Η εκπρόθεσμη δήλωση φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (ΦΗΜ)

Σύνταξη – επιμέλειαΕπιστημονική ομάδα TAXHEAVEN

Μια ακόμη απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών καταδεικνύει την πολυπλοκότητα των προστίμων
ορισμένων παραβάσεων μετά και τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις που έχουν υποστεί οι
σχετικές διατάξεις τα τελευταία χρόνια. Συγκεκριμένα με την απόφαση υπ.αριθμ 1077 της Δ.Ε.Δ. Θεσσαλονίκης την 22.9.2016
έγινε δεκτή η προσφυγή φορολογούμενου για την ακύρωση προστίμου 600 ευρώ το
οποίο επιβλήθηκε για την εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης παύσης ΦΗΜ.

Η Δ.Ε.Δ. επικαλείται μεταξύ άλλων και απόφαση της διεύθυνσης ελέγχων του
υπ. Οικονομικών και με την κάτωθι επιχειρηματολογία μετατρέπει το πρόστιμο των 600 ευρώ
σε πρόστιμο 100 ευρώ (εκπρόθεσμης πληροφοριακής δήλωσης) για την περίοδο
1.1.2015 έως 17.10.2015. Το σκεπτικό που οδήγησε την Δ.Ε.Δ. στην εν λόγω απόφαση είναι το ακόλουθο:

■ Επειδή, στο άρθρο 12 παρ. 14 του ν.4308/2014 (Ε.Λ.Π.) ορίζεται: «Η
οντότητα που εκδίδει στοιχεία λιανικής πώλησης με τη χρήση φορολογικών
ηλεκτρονικών μηχανισμών της παραγράφου 8, διαβιβάζει εντός δέκα (10) ημερών από
την έναρξη ή την παύση της χρήσης του εν λόγω μέσου στη Διεύθυνση Υποστήριξης
Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου
Οικονομικών τις ακόλουθες, κατά περίπτωση πληροφορίες:
α) Τον τύπο και το σειριακό αριθμό (κωδικό) του κατασκευαστή του
χρησιμοποιούμενου μέσου που απαιτείται για την ταυτοποίηση του εν λόγω μέσου.
β) Την ημερομηνία απόκτησης και την ημερομηνία οριστικής παύσης της χρήσης του
μέσου.»

■ Επειδή στη συνέχεια, στο άρθρο 38 παρ. 2 του ίδιου νόμου ορίζεται : «2. Ο ν.
1809/1988 καταργείται από 1η Ιανουαρίου 2015, καθώς και κάθε διάταξη,
ερμηνευτική εγκύκλιος ή Οδηγία έχει εκδοθεί δυνάμει εκείνου του νόμου. Κατ’
εξαίρεση, παραμένει σε ισχύ το άρθρο 10 του ν. 1809/1988 για παραβάσεις που
διαπράττονται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015».
■ Επειδή, στο άρθρο 10 του Ν.1809/1988, ως ίσχυε, ορίζεται ότι : «2.Για την
εφαρμογή του αντικειμενικού συστήματος ισχύουν οι εννοιολογικοί προσδιορισμοί
της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν. 2523/1997. 3. Για όλες τις παραβάσεις
εφαρμόζεται η Βάση Υπολογισμού No 1 (ΒΑΣ.ΥΠ.1) και συντελεστής βαρύτητας με
αριθμητική τιμή που ορίζεται ως εξής: … δ) Η μη δήλωση κάθε φορολογικού
μηχανισμού ή συστήματος θεωρείται γενική παράβαση και επιβάλλεται το πρόστιμο
που ορίζεται με τις διατάξεις της περίπτωσης α’ της παραγράφου 2 του άρθρου 5
του ν. 2523/1997, κατά περίπτωση. Για κάθε εκπρόθεσμη δήλωση φορολογικού
μηχανισμού ή συστήματος, μετά την προθεσμία που ορίζεται με τις διατάξεις του
άρθρου 4 του νόμου αυτού, καταλογίζεται μία παράβαση ανά εκπρόθεσμη δήλωση
ανεξάρτητα του χρόνου υποβολής της και του πλήθους των φορολογικών μηχανισμών ή
συστημάτων που περιλαμβάνονται σε αυτή και επιβάλλεται το πρόστιμο που ορίζεται
με τις διατάξεις της περίπτωσης α’ της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.
2523/1997, κατά περίπτωση», ήτοι 600,00 €.

■ Επειδή το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 4308/2014 (Α’ 251)
αντικαταστάθηκε με το άρθρο 6 «Τροποποιήσεις του ν. 4308/2014» του Ν.4337/2015,
ο οποίος ισχύει από τη δημοσίευση του στο ΦΕΚ ( Α 129), ήτοι από 17/10/2015 και
μετά.

■ Επειδή στο άρθρο 54 παρ. 1 περ. α’ και 2 περ. α’ του Ν.4174/2013, ορίζεται ότι
επιβάλλεται πρόστιμο εκατό (100) ευρώ, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος δεν
υποβάλλει ή υποβάλλει εκπρόθεσμα ή υποβάλει ελλιπή δήλωση πληροφοριακού
χαρακτήρα ή φορολογική δήλωση από την οποία δεν προκύπτει φορολογική υποχρέωση
καταβολής φόρου.

■ Επειδή, από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι για τις παραβάσεις που αφορούν
τη μη υποβολή ή την εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης Φ.Η.Μ., οι οποίες έχουν
διαπραχθεί την περίοδο από 1/1/2015 έως την 17/10/2015, δεν επιβάλλεται το
πρόστιμο που προβλέπεται από τις διατάξεις της περίπτωσης δ’ της παραγράφου 3
του άρθρου 10 του Ν. 1809/1988, οι οποίες έχουν ισχύ για παραβάσεις που
διαπράττονται μέχρι τις 31/12/2014, καθώς και αυτές που έχουν διαπραχθεί την
περίοδο 17/10/2015 – 31/12/2015, αλλά το πρόστιμο της περίπτωσης α’ της
παραγράφου 2 του ν.4174/2013. (σχετ. το με αρ. πρωτ. ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ ΕΞ 2016
έγγραφο Διεύθυνσης Ελέγχων – τμήμα Ζ’ της Γενικής Διεύθυνσης Φορολογικής
Διοίκησης της Γ.Γ.Δ.Ε.).

■ Επειδή εν προκειμένω, η προσφεύγουσα υπέβαλλε εκπρόθεσμα στις 25/9/2015, δήλωση
παύσης της Φ.Η.Μ. με Α.Μ……. , λόγω πλήρωσης της μνήμης, ενώ το τελευταίο Ζ εκδόθηκε
στις 26/8/2015.

■ Επομένως, εφόσον η διάπραξη της παράβασης αφορά την περίοδο
1/1/2015 – 16/10/2015 κατά την οποία τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου
54 παρ. 2 περ. α’ του ν.4174/2013, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 54
παρ. 1 παρ. α’ του ίδιου νόμου.

Προφανώς η απόφαση της Δ.Ε.Δ. βασίζεται σε σχετικό έγγραφο της διεύθυνσης
ελέγχων (βλέπε παραπάνω), το οποίο κρίνει ότι η παράταση που
δόθηκε στην ισχύ της διάταξης του άρθρου 6 του νόμου 4337/2015 ισχύει από την
ημερομηνία δημοσίευσης στο ΦΕΚ (ήτοι από 17.10.2015) και όχι από τότε που
ίσχυσε το δεύτερο εδάφιο της σχετικής παραγράφου 2 του άρθρου 38 του ν.4308/2014 όπως
ρητά αναφέρει ο νόμος. Θυμίζουμε ότι ο νόμος 4337/2015 αναφέρει:
«Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 38 του ν. 4308/2014
(Α’ 251) αντικαθίσταται από τότε που ίσχυσε ως εξής: «Κατ’ εξαίρεση,
παραμένει σε ισχύ το άρθρο 10 του ν. 1809/1988 για παραβάσεις που διαπράττονται
μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2015». Μάλιστα και η αιτιολογική έκθεση του νόμου αυτού αναφέρει τα εξής: «Με την προτεινόμενη διάταξη διευρύνεται το μεταβατικό καθεστώς για
διαπιστούμενες παραβάσεις του άρθρου 10 του ν. 1809/1988 και μετά την έναρξη
ισχύος του ν. 4308/2014«.

Ανάλογους προβληματισμούς είχαμε εκφράσει και στο σχετικό μας άρθρο στις
24.11.2015 σχετικά με το εν λόγω πρόστιμο και το νομικό κενό που είχε προκύψει
για παρόμοιες παραβάσεις (εκπρόθεσμη δήλωση ΦΗΜ) που έγιναν την περίοδο από
17.10.2015 έως 31.12.2015. (Δείτε
εδώ το σχετικό άρθρο).

Από το συνδυασμό του άρθρου αυτού, αλλά και όσων έγιναν δεκτά από την απόφαση της Δ.Ε.Δ., προκύπτουν τα ακόλουθα πρόστιμα για την παράβαση της μη υποβολής ή της εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης Φ.Η.Μ.:

Παράβαση μη δήλωσης Φ.Η.Μ.	Τήρηση αρχείων (βιβλίων και στοιχείων)
Εφόσον η παράβαση διαπράχθηκε	Μη υπόχρεοι	Απλογραφικά	Διπλογραφικά
Από 1.1.2007 έως 31.5.2010	293,00 ( περιορισμός / συμβιβασμός )	586,00 ( περιορισμός / συμβιβασμός )	880,00 ( περιορισμός / συμβιβασμός )
Από 1.6.2010 Έως 31.12.2013	300,00 (100,00 περιορισμός / συμβιβασμός )	600,00 (200,00 περιορισμός / συμβιβασμός)	900,00 (300,00 περιορισμός / συμβιβασμός)
Από 1.1.2014 μέχρι 31.12.2014	300,00 (δεν υπάρχει συμβιβασμός)	600,00 (δεν υπάρχει συμβιβασμός)	900,00 (δεν υπάρχει συμβιβασμός)
Από 1.1.2015 μέχρι 16.10.2015	100,00*	100,00*	100,00*
Από 17.10.2015 έως 31.12.2015	300,00**	600,00**	900,00**
από 1.1.2016 και μετά	100,00	100,00	100,00

* Βάσει της απόφασης της Δ.Ε.Δ., πρόστιμο του άρθρου 54 παρ. 2 περ. α’ του ν.4174/2013, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του
άρθρου 54 παρ. 1 παρ. α’ του ίδιου νόμου.

**Αν και οι διατάξεις του άρθρου 5 καταργήθηκαν από 17.10.2015 με την παρ. 6. του άρθρου 7 του ν.4337/2015, από την διατύπωση της συγκεκριμένης διάταξης, αλλά και από την αιτιολογική έκθεση διακρίνουμε ότι ο νομοθέτης καταργεί την διάταξη αυτή έχοντας υπόψιν τα πρόστιμα των πλαστών και εικονικών τιμολογίων, καθώς και τα λοιπά πρόστιμα του Κ.Β.Σ. και του Κ.Φ.Α.Σ., και όχι τις λοιπές παραβάσεις όπως αυτές που αναφέρονται στο άρθρο 10 του ν.1809/1988. Συνεπώς κατά την άποψή μας, μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2015, (ημερομηνία κατά την οποία καταργείται το άρθρο 10 του ν.1809/1988), συνεχίζουν να ισχύουν τα πρόστιμα της παραγράφου 2 του άρθρου 5 του ν.2523/1977 για την παράβαση της μη δήλωσης Φ.Η.Μ. Σε αντίθετη περίπτωση δημιουργείται νομικό κενό ως προς το πρόστιμο της συγκεκριμένης παράβασης.

Σημείωση: Είναι προφανές ότι, για να μπορέσει κάποιος να υπολογίσει με ακρίβεια το
πρόστιμο της συγκεκριμένης παράβασης για περιόδους πριν από την 1.1.2016 θα
πρέπει είτε να μελετήσει πληθώρα διατάξεων με την βοήθεια των καλύτερων νομικών
της χώρας ή αν δεν μπορέσει να βγάλει άκρη ως έσχατη λύση να καταφύγει στο μαντείο των Δελφών.

Υπενθυμίζουμε και επαναλαμβάνουμε για μια ακόμη φορά (όπως
είχαμε κάνει και στο παλιότερο άρθρο μας) ότι το υπ. Οικονομικών θα πρέπει να
ξεκαθαρίσει μια και καλή τι ακριβώς ισχύει με το συγκεκριμένο πρόστιμο.

Πηγή: Taxheaven

Ενημερωτικός Κόμβος