Χρηστικός οδηγός ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2017 – Μειώσεις, απαλλαγές, διορθώσεις

$(document).ready(function(){
$(«.group3″).colorbox({rel:’group3′, transition:»none», width:»95%», height:»95%»});

});

Χρηστικός οδηγός ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2017 – Μειώσεις, απαλλαγές,
διορθώσεις
Επιμέλεια : Επιστημονική Ομάδα Taxheaven

Παραθέτουμε μερικές χρηστικές πληροφορίες που αφορούν στον ΕΝ.Φ.Ι.Α.
προκειμένου να αποτελέσουν ένα βοήθημα για όλους τους συναδέλφους αμέσως μετά
την ολοκλήρωση της εκκαθάρισης και της ανάρτησης των εκκαθαριστικών στους
λογαριασμούς των φορολογουμένων.

Η ανάρτηση των πράξεων διοικητικού προσδιορισμού του φόρου θα ολοκληρωθεί πιθανότατα το αργότερο έως το τέλος Αυγούστου σύμφωνα με την σχετική ανακοίνωση της Δ.ΗΛΕ.Δ.
 

1. Μεταβολές του Εν.Φ.Ι.Α.
2017 σε σχέση με το 2016

Μικρές και όχι ουσιαστικές είναι οι μεταβολές του ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2017
σε σχέση με τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2016.

Αναλυτικά:

► Κτίσματα μετά του αναλογούντος σε αυτά οικοπέδου, τα οποία βρίσκονται στις
δημοτικές ενότητες του Δήμου Λέσβου της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου και στη νήσο
Κω και έχουν αποδεδειγμένα υποστεί ζημιές από το σεισμό της 12ης Ιουνίου 2017
και το σεισμό της 21ης Ιουλίου 2017, αντίστοιχα, απαλλάσσονται από τον
ΕΝ.Φ.Ι.Α. για τα έτη 2017 και 2018.

► Απαλλάσσονται για το 2017
από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. τα δικαιώματα στα
ακίνητα που ανήκουν : στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου
(ΕΤ.Α.Δ.) Α.Ε. και στην Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων (Ε.Ο.Κ.), σύμφωνα
με την παρ 5 του άρθρου 10  του νόμου 4474/2017, όπως τροποποίησε το
σχετικό άρθρο 3 του ν.4223/2013.

► Με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 13 του νόμου
4474/2017 από 1.1.2017 ο σύνδικος της πτώχευσης δεν είναι πλέον
υποκείμενος στον ΕΝ.Φ.Ι.Α., παραμένει όμως υπόχρεος σε υποβολή της δήλωσης
στοιχείων ακινήτων στο όνομα του πτωχού .

►Ειδικά, για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. έτους 2017, οι εκπτώσεις των παραγράφων 1 και 2 του
άρθρου 7 του νόμου 4223/2013, που χορηγήθηκαν με πράξη
διοικητικού προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. έτους 2017, επανεξετάζονται μέχρι το τέλος
Φεβρουαρίου 2018 με βάση τις εμπρόθεσμες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος
φορολογικού έτους 2016 και, σε περίπτωση μεταβολών, εκδίδεται νέα πράξη
διοικητικού προσδιορισμού φόρου για το έτος αυτό.

Τέλος υπενθυμίζουμε ότι :

Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 13 του νόμου
4474/2017 παρατείνεται για δύο έτη (2017 και 2018) η αναστολή
επιβολής συμπληρωματικού φόρου για τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων. Η
διάταξη κρίθηκε απαραίτητη, δεδομένου ότι τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων
δεν έχουν υπαχθεί μέχρι σήμερα σε συμπληρωματικό φόρο, προκειμένου να δοθεί ο
απαραίτητος χρόνος στους φορολογουμένους να ελέγξουν και τους δασικούς χάρτες
και να προβούν, όπου απαιτείται, στις απαραίτητες διορθώσεις.

1.1. Απαλλαγές που ήδη είχαν καταργηθεί από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2016

Υπενθυμίζεται ότι από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. του 2016 δεν ισχύει πλέον η μείωση του κύριου
φόρου κατά 20% των κενών μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων [βλ. Παρ. 5 άρθρου 3
ν.4223/2013], όπως επίσης δεν ισχύει η απαλλαγή του συμπληρωματικού φόρου για τα
ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους
επιχειρηματικής δραστηριότητας και πλέον φορολογούνται με συντελεστή 1‰ (ένα
τοις χιλίοις)  [βλ. Παρ. 3 άρθρου 5 ν.4223/2013].

2. Δόσεις Φόρου ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο
της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν.4223/2013 όπως προστέθηκε με τον νόμο 4484/2017 ισχύουν
τα ακόλουθα: Ειδικά, για το έτος 2017 η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι και την
29η Σεπτεμβρίου 2017 και η τελευταία μέχρι και την 31η Ιανουαρίου 2018.

Συνεπώς οι
δόσεις θα καταβληθούν ως εξής: 
 

Σύμφωνα με την
παράγραφο 1 του άρθρου 8 του ν.4223/2013,
για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.
του 2014 δεν καταβάλλονται ποσά μέχρι
5€ και για το έτος 2015 και επόμενα δεν καταβάλλονται
ποσά μέχρι 1€. Συνεπώς και για το έτος 2017, δεν καταβάλλεται ποσό ΕΝ.Φ.Ι.Α. μέχρι 1 ευρώ.

3. Μηχανογραφική διαχείριση των δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) για
τον υπολογισμό του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων
 

Για την εκκαθάριση Εν.Φ.Ι.Α. 2017 ισχύουν όλες οι παραδοχές οι οποίες ίσχυσαν
και στην εκκαθάριση των ετών 2014, 2015 και 2016. Σύμφωνα λοιπόν με
την ΠΟΛ.1184/30.7.2014, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ.1082/23.6.2016 και ισχύει:

■ Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου
είδους εμπράγματου δικαιώματος, το ακίνητο θεωρείται ότι ανήκει κατά πλήρη
κυριότητα στο φορολογούμενο, εφόσον το έτος γέννησης επικαρπωτή για το
συγκεκριμένο δικαίωμα είναι κενό.

■ Σε περίπτωση μη αναγραφής ή αναγραφής λανθασμένου
ποσοστού συνιδιοκτησίας, λαμβάνεται ποσοστό συνιδιοκτησίας εκατό τοις εκατό
(100%).

■ Σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του αριθμού ορόφου ή
συμπλήρωσης ορόφου ακινήτου ως δώμα, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται ο
συντελεστής που αντιστοιχεί στον έκτο (6ο) όροφο.

■ Σε περίπτωση κατά την οποία το έτος γέννησης επικαρπωτή
έχει συμπληρωθεί με διψήφιο αριθμό, αυτός θεωρείται ως η ηλικία του επικαρπωτή
κατά το έτος υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Σε περίπτωση μη αναγραφής
ή αναγραφής λανθασμένου έτους γέννησης επικαρπωτή, με εξαίρεση την προηγούμενη
περίπτωση, λαμβάνεται το δυσμενέστερο για το φορολογούμενο έτος.

■ Σε περίπτωση εμπράγματου δικαιώματος με επικαρπωτή
νομικό πρόσωπο, θα αποδίδεται η σταθερή τιμή 0,80 για επικαρπία, ανεξάρτητα από
το δηλωθέν έτος γέννησης επικαρπωτή στη δήλωση στοιχείων ακινήτων.

■ Σε περίπτωση κατά την οποία η γεωγραφική θέση του
αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από το νομό, λαμβάνεται η μεγαλύτερη Αρχική
Βασική Αξία (ΑΒΑ) του νομού για τον κύριο φόρο φυσικών και νομικών προσώπων και,
κατά περίπτωση, η μεγαλύτερη ΑΒΑ ή Ειδική Βασική Αξία (ΕΒΑ) για το
συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων. Σε περίπτωση κατά την
οποία η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από νομό και δήμο,
λαμβάνεται κατά περίπτωση η μεγαλύτερη ΑΒΑ ή ΕΒΑ του δήμου για το συμπληρωματικό
φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων

■ Σε περίπτωση κατά την οποία η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου
προσδιορίζεται μόνο από το νομό, λαμβάνεται η μεγαλύτερη ΤΟ αρχικό του νομού και
εάν η γεωγραφική θέση του αγροτεμαχίου προσδιορίζεται μόνο από το νομό και δήμο,
λαμβάνεται η μεγαλύτερη ΤΟ αρχικό του δήμου για το συμπληρωματικό φόρο των
φυσικών και των νομικών προσώπων.

■ Σε περίπτωση κατά την οποία έχει συμπληρωθεί η στήλη
της συνολικής επιφάνειας κτισμάτων που βρίσκονται στο αγροτεμάχιο αλλά δεν έχει
συμπληρωθεί η κατηγορία του ακινήτου, θεωρείται ότι επί του αγροτεμαχίου
βρίσκεται κατοικία.

■ Σε περίπτωση κατά την οποία δεν έχουν συμπληρωθεί τα
στοιχεία πρόσοψης του αγροτεμαχίου ή έχουν συμπληρωθεί λανθασμένα, για το
συμπληρωματικό φόρο των φυσικών και των νομικών προσώπων, θεωρείται ότι το
γήπεδο έχει πρόσοψη σε εθνική ή επαρχιακή οδό.

■ Σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν περισσότερες των
μια ζώνες, με την ίδια χαμηλότερη τιμή, ως συντελεστής οικοπέδου (Σ Οικ.),
συνολική τιμή εκκίνησης του οικοπέδου και συντελεστής αξιοποίησης οικοπέδου (Σ.Α.Ο.),
λαμβάνονται αυτοί, από το συνδυασμό των οποίων προκύπτει η μικρότερη φορολογητέα
αξία οικοπέδου.

■ Σε περίπτωση οικισμών προϋφισταμένων του 1923 και
οικισμών κάτω των 2000 κατοίκων, για τον υπολογισμό του ΣΟ τελ. ως επιφάνεια του
κατά κανόνα άρτιου οικοπέδου λαμβάνεται η αναγραφόμενη στη δήλωση στοιχείων
ακινήτων.

Σύμφωνα με την απόφαση, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες
στη μηχανογραφική εκκαθάριση εφαρμόζονται τα ανωτέρω,
στην πράξη διοικητικού προσδιορισμού του
φόρου θα αναγράφεται ότι ο τρόπος υπολογισμού του φόρου
έχει πραγματοποιηθεί σύμφωνα τις διατάξεις της ανωτέρω απόφασης.

Επίσης στις περιπτώσεις, στις οποίες υπάρχουν ουσιώδεις ελλείψεις στα
περιγραφικά στοιχεία ακινήτων, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατός ο υπολογισμός
του ΕΝ.Φ.Ι.Α. και να θεωρούνται μη δηλωθέντα, στην πράξη
 διοικητικού προσδιορισμού φόρου θα υπάρχει ειδική
επισήμανση.

4. Διαδικασία εκκαθάρισης από την Δ.ΗΛΕ.Δ.
 

Υπενθυμίζεται ότι:

α) Δεν εκδίδεται πράξη διοικητικού
προσδιορισμού φόρου ΕΝ.Φ.Ι.Α. έτους 2017 σε νομικά
πρόσωπα που έχουν διακόψει τις εργασίες τους έως και την 31.12.2016.

β) Δεν εκδίδεται πράξη πράξη διοικητικού
προσδιορισμού φόρου ΕΝ.Φ.Ι.Α. έτους 2017 σε φυσικό
πρόσωπο που έχει αποβιώσει έως και την 31.12.2016, με την
προϋπόθεση ότι ο θάνατος έχει δηλωθεί στο μητρώο μέχρι την ημερομηνία έκδοσης
της πράξης (εκκαθαριστικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.)
 

5. Νέα εκκαθάριση μετά από τροποποιητική δήλωση Ε9

5.1 Τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 για διορθώσεις και
εκκαθάριση ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Μετά την κεντρική εκκαθάριση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2017 από την
Δ.ΗΛΕ.Δ., νέες εκκαθαρίσεις
γίνονται μετά από υποβολή τροποποιητικής δήλωσης Ε9 (όταν το σύστημα θα είναι
διαθέσιμο) για δύο περιπτώσεις.

α) Αυτόματη και ηλεκτρονική εκκαθάριση από την Δ.ΗΛΕ.Δ. στις περιπτώσεις που
μετά από την τροποποίηση του Ε9 προκύπτει χρεωστική διαφορά στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. ή
μηδενική διαφορά ή πιστωτική μέχρι 300,00 ευρώ.

β) Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις η εκκαθάριση ολοκληρώνεται στην Δ.Ο.Υ. με
την προσκόμιση των απαραίτητων δικαιολογητικών.

Σημειώνεται ότι για την αποδοχή ή μη της εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ΕΝ.Φ.Ι.Α. πραγματοποιείται έλεγχος των δικαιολογητικών, που αποδεικνύουν τη μείωση του φόρου, για τη διενέργεια του οποίου δεν απαιτείται έκδοση εντολής ελέγχου, από τον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. Στην περίπτωση αποδοχής της εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ΕΝ.Φ.Ι.Α. συντάσσεται έκθεση ελέγχου και εκδίδεται πράξη διορθωτικού προσδιορισμού του φόρου, η οποία κοινοποιείται στο φορολογούμενο. Προσκόμιση δικαιολογητικών απαιτείται μόνο στις περιπτώσεις στις οποίες συνολικά ανά έτος προκύπτει μείωση φόρου μεγαλύτερη των τριακοσίων (300) ευρώ από την τελευταία εκδοθείσα δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. − πράξη διοικητικού προσδιορισμού του φόρου. Δεν απαιτείται η προσκόμιση δικαιολογητικών στις περιπτώσεις προσθήκης περιουσιακών στοιχείων. (ΠΟΛ.1011/14.1.2015)

6. Διαδικασία χορήγησης εκπτώσεων και μειώσεων

Όπως είναι γνωστό -για τα φυσικά πρόσωπα-, οι σημαντικότερες ελαφρύνσεις στον
ΕΝ.Φ.Ι.Α. του έτους 2017 αφορούν στην έκπτωση του 50% ή
100% αντίστοιχα του φόρου, εφόσον φυσικά πληρούνται οι προϋποθέσεις που ορίζουν
οι σχετικές διατάξεις του νόμου (βλ. παρ.1 και 2 του άρθρου 7 του ν.

4223/2013).

Για να λάβουν όμως τις ανωτέρω εκπτώσεις -όπως αναφέρει η σχετική εγκύκλιος- οι
φορολογούμενοι έπρεπε να είχαν υποβάλλει
εμπρόθεσμα τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού
έτους 2016, (Δείτε
εδώ τις σχετικές ημερομηνίες για όλες τι ομάδες φυσικών και νομικών προσώπων όπως
ισχύουν μετά τις παρατάσεις που δόθηκαν). 

Δείτε επίσης τι ισχύει για τις
τροποποιητικές δηλώσεις των αγροτών φορολογικού έτους 2017 με την
σχετική διάταξη του άρθρου 75 του νόμου  4484/2017 : «Για τροποποιητικές
δηλώσεις φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων φορολογικού έτους 2016 που
υποβάλλονται από την 1.8.2017 µέχρι και τις 31.10.2017 λόγω µη έγκαιρης
ταυτοποίησης των κωδικών 037 και 038 της δήλωσης, δεν επιβάλλονται κυρώσεις
εκπροθέσμου υποβολής και τυχόν επιπλέον οφειλόμενος φόρος καταβάλλεται µέχρι δύο
(2) δόσεις, αναλόγως του χρόνου υποβολής της δήλωσης, µε καταληκτικές
ηµεροµηνίες των δόσεων αυτές που ορίζονται στην παρ. 6 του άρθρου 67 του ν.
4172/2013 (Α΄ 167).»

Συνεπώς, όσοι φορολογούμενοι αφενός μεν πληρούν τις
προϋποθέσεις του νόμου, αφετέρου δε, δεν υπέβαλαν  εμπρόθεσμα τις φορολογικές
τους δηλώσεις, δεν θα αντικρίσουν ένα μειωμένο εκκαθαριστικό ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Επιπροσθέτως, στην εγκύκλιο ΠΟΛ.1081/2016 αναφέρεται ότι, η
επιφάνεια των κτισμάτων καθώς και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας των
φορολογουμένων (σ.σ. που αποτελούν μία προϋπόθεση που ορίζεται στις διατάξεις
των παρ.1 και 2 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013), θα λαμβάνονται υπόψη βάσει των
δηλώσεων Ε9 που έχουν υποβληθεί κι αυτές εμπρόθεσμα! Αν έχουν υποβληθεί
εκπρόθεσμα, χάνεται επίσης η μείωση του φόρου.

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η Δ.ΗΛΕ.Δ. κατά την διάρκεια εκκαθάρισης του
Εν.Φ.Ι.Α. θα λάβει υπόψη της για τον υπολογισμό των μειώσεων των παρ.1 και 2 του
άρθρου 7 του ν. 4223/2013 μόνο όσα στοιχεία, κ.λπ. έχουν αναγραφεί στις
εμπρόθεσμες δηλώσεις (Ε1 και Ε9).  ΠΟΛ.1212/24.9.2015]

Η αναπηρία του υπόχρεου και της συζύγου λαμβάνεται από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου φορολογικού έτους ή από τα αρχεία των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.).Η αναπηρία των τέκνων, λαμβάνεται από την Εφαρμογή των Δ.Ο.Υ. «Καταχώρηση Αναπηριών» ή από τα αρχεία των ΚΕ.Π.Α. ή, εφόσον το τέκνο υποβάλει δήλωση φορολογίας εισοδήματος, από τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2016Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες η μείωση χορηγείται με υπόδειγμα από τη Δ.Ο.Υ., απαιτείται, πριν τη χορήγηση της έκπτωσης, η καταχώρηση της πληροφορίας για την αναπηρία στην εφαρμογή «Καταχώρηση Αναπηριών» των Δ.Ο.Υ..Για την πιστοποίηση της αναπηρίας εφαρμόζονται τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1212/24.9.2015 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.ΠΡΟΣΟΧΗ : Για τη χορήγηση  λοιπών απαλλαγών ή εκπτώσεων που προβλέπονται στα άρθρα 3 και 5 του ν.4223/2013 (εκτός αυτών που προβλέπονται στην παρ. 1 και 2 του άρθρου 7 ιδίου νόμου)  δεν προβλέπεται στη νομοθεσία, τις αποφάσεις ή τις εγκυκλίους, οι δηλώσεις αυτές να έχουν υποβληθεί εμπρόθεσμα.

7. Χορήγηση αναστολής πληρωμής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε νομικά
πρόσωπα

Η χορήγηση αναστολής πληρωμής του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με τις
διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 7 του Ν. 4223/2013, πραγματοποιείται
σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΠΟΛ.1250/8.12.2014 απόφαση της Γενικής Γραμματέως
Δημοσίων Εσόδων. Η αίτηση δύναται να υποβληθεί μέχρι και την τελευταία εργάσιμη,
για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του Δεκεμβρίου του οικείου έτους.
 

ΠΡΟΣΟΧΗ:Για
την χορήγηση αναστολής ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2017 η αίτηση πρέπει να υποβληθεί μέχρι την
29η Δεκεμβρίου 2017 [ΠΟΛ.1212/24.9.2015].

8. Διαδικασία διορθώσεων και χορήγηση απαλλαγών από
τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.

ΠΡΟΣΟΧΗ: [Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 13 του νόμου
4474/2017 παρατείνεται για δύο έτη (2017 και 2018) η αναστολή
επιβολής συμπληρωματικού φόρου για τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων. Η
διάταξη κρίθηκε απαραίτητη, δεδομένου ότι τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων
δεν έχουν υπαχθεί μέχρι σήμερα σε συμπληρωματικό φόρο, προκειμένου να δοθεί ο
απαραίτητος χρόνος στους φορολογουμένους να ελέγξουν και τους δασικούς χάρτες
και να προβούν, όπου απαιτείται, στις απαραίτητες διορθώσεις.]

Στις περιπτώσεις εκείνες που οι φορολογούμενοι διαπιστώσουν ότι δεν τους
χορηγήθηκε η απαλλαγή / έκπτωση ή διαπιστώσουν άλλα λάθη (π.χ. στην φορολογητέα
αξία των ακινήτων) θα  πρέπει να ακολουθήσουν τις διαδικασίες που ορίζονται στην
ΠΟΛ.1163/23.7.2015 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα (με τις ΠΟΛ.1251/12.11.2015, ΠΟΛ.1003/5.1.2016 και ΠΟΛ.1073/1.6.2016).

Ειδικότερα:

8.1 Διαδικασία χορήγησης απαλλαγών ή εκπτώσεων των άρθρων 3 έως και 5
πλην της περίπτωσης ε’^* της παραγράφου 2 της ενότητας Β’ του άρθρου 4 του Ν.

4223/2013

Για την απαλλαγή ακινήτων ή εμπραγμάτων σε αυτά δικαιωμάτων από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.
στις περιπτώσεις κατά τις οποίες ακίνητο έχει υπαχθεί σε φόρο, ενώ απαλλάσσεται,
απαιτείται η υποβολή αίτησης στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ.,  σύμφωνα με το
υπόδειγμα 1 που υπάρχει συνημμένο στην απόφαση [ΠΟΛ.1163/23.7.2015],
με συνυποβαλλόμενα τα κατά περίπτωση απαιτούμενα δικαιολογητικά, τα οποία πρέπει
να ισχύουν την 1η Ιανουαρίου του 2017. Η αίτηση αυτή
υποβάλλεται ανά αιτία χορήγησης της έκπτωσης ή απαλλαγής.

Εφόσον η αίτηση γίνει αποδεκτή εκδίδεται νέα πράξη διοικητικού προσδιορισμού, η
οποία αναρτάται ηλεκτρονικά στο λογαριασμό του
φορολογουμένου στο ΟΠΣ Περιουσιολόγιο (www.gsis.gr).
Εφόσον η αίτηση δεν γίνεται αποδεκτή, εκδίδεται πράξη απόρριψης σύμφωνα
με το συνημμένο υπόδειγμα 7 της ως άνω απόφασης και ενημερώνεται επί αποδείξει ο φορολογούμενος. 

* ε) Αν στο οικόπεδο υπάρχει κτίσμα, η επιφάνεια του οικοπέδου για την οποία επιβάλλεται ο κύριος φόρος ισούται με το υπόλοιπο της συνολικής επιφάνειας αφού αφαιρεθεί η επιφάνεια του οικοπέδου, η οποία αναλογεί στο συντελεστή αξιοποίησης του οικοπέδου, με βάση τη δόμηση η οποία έχει πραγματοποιηθεί στο οικόπεδο, ως εξής….

8.2 Διαδικασία χορήγησης των προβλεπόμενων από τις διατάξεις του άρθρου 7
και της περίπτωσης ε’ της παραγράφου 2 της ενότητας Β’ του άρθρου 4 του Ν.
4223/2013 εκπτώσεων

Για τη χορήγηση των εκπτώσεων, που προβλέπονται από τις διατάξεις του άρθρου
7 του Ν. 4223/2013 και της περίπτωσης ε’ της παραγράφου 2 της ενότητας Β’ του
άρθρου 4 του Ν. 4223/2013, απαιτείται η υποβολή αίτησης στον αρμόδιο προϊστάμενο
Δ.Ο.Υ., σύμφωνα με τα συνημμένα υποδείγματα 2 ή 3 της ως άνω απόφασης, κατά
περίπτωση με συνυποβαλλόμενα, όπου απαιτείται, τα δικαιολογητικά, τα οποία
πρέπει να ισχύουν κατά την 1η Ιανουαρίου 2017.
Η αίτηση αυτή υποβάλλεται ανά αιτία χορήγησης της έκπτωσης ή απαλλαγής.
Για να χορηγηθεί απαλλαγή, σε περίπτωση εταιρείας ειδικού σκοπού, οι ονομαστικές
μετοχές της οποίας ανήκουν στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., απαιτείται η προσκόμιση του
συστατικού της εγγράφου νομίμως δημοσιευμένου, όπου απαιτείται δημοσίευση, με
όλες τις τυχόν τροποποιήσεις, από το οποίο να προκύπτει ότι για την εταιρεία
έχει εφαρμογή η περίπτωση ζ΄ της παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν. 3986/2011 και για το
σύνολο του μετοχικού της κεφαλαίου έχουν εκδοθεί ονομαστικές μετοχές, οι οποίες
ανήκουν στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ., καθώς και επικυρωμένο αντίγραφο του μετοχολογίου της
εταιρείας σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες δημοσιότητας, με τις τυχόν
τροποποιήσεις του, από το οποίο να προκύπτει ότι το σύνολο των ονομαστικών
μετοχών ανήκει σε ποσοστό εκατό της εκατό (100%.) στο Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ. την 1η
Ιανουαρίου του οικείου έτους.

Για να χορηγηθεί απαλλαγή, στις περιπτώσεις που κτίσμα
των περιφερειακών ενοτήτων Λευκάδας και Ιθάκης έχει υποστεί ζημίες από το σεισμό
του Νοεμβρίου του 2015, απαιτείται η προσκόμιση βεβαίωσης από τη Διεύθυνση
Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΔΑΕΦΚ) του Υπουργείου Υποδομών
Μεταφορών και Δικτύων, από την οποία να προκύπτει ότι το κτίσμα έχει υποστεί τις
σχετικές ζημίες.

8.3. Διαδικασία διόρθωσης φορολογητέας αξίας
ακινήτου

Σε περιπτώσεις αμφισβήτησης της φορολογητέας αξίας ακινήτων ή των εμπραγμάτων σε
αυτά δικαιωμάτων, όπως έχει προσδιοριστεί στη δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. – πράξη
προσδιορισμού φόρου, και εφόσον τα περιγραφικά στοιχεία του ακινήτου είναι ορθά,
ο φορολογούμενος δύναται να υποβάλει στον αρμόδιο προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. αίτηση
σύμφωνα με το συνημμένο υπόδειγμα 6 της απόφασης  ΠΟΛ.1163/23.7.2015.

Εφόσον η αίτηση γίνει αποδεκτή, εκδίδεται κατά περίπτωση νέα δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. –
πράξη διοικητικού προσδιορισμού. Εφόσον η αίτηση δεν γίνεται αποδεκτή,
εκδίδεται πράξη απόρριψης και ενημερώνεται, επί αποδείξει, ο φορολογούμενος.

Στις περιπτώσεις στις οποίες η φορολογητέα αξία ακινήτων ή εμπραγμάτων σε αυτά
δικαιωμάτων δεν είναι ορθή λόγω λάθους της βάσης δεδομένων του Υπουργείου
Οικονομικών, ο αρμόδιος προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. ενημερώνει τη Διεύθυνση Εφαρμογής
Φορολογίας Κεφαλαίου, η οποία εγκρίνει τη διόρθωση της βάσης δεδομένων από τη
Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Γ.Γ.Δ.Ε. (Δ.ΗΛΕ.Δ.), ώστε να
πραγματοποιηθεί στη συνέχεια ορθή εκκαθάριση του φόρου.
 

9. Διοικητική Πράξη Προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α. (Εκκαθαριστικό)
 

Ο τύπος και περιεχόμενο της δήλωσης Ενιαίου Φόρου
Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι Α.) -πράξης προσδιορισμού φόρου έτους 2016 και
επομένων– δημοσιεύθηκε με την
ΠΟΛ.1123/23.8.2016.

Πατήστε πάνω στις εικόνες για να τις δείτε σε πλήρες μέγεθος

(Στοιχεία εκκαθάρισης ΕΝ.Φ.Ι.Α.) Στήλη «ΠΙΝΑΚΑΣ»: Στη στήλη αυτή αναγράφονται οι αριθμοί 1 ή 2, οι οποίοι αναφέρονται στους Πίνακες 1 και 2, αντίστοιχα, της δήλωσης στοιχείων ακινήτων (έντυπο Ε9). Αν είναι διαγραμμισμένος ο αριθμός 1 ή 2, αυτό δηλώνει ότι δεν υπάρχουν εμπράγματα δικαιώματα στον πίνακα αυτόν. (π.χ. διαγραμμισμένος ο αριθμός 2, δηλώνει ότι ο φορολογούμενος δεν έχει αναγράψει στη δήλωση στοιχείων ακινήτων αγροτεμάχια).

(Στοιχεία οικοπέδων εντός σχεδίου ή οικισμού και κτισμάτων εντός και εκτός σχεδίου – Πίνακας 1 εντύπου Ε9) Στήλη «βάση υπολογισμού»: Η στήλη αυτή υποδιαιρείται σε 3 στήλες, «Τιμή Ζώνης», «Συνολική Τιμή Εκκίνησης Οικοπέδου» και «Τιμή Εκκίνησης».Η Τιμή Ζώνης χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του κύριου φόρου κάθε είδους κτίσματος, ανεξάρτητα αν η αξία αυτού υπολογίζεται με Τιμή Ζώνης ή Ελάχιστο Κόστος Οικοδομής. Από την Τιμή Ζώνης προκύπτει η τιμή του Βασικού Φόρου, η οποία πολλαπλασιάζεται με τους συντελεστές του κτίσματος (όπως αυτοί ορίζονται στην παράγραφο Α2. του άρθρου 4 του ν. 4223/2013), και το γινόμενο αυτό είναι ο κύριος φόρος του κτίσματος.Χρησιμοποιείται επίσης και για τον προσδιορισμό της Συνολικής Τιμής Εκκίνησης Οικοπέδου, από την οποία προκύπτει η αξία του οικοπέδου, από τη διαίρεση της οποίας με τα τετραγωνικά μέτρα του οικοπέδου, προκύπτει η μοναδιαία αξία του οικοπέδου, και από αυτήν ο συντελεστής φόρου, που πολλαπλασιάζεται με τους συντελεστές του οικοπέδου (όπως αυτοί ορίζονται στην παράγραφο Β1. του άρθρου 4 του ν. 4223/2013), και το γινόμενο αυτό είναι ο κύριος φόρος του οικοπέδου.ΠΡΟΣΟΧΗ: Η μόνη περίπτωση που η αξία του οικοπέδου είναι διαφορετική από αυτήν που προκύπτει από τη Συνολική Τιμή Εκκίνησης Οικοπέδου, είναι στις περιπτώσεις που το οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχή, για την οποία δεν ισχύουν οι αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 41 του ν.1249/1982, (δηλαδή η αξία του υπολογίζεται με συγκριτικά στοιχεία) και αυτό γιατί σύμφωνα με τις διατάξεις του ΕΝ.Φ.Ι.Α. η μοναδιαία αξία του οικοπέδου ανά τετραγωνικό μέτρο, δεν μπορεί να είναι ανώτερη της τιμής ανά τετραγωνικό μέτρο, η οποία ελήφθη υπόψη για τον υπολογισμό του Φ.Α.Π. φυσικών προσώπων έτους 2013.Η Τιμή Εκκίνησης χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό της αξίας των ειδικών κτιρίων. Χρησιμοποιείται επίσης για τον προσδιορισμό της αξίας των μονοκατοικιών, κατοικιών, επαγγελματικών στεγών, αποθηκών και θέσεων στάθμευσης, εκτός ΑΠΑΑ. Από την αξία προκύπτει ο συμπληρωματικός φόρος, για τα φυσικά πρόσωπα σύμφωνα με την κλίμακα, η οποία προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρου 5 του ν. 4223/2013, και για τα νομικά πρόσωπα με βάση τους συντελεστές, οι οποίοι προβλέπονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 5 του ν. 4223/2013.Ο τρόπος προσδιορισμού της αξίας των κτισμάτων και των οικοπέδων προσδιορίζεται στο άρθρο 32 του ν. 3842/2010.

(Στοιχεία οικοπέδων εντός σχεδίου ή οικισμού και κτισμάτων εντός και εκτός σχεδίου – Πίνακας 1 εντύπου Ε9) Στήλη 20: Όταν αναγράφεται «ΝΑΙ», το ακίνητο έχει δηλωθεί ως ηλεκτροδοτούμενο, «ΟΧΙ», το ακίνητο έχει δηλωθεί ως μη ηλεκτροδοτούμενο και όταν αναγράφεται «ΕΡΓ» το ακίνητο έχει δηλωθεί ως ηλεκτροδοτούμενο με εργοταξιακή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος.(Στοιχεία γηπέδων – Πίνακας 2 εντύπου Ε9) Στήλη «βάση υπολογισμού»: Η στήλη αυτή υποδιαιρείται σε 2 στήλες, «Α.Β.Α. κύριου φόρου» και «Α.Β.Α. ή Ε.Β.Α. συμπληρωματικού φόρου».Στη στήλη του κύριου φόρου αναγράφεται η Αρχική Βασική Αξία (Α.Β.Α.). Από την Α.Β.Α. προκύπτει ο συντελεστής θέσης, η οποία πολλαπλασιάζεται με τους συντελεστές του γηπέδου, όπως αυτοί ορίζονται στην παράγραφο Β2. του άρθρου 4 του ν. 4223/2013, και το γινόμενο αυτό είναι ο κύριος φόρος του γηπέδου.Στη στήλη του συμπληρωματικού φόρου, αναγράφεται Α όταν η αξία του γηπέδου υπολογίζεται με Α.Β.Α. και Ε όταν η αξία του γηπέδου υπολογίζεται με Ειδική Βασική Αξία (Ε.Β.Α.).ΠΡΟΣΟΧΗ: Υπάρχει περίπτωση η Α.Β.Α. του κύριου φόρου να είναι μικρότερη από την Α.Β.Α. του συμπληρωματικού φόρου και αυτό γιατί για τον υπολογισμό του κύριου φόρου των γηπέδων, λαμβάνεται η ελάχιστη Α.Β.Α. της Δημοτικής Ενότητας στην οποία ανήκει το γήπεδο.Ο τρόπος προσδιορισμού της αξίας των γηπέδων προσδιορίζεται στο άρθρο 32 του ν. 3842/2010.

10. Προσφυγή κατά της πράξης προσδιορισμού του φόρου
ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Σύμφωνα με το άρθρο 63 του ΚΦΔ (ν.4174/2013),
ο υπόχρεος, εφόσον αμφισβητεί το εκκαθαριστικό του ΕΝ.Φ.Ι.Α.,
οφείλει να υποβάλει ενδικοφανή προσφυγή με αίτημα την επανεξέταση της πράξης στο
πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας από την Υπηρεσία Εσωτερικής Επανεξέτασης της
Φορολογικής Διοίκησης. Η αίτηση υποβάλλεται στη φορολογική αρχή που εξέδωσε την
πράξη ή παρέλειψε την έκδοσή της και πρέπει να αναφέρει τους λόγους και τα
έγγραφα στα οποία ο υπόχρεος βασίζει το αίτημά του. Η αίτηση πρέπει να
υποβάλλεται από τον υπόχρεο εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία
κοινοποίησης της πράξης σε αυτόν ή από τη συντέλεση της παράλειψης.

Η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου αναστέλλεται κατά το
χρονικό διάστημα από 1 έως 31 Αυγούστου. Η προθεσμία του προηγουμένου εδαφίου
ορίζεται σε εξήντα (60) μέρες για φορολογούμενους κατοίκους εξωτερικού.

11. Έκπτωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. από τα ακαθάριστα έσοδα των
επιχειρήσεων και των φυσικών προσώπων με επιχειρηματική δραστηριότητα

Σύμφωνα με την ΠΟΛ.1113/2.6.2015 και τα άρθρα 22 και 23 του ν. 4172/2013 το
ποσό του ΕΝ.Φ.Ι.Α εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα.
Ωστόσο, όπως και άλλοι φόροι τέλη σύμφωνα με την ως άνω εγκύκλιο, έτσι και ο
ΕΝ.Φ.Ι.Α., εκπίπτει κατά τον χρόνο που καταβάλλεται.
Κατά συνέπεια εφόσον το σύνολο του φόρου καταβληθεί εντός του 2017, οι οντότητες 
θα εκπέσουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους το σύνολο του φόρου που βεβαιώθηκε.
Στην περίπτωση όμως που κάποια δόση  καταβληθεί μέσα στο 2018 (π.χ. η τελευταία),
τότε η οντότητα θα αναμορφώσει το ποσό της δόσης αυτής, στα φορολογικά
αποτελέσματα του 2017 και θα εκπέσει μόνο τις δόσεις που θα έχει καταβάλει μέσα στο
έτος.

12. Λογιστική αντιμετώπιση ΕΝ.Φ.Ι.Α.

Η αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων, επιβάλλει την αναγνώριση των εξόδων αποκλειστικά στα αποτελέσματα της χρήσης εντός της οποίας αυτά έγιναν δεδουλευμένα. Συνεπώς όπως προκύπτει και από την περ. ε’ του άρθρου 17 του ν.4308/2014, ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. 2017 θα επιβαρύνει λογιστικά εξ ολοκλήρου το έτος στο οποίο αφορά, ήτοι το έτος 2017.