος του έτους που είναι το
επόμενο μετά το έτος της αναχώρησης (Π.χ. αναχώρηση εντός του 2017,
υποβολή έως 31-12-2018), τα δικαιολογητικά παραλαμβάνονται κανονικά
χωρίς κυρώσεις και εξετάζονται μέσα σε δύο μήνες από την υποβολή τους.

Αντίθετα
αν η αίτηση ή τα δικαιολογητικά υποβληθούν μετά το τέλος του έτους που
είναι το επόμενο μετά το έτος της αναχώρησης, η αίτηση θα εξετάζεται με
την παλαιότερη διαδικασία που προβλέπονταν από την ΠΟΛ 1177/2014, όμως
τα δικαιολογητικά θα είναι αυτά που αναφέρονται πιο πάνω (ΠΟΛ.1201/2017).

30. Για πότε ισχύουν;

Όσα
αναφέρονται, ισχύουν για αιτήσεις μεταβολής της φορολογικής κατοικίας
που υποβάλλονται από το έτος 2017 και μετά και αφορούν την μεταβολή της
φορολογικής κατοικίας από το 2016 και μετά.

31. Αν είχε απορριφθεί η αίτηση;

Αν
τυχόν ο φορολογούμενος είχε υποβάλλει αίτηση μέσα στο 2017 και
απορρίφθηκε, δίνεται η δυνατότητα να κάνουν νέα αίτηση η οποία θα
εξεταστεί σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην ΠΟΛ 1201/2017 και
περιλαμβάνονται στο αφιέρωμα.

ΤΙ ΑΛΛΑΖΕΙ

32. Αν γίνει φορολογικός κάτοικος εξωτερικού;

Αν η αίτηση γίνει δεκτή και γίνει κάποιος φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.

· Φορολογείται στην Ελλάδα μόνο για το εισόδημα από το εσωτερικό.

• Αν δεν έχει πραγματικό (όχι τεκμαρτό) εισόδημα στην Ελλάδα δεν υποχρεώνεται να υποβάλλει φορολογική δήλωση.

• Συνήθως, δεν δικαιούται τις μειώσεις φόρου στην Ελλάδα για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις.

33. Δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια;

Για τους φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια διαβίωσης.
Π.χ. αν κάποιος έχει κατοικία και μένει στις διακοπές του, αν έχει
επιβατικό αυτοκίνητο ή σκάφος αναψυχής δεν έχει για όλα αυτά τεκμήρια.

Δεν εφαρμόζονται τα τεκμήρια απόκτησης
περιουσιακών στοιχείων αν δεν έχει πραγματικά εισοδήματα στην Ελλάδα.
Π.χ. αν αγοράσει στην Ελλάδα ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, ένα σκάφος και
δεν έχει πραγματικά εισοδήματα στην Ελλάδα, δεν υπολογίζονται τεκμήρια
για την απόκτησή τους.

34. Αν δεν γίνει φορολογικός κάτοικος εξωτερικού;

Φορολογείται
στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά του. Αν κάποιος είναι φορολογικός
κάτοικος Ελλάδος και αποκτάει εισοδήματα στην Ελλάδα π.χ. από ενοίκια
και στο εξωτερικό από εργασία, στην Ελλάδα πρέπει να δηλώσει όλα του τα
εισοδήματα, ανεξάρτητα από τη χώρα που αποκτήθηκαν. Η φορολογία των
εισοδημάτων του εξωτερικού εξαρτάται από τη χώρα προέλευσης και τι
ορίζεται στη διμερή σύμβαση φορολογίας με την Ελλάδα.

35. Εφαρμόζονται τα τεκμήρια;

Για τους φορολογικούς κατοίκους της Ελλάδας εφαρμόζονται κανονικά τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.

36. Για περισσότερα;

Άρθρα 4 και 33 ν. 4172/2013, 10 και 16 του ν. 4174/2013, Υπ. Οικ. 1172275/16-11-2017, ΠΟΛ 1177/2014, 1058/2015, 1201/2017, ΣτΕ 1445/2016, 1215/2017