Επενδυτικές διαφορές: Σύσταση πολυμερούς δικαστηρίου στην ΕΕ
Στις 20 Μαρτίου το Συμβούλιο ενέκρινε τις διαπραγματευτικές οδηγίες με τις οποίες εξουσιοδοτείται η Επιτροπή να διαπραγματευτεί, εξ ονόματος της ΕΕ, σύμβαση για τη σύσταση πολυμερούς δικαστηρίου για την επίλυση επενδυτικών διαφορών. Το Συμβούλιο αποφάσισε επίσης να δημοσιοποιηθούν οι διαπραγματευτικές οδηγίες.
Γενικός στόχος της δημιουργίας πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου είναι η σύσταση μόνιμου φορέα για την επίλυση επενδυτικών διαφορών. Το πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο θα εκδικάζει διαφορές δυνάμει μελλοντικών και ισχυουσών επενδυτικών συμβάσεων. Η ΕΕ θεωρεί ότι το πολυμερές επενδυτικό δικαστήριο θα αντικαταστήσει τελικά τα διμερή συστήματα επενδυτικών δικαστηρίων που προβλέπονται σε εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες της ΕΕ.
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στη νέα προσέγγιση της ΕΕ για την επίλυση επενδυτικών διαφορών, με τη στροφή από το παραδοσιακό πλαίσιο διαιτησίας προς ένα σύστημα δικαστηρίων. Σκοπός της είναι να ανταποκριθεί σε ορισμένες από τις θεμιτές ανησυχίες της κοινής γνώμης που εγείρονται στο πλαίσιο της παραδοσιακής επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κράτους, με την εισαγωγή βασικών χαρακτηριστικών των εγχώριων και διεθνών δικαστηρίων στην επενδυτική διαιτησία.
Με βάση την εντολή που παρέχει το Συμβούλιο, η Επιτροπή θα αρχίσει διαπραγματεύσεις με τους εμπορικούς και επενδυτικούς εταίρους της στο πλαίσιο της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το διεθνές εμπορικό δίκαιο (UNCITRAL).
Μολονότι τα ακριβή χαρακτηριστικά του πολυμερούς επενδυτικού δικαστηρίου (όπως η σύνθεση του δικαστηρίου, ο προϋπολογισμός του, η δυνατότητα υποστήριξής του από γραμματεία, κλπ.) θα εξαρτηθούν από την έκβαση των επικείμενων διαπραγματεύσεων μεταξύ των χωρών που θα προσυπογράψουν το νέο σύστημα, η ΕΕ θα ταχθεί υπέρ ενός συστήματος που θα βασίζεται στις ακόλουθες αρχές:
- το δικαστήριο θα πρέπει να είναι ένα μόνιμο διεθνές όργανο·
- οι δικαστές θα πρέπει να είναι διορισμένοι, καταρτισμένοι και να λαμβάνουν μόνιμη αποζημίωση. Η αμεροληψία και η ανεξαρτησία τους θα πρέπει να διασφαλίζονται·
- οι διαδικασίες ενώπιον του δικαστηρίου θα πρέπει να διεξάγονται με διαφανή τρόπο·
- το δικαστήριο θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα προσφυγής κατά απόφασης·
- η ουσιαστική εφαρμογή των αποφάσεων του δικαστηρίου θα είναι καίριας σημασίας·
- το δικαστήριο θα πρέπει να αποφασίζει για διαφορές που θα προκύψουν δυνάμει μελλοντικών και ισχυουσών επενδυτικών συμβάσεων, οι οποίες θα υπάγονται, με απόφαση των χωρών, στην εξουσία του δικαστηρίου.
