Επιτόκια δανείων για την εφαρμογή της παραγράφου 3 του άρθρου 13 του ν. 4172/2013 (παροχές σε είδος με τη μορφή δανείου) – ΣΟΛ ΑΕ
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΟΛ α.ε.
Αναδημοσίευση από το Ενημερωτικό Δελτίο Φεβρουαρίου 2019 της ΣΟΛ Α.Ε.
www.solcrowe.gr
_________________________________________
ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΔΑΝΕΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ 3 ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ 13 ΤΟΥ Ν.
4172/2013 (ΠΑΡΟΧΕΣ ΣΕ ΕΙΔΟΣ ΜΕ ΤΗ ΜΟΡΦΗ ΔΑΝΕΙΟΥ)
του Μιχάλη Τσιάβου
Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή
Μέλους της ΣΟΛ Α.Ε.
Αθήνα, 1/3/2019
Με βάση τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 13 του νέου Κώδικα Φορολογίας
εισοδήματος: (Ν.4172/ 2013): «Οι παροχές σε είδος με τη μορφή δανείου, προς
εργαζόμενο ή εταίρο ή μέτοχο από ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα
περιβάλλονται τη μορφή έγγραφης συμφωνίας και αποτιμώνται με βάση το ποσό της
διαφοράς που προκύπτει μεταξύ των τόκων που θα κατέβαλε ο εργαζόμενος στη
διάρκεια του ημερολογιακού μήνα κατά τον οποίο έλαβε την παροχή, εάν το επιτόκιο
υπολογισμού των τόκων ήταν το μέσο επιτόκιο αγοράς, του οποίου η μέθοδος
υπολογισμού ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, κατά τον ίδιο μήνα και
των τόκων που τυχόν κατέβαλε ο εργαζόμενος στη διάρκεια του εν λόγω
ημερολογιακού μήνα. Σε περίπτωση που δεν υφίσταται έγγραφη συμφωνία δανείου, το
σύνολο του αρχικού κεφαλαίου λογίζεται ως παροχή σε είδος. Η προκαταβολή μισθού
άνω των τριών (3) μηνών θεωρείται δάνειο.»
Η μέθοδος υπολογισμού του επιτοκίου με βάση το οποίο θα προσδιοριστεί το ποσό
του τεκμαρτού εισοδήματος του δανειολήπτη καθορίστηκε με την ΠΟΛ.1034/30.1.2014
«Προσδιορισμός μέσου επιτοκίου αγοράς κατ’ εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του
άρθρου 13 του Ν. 4172/2013 (ΦΕΚ Α΄ 167)» στην οποία αναφέρεται:
«1. Ως μέσο επιτόκιο αγοράς, για την εφαρμογή της παραγράφου 3 του άρθρου 13
του Ν. 4172/2013, λαμβάνεται το επιτόκιο των τραπεζικών δανείων σε ευρώ, προς
ιδιώτες, με τη μεθοδολογία που ορίζεται από την Τράπεζα της Ελλάδας ανά
μήνα, ανά κατηγορία και ανά υποκατηγορία δανείου.
Αναλυτικότερα, προκειμένου για συμβάσεις καταναλωτικών, στεγαστικών, ανοιχτών
δανείων και υπεραναλήψεων από τρεχούμενους λογαριασμούς λαμβάνεται το επιτόκιο
της αντίστοιχης κατηγορίας και υποκατηγορίας δανείου όπως ορίζεται από την
Τράπεζα της Ελλάδας, για τον μήνα κατά τον οποίο ελήφθη η παροχή.
Για συμβάσεις λοιπών δανείων, λαμβάνεται το επιτόκιο κατ’ αναλογία των όσων
ισχύουν για τα καταναλωτικά δάνεια.
Αν σε κάποια από τις υποκατηγορίες δανείων δεν ορίζεται επιτόκιο για τον μήνα
που ελήφθη η παροχή, λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος των επιτοκίων της
αντίστοιχης κατηγορίας δανείου για τον ίδιο μήνα.
Σε περίπτωση προκαταβολής μισθού άνω των τριών μηνών, ως επιτόκιο λαμβάνεται
το χαμηλότερο από τα επιτόκια κάθε κατηγορίας δανείου από αυτές που
περιγράφονται παραπάνω, όπως ισχύουν κατά το μήνα χορήγησης της
προκαταβολής.
Σε περίπτωση που στη σύμβαση δανείου δεν αναγράφεται συγκεκριμένος σκοπός, ως
επιτόκιο λαμβάνεται το επιτόκιο που ορίζει η Τράπεζα της Ελλάδας για τις
υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς για τον μήνα κατά τον οποίο ελήφθη η
παροχή.»
Παρατηρούμε ότι, σύμφωνα με την παραπάνω απόφαση, το επιτόκιο σχετίζεται με το
σκοπό που αναγράφεται στη σύμβαση και, αν δεν αναγράφεται σκοπός, λαμβάνεται το
επιτόκιο που ορίζει η Τράπεζα της Ελλάδας για τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους
λογαριασμούς, που είναι ιδιαίτερα υψηλό.
Κατά συνέπεια η αναγραφή ενός σκοπού που μπορεί να αποδειχτεί θα οδηγήσει στην
εφαρμογή ενός χαμηλότερου επιτοκίου. Για παράδειγμα δεν μπορεί να οριστεί ως
σκοπός του δανείου η απόκτηση κατοικίας, για να χρησιμοποιηθεί ένα χαμηλότερο
επιτόκιο, χωρίς να προσκομιστούν στη συνέχεια στοιχεία που να αποδεικνύουν την
διάθεση του δανείου σύμφωνα με τον αναγραφόμενο σκοπό. Επίσης η χορήγηση ενός,
δυσανάλογα υψηλού ποσού δανείου σε σχέση με τις αποδοχές του δανειολήπτη δεν
είναι δυνατό να θεωρηθεί ως καταναλωτικό για σκοπούς καθορισμού χαμηλότερου
επιτοκίου.
Με τις μέχρι τώρα οδηγίες το επιτόκιο με βάση το οποίο θα προσδιορίζεται το
εισόδημα του δανειολήπτη θα είναι, για όλη τη διάρκεια μέχρι την αποπληρωμή του
δανείου, το επιτόκιο του μήνα κατά τον οποίο ελήφθη η παροχή. Το τεκμαρτό
εισόδημα του δανειολήπτη, σε μια φορολογική περίοδο, είναι η διαφορά μεταξύ των
τόκων που υπολογίζονται με το επιτόκιο της παρ 3 του άρθρου 13 του Ν.4172/2013
και των τόκων που πραγματικά καταβλήθηκαν. Είναι προφανές ότι αν το επιτόκιο που
συμφωνήθηκε είναι ίσο ή μεγαλύτερο αυτού που υπολογίζεται με τις διαδικασίες που
αναφέρθηκαν, κανένα τεκμαρτό εισόδημα δεν αποκτάται.
Αντίθετα βαριές είναι οι συνέπειες για την περίπτωση που δεν υπάρχει έγγραφη
συμφωνία δανείου, αφού τότε το σύνολο του αρχικού κεφαλαίου λογίζεται ως παροχή
σε είδος.
Σημειώνουμε ότι επειδή τη στιγμή που χορηγείται το δάνειο δεν έχει ανακοινωθεί
το επιτόκιο του τρέχοντος μήνα θα πρέπει να αναζητηθεί το τελευταίο επίσημα
δημοσιευμένο επιτόκιο της πλησιέστερης χρονικής περιόδου πριν την ημερομηνία
δανεισμού Στην ιστοσελίδα της Τράπεζας της Ελλάδος υπάρχει στην κατηγορία Δελτία
Τύπου, η ημερομηνία ανάρτησης1
Η Τράπεζα της Ελλάδος ενημερώνει κάθε μήνα δύο πίνακες σε excel (με υστέρηση
συνήθως ενός μηνός μηνός) ως εξής:
Πίνακας 1 «Τραπεζικά επιτόκια νέων καταθέσεων και δανείων κατοίκων της ζώνης
του ευρώ (ποσοστά % ετησίως, μη περιλαμβανομένων των επιβαρύνσεων εκτός εάν
σημειώνεται διαφορετικά (Πίνακας 1 και 1α)»
Πίνακας 2 «Τραπεζικά επιτόκια στα υφιστάμενα υπόλοιπα των καταθέσεων και δανείων
κατοίκων της ζώνης του ευρώ (Πίνακας 2 και 2α)»
Οι ορισμοί της ΠΟΛ α) Τραπεζικά δάνεια σε ευρώ, προς ιδιώτες, και β)
υπεραναλήψεις από τρεχούμενους λογαριασμούς παραπέμπουν στον Πίνακα 1
«Επιτόκια νέων τραπεζικών καταθέσεων από και δανείων προς κατοίκους της ζώνης
του ευρώ (ποσοστά % ετησίως, μη περιλαμβανομένων των επιβαρύνσεων εκτός εάν
σημειώνεται διαφορετικά)»
Στους πίνακες αυτούς, τα επιτόκια για τις υπεραναλήψεις από τρεχούμενους
λογαριασμούς που εφαρμόζονται για δάνεια στα οποία δεν αναγράφεται
συγκεκριμένος σκοπός έχουν για την περίοδο από 1/1/2014 -31/12/2018 ως εξής:
| ΜΗΝΑΣ | ΕΠΙΤΟΚΙΟ | ΗΜ/ΝΙΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗΣ |
| Οκτ-13 | 10,70 | 04/12/13 |
| Νοε-13 | 10,75 | 08/01/14 |
| Δεκ-13 | 10,79 | 04/02/14 |
| Ιαν-14 | 10,74 | 05/03/14 |
| Φεβ-14 | 10,74 | 02/04/14 |
| Μαρ-14 | 10,76 | 06/05/14 |
| Απρ-14 | 10,74 | 04/06/14 |
| Μαϊ-14 | 10,79 | 04/07/14 |
| Ιουν-14 | 10,78 | 31/07/14 |
| Ιουλ-14 | 10,66 | 03/09/14 |
| Αυγ-14 | 10,66 | 01/10/14 |
| Σεπ-14 | 10,77 | 31/10/14 |
| Οκτ-14 | 10,77 | 03/12/14 |
| Νοε-14 | 10,78 | 08/01/15 |
| Δεκ-14 | 10,81 | 04/02/15 |
| Ιαν-15 | 10,78 | 04/03/15 |
| Φεβ-15 | 10,75 | 01/04/15 |
| Μαρ-15 | 10,77 | 06/05/15 |
| Απρ-15 | 10,77 | 05/06/15 |
| Μαϊ-15 | 10,78 | 03/07/15 |
| Ιουν-15 | 10,76 | 31/07/15 |
| Ιουλ-15 | 10,70 | 02/09/15 |
| Αυγ-15 | 10,72 | 01/10/15 |
| Σεπ-15 | 10,72 | 02/11/15 |
| Οκτ-15 | 10,78 | 02/12/15 |
| Νοε-15 | 10,74 | 08/01/16 |
| Δεκ-15 | 10,77 | 04/02/16 |
| Ιαν-16 | 10,76 | 02/03/16 |
| Φεβ-16 | 10,73 | 04/04/16 |
| Μαρ-16 | 10,79 | 04/05/16 |
| Απρ-16 | 10,80 | 03/06/16 |
| Μαϊ-16 | 10,72 | 05/07/16 |
| Ιουν-16 | 10,74 | 02/08/16 |
| Ιουλ-16 | 10,75 | 01/09/16 |
| Αυγ-16 | 10,73 | 04/10/16 |
| Σεπ-16 | 10,74 | 03/11/16 |
| Οκτ-16 | 10,73 | 02/12/16 |
| Νοε-16 | 10,74 | 04/01/17 |
| Δεκ-16 | 10,74 | 02/02/17 |
| Ιαν-17 | 10,71 | 03/03/17 |
| Φεβ-17 | 10,83 | 31/03/17 |
| Μαρ-17 | 10,82 | 08/05/17 |
| Απρ-17 | 10,82 | 02/06/17 |
| Μαϊ-17 | 10,76 | 05/07/17 |
| Ιουν-17 | 10,73 | 02/08/17 |
| Ιουλ-17 | 10,69 | 01/09/17 |
| Αυγ-17 | 10,65 | 04/10/17 |
| Σεπ-17 | 10,62 | 03/11/17 |
| Οκτ-17 | 10,74 | 04/12/17 |
| Νοε-17 | 10,71 | 05/01/18 |
| Δεκ-17 | 10,79 | 01/02/18 |
| Ιαν-182 | 10,81 | 05/03/18 |
| Φεβ-18 | 10,78 | 04/04/18 |
| Μαρ-18 | 10,80 | 04/05/18 |
| Απρ-18 | 10,70 | 04/06/18 |
| Μαϊ-18 | 10,57 | 03/07/18 |
| Ιουν-18 | 10,55 | 01/08/18 |
| Ιουλ-18 | 10,47 | 03/09/18 |
| Αυγ-18 | 10,43 | 04/10/18 |
| Σεπ-18 | 10,41 | 31/10/18 |
| Οκτ-18 | 10,62 | 04/12/18 |
| Νοε-18 | 10,63 | 08/01/19 |
| Δεκ-18 | 10,81 | 01/02/19 |
| Ιαν-19 | 10,81 | 05/03/19 |
Στη στήλη ημερομηνία ανάρτησης αναφέρεται η ημερομηνία που δημοσιεύτηκε ο
πίνακας και έγινε γνωστό το επιτόκιο που θα πρέπει να εφαρμοστεί. Για παράδειγμα
για παροχή που δόθηκε στις 3/12/2018 θα πρέπει να ληφθεί το επιτόκιο Σεπτεμβρίου
2018 ενώ για παροχή που δόθηκε στις 5/12/2018 θα πρέπει να ληφθεί το επιτόκιο
του Οκτωβρίου 2018 αφού αυτά ήταν διαθέσιμα τις δύο αυτές ημέρες.
Οι Πίνακες των επιτοκίων που λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των τεκμαρτών
τόκων για τα φορολογικά έτη που ισχύει η διάταξη έχουν ως εξής:
Για την εφαρμογή του ορθού επιτοκίου όπως σημειώσαμε θα πρέπει να ληφθούν υπόψη
οι ημερομηνίες ανάρτησης που αναφέρονται στον παραπάνω πίνακα.
Συνιστάται για την τεκμηρίωση του επιτοκίου να γίνεται λήψη του σχετικού αρχείου
από την ιστοσελίδα της Τράπεζας της Ελλάδος:
Τραπεζικά επιτόκια νέων καταθέσεων και δανείων κατοίκων της ζώνης του ευρώ
(Πίνακας 1 και 1α)3
Α) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΤΟΣ 2014
Β) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΤΟΣ 2015
Γ) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016
Δ) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΤΟΣ 2017
Ε) ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΕΤΟΣ 2018
_____________________________
1 https://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Statistics/rates_markets/deposits.aspx
2 Το επιτόκιο Ιανουαρίου 2018 στην αρχική ανάρτηση του ήταν 10,80% και
στην τελευταία ανάρτηση αναφέρεται ως 10,81%
3 https://www.bankofgreece.gr/Pages/el/Statistics/rates_markets/deposits.aspx
