Εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών – Ποιες ασφαλιστικές οφειλές εντάσσονται – Οι προϋποθέσεις που θέτει το Κ.Ε.Α.Ο. για τη ρύθμιση – Οι δόσεις και οι λοιπές λεπτομέρειες
Δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ μια από τις πολλές αποφάσεις που αναμένεται να πλαισιώσουν τον νόμο για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών (ν. 4469/2017.)
Η συγκεκριμένη απόφαση αφορά την μεθοδολογία και τα κριτήρια για τον προσδιορισμό του αριθμού και του ύψους των δόσεων καθώς επίσης και τα κριτήρια για την διαμόρφωση θετικής ή όχι ψήφου του ΚΕΑΟ το οποίο θα εκπροσωπεί τους φορείς Κοινωνικής ασφάλισης στην διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης των οφειλών των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών.
Σύμφωνα με την απόφαση: Προϋποθέσεις συναίνεσης του ΕΦΚΑ σε συμφωνία αναδιάρθρωσης
1. Ο ΕΦΚΑ μέσω του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (Κ.Ε.Α.Ο.) υπερψηφίζει ορισμένη πρόταση οφειλέτη ή αντιπρόταση πιστωτή για αναδιάρθρωση οφειλών κατά τις διατάξεις του ν. 4469/2017, υπό τις εξής προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται σωρευτικά:
Α. Το συνολικό ποσό που θα αποπληρωθεί στον ΕΦΚΑ στο πλαίσιο της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών δεν μπορεί να είναι μικρότερο από αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή των υποχρεωτικών κανόνων της παραγράφου 2 του άρθρου 9 του ν. 4469/2017 με όρους καθαρής παρούσας αξίας.
Για τη διαπίστωση της τήρησης των κανόνων αυτών:
(α) Για την αξιολόγηση της «αξίας ρευστοποίησης» των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη των συνοφειλετών και των βεβαρημένων υπέρ τους περιουσιακών στοιχείων τρίτων, το ΚΕΑΟ ελέγχει και λαμβάνει υπόψη τα εξής:
(αα) Προκειμένου περί ακινήτων, Έκθεση εκτιμητή ακινήτων σύμφωνα με την περίπτωση (ιε) της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του ν. 4469/2017 και σε περίπτωση που προσκομίζονται από οφειλέτη, συνοφειλέτη ή πιστωτές περισσότερες εκθέσεις εκτιμητών την πιο πρόσφατη έκθεση. Εκτίμηση αξίας ακινήτων που περιλαμβάνεται σε έκθεση εμπειρογνώμονα, σύμφωνα με την περίπτωση (ιδ) της παραγράφου 2 του άρθρου 1 του ν. 4469/2017, λαμβάνεται υπ’ όψιν μόνο όταν βασίζεται σε έκθεση εκτιμητή ακινήτων.
Σε περίπτωση που δεν προσκομίζεται έκθεση εκτιμητή ακινήτων, το ΚΕΑΟ ελέγχει και λαμβάνει υπόψη:
Τη φορολογητέα αξία για τον υπολογισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α., σύμφωνα με το ν. 4223/2013, από την τελευταία συντεθείσα δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. πράξη προσδιορισμού φόρου. Για ακίνητα για τα οποία δεν προσδιορίζεται αξία ΕΝ.Φ.Ι.Α., την αντικειμενική αξία αυτών, η οποία προκύπτει κατά τις διατάξεις του άρθρου 41Α του ν. 1249/1982 (ΦΕΚ 43Α΄) και της απόφασης του Υπουργού Οικονομικών 1144814/26361/ ΠΟΛ.1310/30.12.1998 (ΦΕΚ Β΄ 1328).
Για τον υπολογισμό αυτής συμπληρώνεται από τον οφειλέτη ή τον συνοφειλέτη το έντυπο υπολογισμού αξίας «ΑΑ ΓΗΣ» και η ορθότητα του υπολογισμού της βεβαιώνεται από συμβολαιογράφο.
(αβ) Για τα κινητά:
i) που σχετίζονται με την άσκηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας του οφειλέτη ή συνοφειλέτη, όπως ενσώματα και άυλα πάγια πλην ακινήτων, αποθέματα, χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία (π.χ. απαιτήσεις, τίτλοι, καταθέσεις, μετρητά, μετοχές), η αγοραία αξία όπως προκύπτει είτε από πρόσφατη έκθεση οικονομολόγου, μέλους του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, προκειμένου για οφειλέτη που τηρεί διπλογραφικά βιβλία με ετήσιο κύκλο εργασιών έως και 1.500.000 ευρώ ή απλογραφικά βιβλία είτε από πρόσφατη έκθεση ορκωτού ελεγκτή, προκειμένου για οφειλέτη, που τηρεί διπλογραφικά βιβλία με ετήσιο κύκλο εργασιών μεγαλύτερο των 1.500.000 ευρώ. Ως «πρόσφατη έκθεση» θεωρείται αυτή που έχει συνταχθεί εντός των τελευταίων δώδεκα μηνών πριν από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στην εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης οφειλών. Σε περίπτωση που δεν προσκομίζεται η ως άνω έκθεση, το ΚΕΑΟ ελέγχει και λαμβάνει υπόψη την αξία που αναφέρεται στην αίτηση του οφειλέτη ή συνοφειλέτη και δύναται να ζητήσει τυχόν διαθέσιμα συνοδευτικά έγγραφα για τον έλεγχο της ως άνω δηλωθείσας αξίας,
ii) που δεν υπάγονται στην ανωτέρω υποπερίπτωση και αφορούν σε κινητά μεγάλης αξίας, ενός εκάστου άνω των 2.000 ευρώ και συνολικά εκτιμώμενα άνω των 30.000 ευρώ, η αξία που αναφέρεται στην αίτηση του οφειλέτη ή συνοφειλέτη, για τον έλεγχο της οποίας το ΚΕΑΟ δύναται να ζητήσει τυχόν διαθέσιμα συνοδευτικά έγγραφα και η οποία δεν μπορεί να υπολείπεται αυτής που αναγράφεται σε εν ισχύ σύμβαση ασφάλισής τους και
iii) μικρής αξίας κινητά η αξία που αναφέρεται στην αίτηση του οφειλέτη ή συνοφειλέτη.
(β) Ως «ικανότητα αποπληρωμής» του οφειλέτη, νοείται το ποσό που δύναται να αποπληρώσει συνολικά ο οφειλέτης και οι συνοφειλέτες που υπέγραψαν την αίτηση από κοινού με τον οφειλέτη, έναντι των οφειλών τους προς όλους τους πιστωτές εντός χρονικού διαστήματος, που για το ΚΕΑΟ ισούται με το χρόνο αποπληρωμής εκατόν είκοσι (120) μηνιαίων δόσεων.
Για την εκτίμηση της ικανότητας αποπληρωμής του οφειλέτη, λαμβάνονται υπόψη οι παρακάτω παράμετροι, οι οποίες διαφοροποιούνται αναλόγως του τύπου του οφειλέτη.
Πιο συγκεκριμένα:
(βα). Για νομικά πρόσωπα
Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) της πιο κερδοφόρας χρήσης της τελευταίας τριετίας πριν την υποβολή της αίτησης του οφειλέτη, η υποχρέωση αποπληρωμής φόρων, η ανάγκη για πραγματοποίηση επενδύσεων απαραίτητων για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης, καταθέσεις, καθώς και το ελάχιστο αναγκαίο ποσό για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης.
(ββ). Για φυσικά πρόσωπα
Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) της πιο κερδοφόρας χρήσης των τελευταίων 3 ετών, η υποχρέωση αποπληρωμής τρεχόντων φορολογικών υποχρεώσεων, οι ελάχιστες αναγκαίες ταμειακές ροές για τη συνέχιση της λειτουργίας της επιχείρησης, οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης, πιθανά έσοδα από άλλες πηγές διαφορετικές της επιχειρηματικής δραστηριότητας, η ανάγκη εξυπηρέτησης τυχόν οφειλών που δεν ρυθμίζονται με τη σύμβαση αναδιάρθρωσης. Επιπλέον λαμβάνονται υπόψη τυχόν καταθέσεις, αφαιρουμένου ενός ελάχιστου επιπέδου μετρητών για τη συνέχιση λειτουργίας της επιχείρησης.
(βγ). Για εγγυητές ή συνυπεύθυνους
Λαμβάνονται υπόψη τα ίδια ως άνω μεγέθη κατ’ αναλογία της οφειλής που εγγυώνται ή είναι συνυπεύθυνοι σε σχέση με τις συνολικές τους οφειλές.
(γ) Μεθοδολογία υπολογισμού αξίας ρευστοποίησης ανά πιστωτή
Ο υπολογισμός της αξίας ρευστοποίησης που λαμβάνει ο κάθε πιστωτής υπολογίζεται όπως προβλέπεται στο πλαίσιο της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης σύμφωνα με το άρθρο 977 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
(δ) Κατανομή ικανότητας αποπληρωμής
Η κατανομή της συνολικής ικανότητας αποπληρωμής προς τους πιστωτές γίνεται με όρους παρούσας αξίας προεξοφλώντας τις διαθέσιμες χρηματορροές με επιτόκιο προεξόφλησης Euribor τριμήνου προσαυξανόμενο κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες (5%).
Β. Οι δόσεις που προτείνονται για την αποπληρωμή του συνολικού ποσού όπως αυτό προσδιορίζεται στο υπό στοιχείο (Α) της παρούσας παραγράφου δεν υπερβαίνουν τις 120 μηνιαίες δόσεις και είναι ισόποσες.
Για τον καθορισμό των δόσεων δεν λαμβάνονται υπ’ όψιν ποσά υφιστάμενων ρυθμίσεων που εντάσσονται αυτούσια στη σύμβαση, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017. Το ύψος εκάστης προτεινόμενης δόσης δεν υπολείπεται των πενήντα (50) ευρώ.
Η πρώτη δόση είναι καταβλητέα έως την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την ημερομηνία υπογραφής της συμφωνίας και οι υπόλοιπες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα καθενός από τους επόμενους μήνες.
Σε περίπτωση που τίθενται σε ψηφοφορία περισσότερες προτάσεις που πληρούν τις προϋποθέσεις της παραγράφου 1, το ΚΕΑΟ υπερψηφίζει μεταξύ αυτών την πρόταση που προβλέπει αποπληρωμή του ποσού της περίπτωσης (α) της παραγράφου 1 σε λιγότερες δόσεις.
2. Για τη διαμόρφωση της θετικής ψήφου του Κ.Ε.Α.Ο., όπου αυτό συμμετέχει στις διαπραγματεύσεις, ελέγχεται ότι η προτεινόμενη σύμβαση αναδιάρθρωσης πληροί τους όρους των διατάξεων των αρ. 9 και 15 του νόμου και διασφαλίζεται ότι το ποσό από τη ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη και των συνοφειλετών, εάν υπάρχουν, όπως θα προέκυπτε από τη διανομή του κατά τις διατάξεις του άρθρου 977 ΚΠολΔ, δεν υπερβαίνει την καθαρή παρούσα αξία του ποσού που πρόκειται να καταβάλει ο οφειλέτης σύμφωνα με τη σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών.
3. Ο υπολογισμός του συνολικού ποσού που πρέπει να αποπληρωθεί στο ΚΕΑΟ σύμφωνα με τους κανόνες του άρθρου αυτού γίνεται με αυτοματοποιημένο τρόπο μέσω ειδικής ηλεκτρονικής εφαρμογής στο πληροφοριακό σύστημα που τηρείται στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
4. Το ΚΕΑΟ δεν συναινεί σε περιπτώσεις που διαθέτει δική του μελέτη βιωσιμότητας, βάσει της οποίας το χρέος του οφειλέτη χαρακτηρίζεται ως μη βιώσιμο.
Οφειλές προς τον ΕΦΚΑ που εντάσσονται σε συμφωνία αναδιάρθρωσης
1. Στη συμφωνία αναδιάρθρωσης οφειλών στο πλαίσιο του ν. 4469/2017 εντάσσονται οφειλές προς τον ΕΦΚΑ που γεννήθηκαν μέχρι 31/12/2016 και είναι κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης βεβαιωμένες σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.δ. 356/1974, Α΄ 90) και του άρθρου 101 του ν. 4172/2013 (Α΄ 167), στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι προσαυξήσεις ή τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής.
Αρμόδια όργανα
1. Αρμόδια όργανα για την εκπροσώπηση του ΚΕΑΟ στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών, τη σύναψη σύμβασης αναδιάρθρωσης, την παρακολούθηση τήρησης των όρων της, την ανατροπή αυτής, τη γνωστοποίηση ανατροπής αυτής στους λοιπούς πιστωτές που δεσμεύονται από τη σύμβαση είναι οι προϊστάμενοι των περιφερειακών υπηρεσιών του ΚΕΑΟ στην κατά τόπο αρμοδιότητα των οποίων υπάγονται οι οφειλέτες.
2. Η διαδικασία υπαγωγής στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών του ν. 4469/2017 στο σύνολό της περιλαμβάνει όλες τις απαιτούμενες ενέργειες από την παραλαβή των προσκλήσεων μέχρι την υπογραφή των συμβάσεων αναδιάρθρωσης, καθώς και όλες τις ενέργειες για την εφαρμογή τους. Η διαδικασία ολοκληρώνεται στο σύνολό της στις περιφερειακές υπηρεσίες του ΚΕΑΟ, εφόσον σύμφωνα με την πρόταση και τις αντιπροτάσεις αναδιάρθρωσης που υποβλήθηκαν:
α. Δεν προβλέπεται διαγραφή βασικής οφειλής προς τον ΕΦΚΑ.
β. Η διαγραφή επί των νομίμων προσαυξήσεων, τελών καθυστέρησης και λοιπών επιβαρύνσεων δεν υπερβαίνει το 85% αυτών.
γ. Η συνολική προς ρύθμιση βασική οφειλή δεν υπερβαίνει το ποσό των 300.000 €.
3. Αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 2, η εκπροσώπηση γίνεται από τη Διεύθυνση Διακανονισμού της κεντρικής υπηρεσίας και η σύμβαση αναδιάρθρωσης εγκρίνεται από το Συντονιστή του ΚΕΑΟ, μετά από σύμφωνη γνώμη του Διοικητή του ΕΦΚΑ. Οι λεπτομέρειες της διαδικασίας καθορίζονται με απόφαση Διοικητή του ΕΦΚΑ.
Περιπτώσεις μη συμμετοχής του ΚΕΑΟ στις διαπραγματεύσεις κατά τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017
Τα αρμόδια όργανα, αποδέχονται τις προτάσεις αναδιάρθρωσης και υπογράφουν τις σχετικές συμβάσεις στο πλαίσιο της διαδικασίας του ν. 4469/2017, εφόσον, ανάλογα με το ύψος της οφειλής, πληρούνται εκτός των προϋποθέσεων του άρθρου 1 της παρούσας και οι εξής όροι:
α. Για βασικές οφειλές προς ΕΦΚΑ που εντάσσονται στη σύμβαση και δεν υπερβαίνουν το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ:
i) H αποπληρωμή αυτών και των επ’ αυτών προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής γίνεται τμηματικά σε τριάντα έξι (36) μηνιαίες δόσεις κατ’ ανώτατο όριο.
ii) Η μηνιαία δόση δεν είναι μικρότερη των πενήντα (50) ευρώ.
iii) Δεν προβλέπεται δυνατότητα διαγραφής κανενός ποσού.
β. Για βασικές οφειλές προς ΕΦΚΑ που εντάσσονται στη σύμβαση και είναι μεγαλύτερες των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ αλλά δεν υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 € προς τον ΕΦΚΑ:
i) H αποπληρωμή αυτών και των επ’ αυτών προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής γίνεται τμηματικά σε εκατόν είκοσι (120) μηνιαίες δόσεις κατ’ ανώτατο όριο,
ii) Η μηνιαία δόση δεν είναι μικρότερη των πενήντα (50) ευρώ.
iii) Δεν προβλέπεται δυνατότητα διαγραφής βασικής οφειλής.
iv) Δεν προβλέπεται δυνατότητα διαγραφής ποσοστού μεγαλύτερου 85% προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής.
Απλοποιημένη διαδικασία
Για οφειλές προς όλους τους πιστωτές που δεν υπερβαίνουν τις 50.000 ευρώ εφαρμόζεται η απλοποιημένη διαδικασία ρύθμισης των οφειλών κατά τις διατάξεις της κοινής υπουργικής απόφασης που εκδίδεται κατά την παρ. 3 του άρθρου 16 του ν. 4469/2017.
