Λογιστές προς Εργάνη: Διημερεύουμε και διανυκτερεύουμε επί καθημερινής βάσεως στα γραφεία μας, βάλτε μας κι άλλα!

Κωνσταντίνος Δημ. ΓραβιάςΠτυχιούχος Οικον. Παν/μίου ΠειραιάΛογιστής – φοροτεχνικόςΜέλος της επιστημονικής ομάδας του TAXHEAVEN

Στον καθημερινό αγώνα μεταξύ λογιστή και
«Εργάνη» δεν χωρούν και πολλά προγνωστικά για τον νικητή, αφού η γηπεδούχος
«Εργάνη» έχει πάντα το πρώτο χέρι και πραγματικά αλωνίζει στο γήπεδό της. Στο
νομοσχέδιο που κατατέθηκε αργά χθες το βράδυ στη Βουλή υπάρχουν εκτός των άλλων
και ορισμένες ρυθμίσεις που αφορούν στην υποβολή σημαντικών εντύπων στο
πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη». Ας δούμε αναλυτικά τις προτεινόμενες διατάξεις καθώς και ορισμένους προβληματισμούς.

Ι. Συρρικνώνεται
το χρονικό περιθώριο για την υποβολή τριών βασικών εντύπων στο πληροφοριακό σύστημα
«Εργάνη»

Σύμφωνα με το άρθρο 40¹ του εν λόγω νομοσχεδίου, ο εργοδότης υποχρεούται να
αναγγέλλει, με ηλεκτρονική υποβολή των σχετικών εντύπων που προβλέπονται στην ΥΑ
295/2014 (Β’ 2390) στο πληροφοριακό σύστημα του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής
Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης «ΕΡΓΑΝΗ», κάθε περίπτωση οικειοθελούς
αποχώρησης μισθωτού ή καταγγελίας σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου ή λήξης
σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου το αργότερο δύο (2) εργάσιμες ημέρες
από την ημέρα αποχώρησης του μισθωτού ή καταγγελίας της σύμβασης εργασίας
αορίστου χρόνου ή λήξης της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου,
αντίστοιχα.

Δηλαδή, βάσει του νομοσχεδίου για τις
περιπτώσεις οικειοθελούς αποχώρησης μισθωτού ή καταγγελίας σύμβασης εργασίας
αορίστου χρόνου ή λήξης σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου ξεχνάμε
τις οκτώ (8) ημερολογιακές ημέρες
που είχαμε στη διάθεσή μας να υποβάλλουμε ηλεκτρονικά τα σχετικά έντυπα και
πλέον πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως θα έχουμε μόνο (2) εργάσιμες ημέρες
από την ημέρα αποχώρησης του μισθωτού ή καταγγελίας της σύμβασης εργασίας
αορίστου χρόνου ή λήξης της σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου ή έργου,
αντίστοιχα. Για παράδειγμα, αν κάποιος εργαζόμενος αποχωρήσει οικειοθελώς (υπογράφοντας την οικειοθελή αποχώρηση) ή
λήξει η σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου/έργου ή αν καταγγελθεί η σύμβαση
εργασίας την ημέρα Τετάρτη (τελευταία ημέρα εργασίας), τότε ο εργοδότης υποχρεούται να υποβάλλει
ηλεκτρονικά το έντυπο Ε5 ή το έντυπο Ε7 ή το έντυπο Ε6 αντίστοιχα στο πληροφοριακό σύστημα
«Εργάνη» μέχρι την Παρασκευή (σ.σ. να θυμίσουμε ότι στο έντυπο Ε7 δεν απαιτείται υπογραφή από τη μεριά του εργαζόμενου, ενώ για στο έντυπο Ε6 προβλέπεται ήδη υπογραφή εργαζομένου ή επίδοση της καταγγελίας).

Η συρρίκνωση του χρονικού περιθωρίου υποβολής
των εντύπων αυτών καθιστά ακόμη πιο δύσκολη την εργασία όλων αυτών που
ασχολούνται με τη μισθοδοσία προσωπικού (λογιστές, φοροτεχνικούς,
οικονομολόγους, κ.λπ.), αφού το ασφυκτικό χρονικό πλαίσιο θα δημιουργήσει έναν
ακόμη βρόχο στην ίδια επιβαρυμένη καθημερινότητα των λογιστηρίων και των
λογιστικών γραφείων της χώρας. Μάλιστα να τονίσουμε ότι για τις περιπτώσεις καταγγελίας σύμβασης εργασίας ή λήξης σύμβασης ορισμένου χρόνου/έργου δεν υπάρχει κανένας λόγος για τη συρρίκνωση του χρονικού περιθωρίου των 8 ημερών, αφού στις περιπτώσεις αυτές δεν υπήρχαν φαινόμενα καταστρατηγήσεων όπως αυτά που περιγράφονται στην αιτιολογική έκθεση.

ΙΙ. 
Η αναγγελία οικειοθελούς αποχώρησης του
μισθωτού θα πρέπει να συνοδεύεται υποχρεωτικά είτε από ηλεκτρονικά σαρωμένο
έντυπο υπογεγραμμένο από τον εργοδότη και τον εργαζόμενο είτε από εξώδικη δήλωση
του εργοδότη προς τον εργαζόμενο, με την οποία τον ενημερώνει ότι έχει χωρήσει
οικειοθελής αποχώρησή του και ότι αυτή θα αναγγελθεί στο πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ».

Τα ανωτέρω προβλέπονται και πάλι στο άρθρο 40 του νομοσχεδίου. Σε περίπτωση δυστροπίας του εργαζόμενου ως
προς την υπογραφή του σχετικού εντύπου, η εξώδικη δήλωση του εργοδότη
επιδίδεται στον εργαζόμενο το αργότερο δύο (2) εργάσιμες ημέρες από την
οικειοθελή του αποχώρηση και η αναγγελία γίνεται την επόμενη εργάσιμη ημέρα από
την επίδοση της εξώδικης δήλωσης. Αν ο εργοδότης δεν τηρήσει εμπρόθεσμα τις
υποχρεώσεις αναγγελίας οικειοθελούς αποχώρησης, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής
των συνοδευτικών εγγράφων της παρούσας, η σύμβαση εργασίας θεωρείται ότι λύθηκε
με άτακτη καταγγελία του εργοδότη.

Διαβάζοντας την αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου αναφορικά με
τη διάταξη αυτή αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχει πρόθεση από πλευράς υπουργείου
Εργασίας να εξαλειφθούν διάφορες στρεβλώσεις και καταστρατηγήσεις εκ μέρους
ορισμένων εργοδοτών που δημιουργούνται από την προαιρετική υπογραφή του εντύπου
της οικειοθελούς αποχώρησης από την πλευρά του εργαζομένου. Αυτό είναι θετικό έτσι ώστε να προστατεύονται οι εργαζόμενοι (σ.σ. βέβαια εν προκειμένω ελλοχεύει ο κίνδυνος να γίνει απλά ένα γραφειοκρατικό μέτρο που δεν θα βοηθήσει επί της ουσίας ).

Όμως, υπάρχουν και
οι περιπτώσεις που οι εργαζόμενοι εξαφανίζονται από την εργασία τους χωρίς να
δώσουν εξηγήσεις, οπότε οι εργοδότες προκειμένου να τηρήσουν όσα προβλέπονται
από τη νέα διάταξη θα πρέπει να προβούν αναγκαστικά σε εξώδικη δήλωση
και να την επιδώσουν στον εργαζόμενο μέσω δικαστικού επιμελητή με ό,τι αυτό
συνεπάγεται. 

Βάσει των προτεινόμενων διατάξεων, αν π.χ. κάποιος εργαζόμενος αποχωρήσει οικειοθελώς την ημέρα Τετάρτη (τελευταία ημέρα εργασίας) ενημερώνοντας τον εργοδότη του (χωρίς ωστόσο να υπογράψει την οικειοθελή αποχώρηση), τότε ο εργοδότης υποχρεούται να επιδώσει στον εργαζόμενο εξώδικη δήλωση μέχρι την Παρασκευή και στη συνέχεια να υποβάλλει
ηλεκτρονικά το έντυπο Ε5 στο πληροφοριακό σύστημα
«Εργάνη» την αμέσως επόμενη εργάσιμη ημέρα από την επίδοση, ήτοι την Δευτέρα. 

Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμη περισσότερο στις συνήθεις περιπτώσεις που κάποιοι υπάλληλοι απουσιάζουν
αδικαιολογήτως από την εργασία τους. Όπως είναι γνωστό δεν ορίζεται σε διάταξη
νόμου ή σε υπουργική απόφαση, κ.λπ., ο αριθμός των
ημερών κατά τον οποίο πρέπει να απουσιάσει αδικαιολογήτως
ο μισθωτός ώστε να λυθεί εκ μέρους του η σύμβαση εργασίας.
Συνεπώς, αν κάποιος εργαζόμενος δεν δώσει σημεία ζωής π.χ. για μία ημέρα, τότε ο εργοδότης του (προκειμένου να μην έχει επιπτώσεις) θα πρέπει την δεύτερη εργάσιμη ημέρα (εφόσον ο εργαζόμενος δεν προσέλθει στην εργασία του) να του επιδώσει
εξώδικη δήλωση και φυσικά στη συνέχεια, την επόμενη εργάσιμη της επίδοσης να υποβάλλει το έντυπο Ε5 στο
πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» (σ.σ. βλέπε και ανωτέρω). Αντιλαμβάνεται ο καθένας πόσο πολύπλοκα και γραφειοκρατικά γίνονται τα πράγματα…

Να σημειώσουμε στο σημείο αυτό κάτι που δεν είδαμε να αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση του ανωτέρω άρθρου αναφορικά με τις στρεβλώσεις που προσπαθεί το υπ. Εργασίας να εξαλείψει. Είναι γνωστό από παλιά ότι αρκετοί εργοδότες υποχρέωναν —και κάποιοι εξακολουθούν να το πράττουν— τους εργαζόμενους μαζί με την πρόσληψή τους να υπογράφουν και την οικειοθελή αποχώρησή τους (χωρίς ημερομηνία φυσικά). Στις περιπτώσεις αυτές πως θα λυθεί το πρόβλημα μέσω των νέων προτεινόμενων διατάξεων;

ΙIΙ.  Ηλεκτρονική αναγγελία του απασχολούμενου προσωπικού επί εκτέλεσης οικοδομικής εργασίας ή τεχνικού έργου

Το βιβλίο ημερήσιας απασχόλησης οικοδομικών και τεχνικών έργων είναι γνωστό από χρόνια (βλέπε και  Ν.1836/1989 άρ. 33, ΥΑ. 1801/1989, Ν. 1902/1990 άρ. 23, Ν.1976/1991 άρ.20, Ν.2556/1997 άρ. 4 (ΑΡΙΘΜ.ΠΡΩΤ.509/11.6.2013)².  Αποτελείται από διπλό φύλλο, θεωρείται και τηρείται συμπληρωμένο στο
χώρο εργασίας [Αντικαθιστά τον πίνακα προσωπικού – ωρών εργασίας (σ.σ. την υποπαραγράφου ΙΑ.13 του ν.4093/2012, καταργήθηκε η υποχρέωση θεώρησής του και διατηρήθηκε μόνο η υποχρέωση τηρήσεώς του), βλέπε και μελέτη του Α. Σακελλαριάδη με τίτλο Άρθρα Βιβλία και καταστάσεις εργατικής-ασφαλιστικής νομοθεσίας που υποχρεούται ο εργοδότης να τηρεί – φυλάσσει στις εγκαταστάσεις του (ανά εκμετάλλευση) και να επιδεικνύει σε τυχόν ελέγχους ].

ΙV. Τα ζητήματα της καταπολέμησης της αδήλωτης εργασίας και της εισφοροδιαφυγής αποτελούν αδήριτη ανάγκη, όμως κατά την άποψή μας δεν πρόκειται να επιτευχθούν μέσω γραφειοκρατικών διαδικασιών και όσο οι ασφαλιστικές εισφορές παραμένουν σε τόσο υψηλά επίπεδα. Παράλληλα, πρέπει να καταστεί σαφές ότι ένα μεγάλο πλήγμα είναι και η υποδηλωμένη εργασία που δεν ανιχνεύεται πάντα εύκολα. Φυσικά το μείζον θέμα (το οποίο δεν βλέπουμε να αλλάζει) που αφορά τους εργαζόμενους δεν είναι άλλο από τους μισθούς πείνας.

Κλείνοντας πρέπει να τονίσουμε ότι οι υπηρεσιακοί παράγοντες του Υπ. Εργασίας οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους όλες τις παραμέτρους, αλλά και τις συνθήκες εργασίας όσων είναι επιφορτισμένοι με την υποβολή όλων αυτών των εντύπων, κ.λπ. στο ΕΡΓΑΝΗ, (αναφέρομαι φυσικά στους λογιστές-φοροτεχνικούς) και να μην προβαίνουν στη σύνταξη διατάξεων που ουσιαστικά σε ορισμένες περιπτώσεις δημιουργούν περισσότερα γραφειοκρατικά προβλήματα παρά επιλύουν στρεβλώσεις και επιπροσθέτως συρρικνώνουν τις ήδη ασφυκτικές προθεσμίες.

________________

[1] Το άρθρο 40 θα ισχύσει από την δημοσίευση του νόμου στο Φ.Ε.Κ.

[2] Βλ. και Έγγρ. 11073/23.10.2000 Υπ. Εργασίας και Κοινωνικών Aσφαλίσεων «Τήρηση βιβλίου ημερήσιου δελτίου σε οικοδομικά και τεχνικά έργα».Με αφορμή ερωτήματα που έχουν έλθει σε γνώση της υπηρεσίας μας, σχετικά με το ανωτέρω θέμα, και μετά από την επικοινωνία που είχαμε με την αρμόδια Δ/νση του Υπουργείου μας, σας γνωρίζουμε τα εξής:Σύμφωνα με την παραγρ. 8 του άρθ. 4 του Ν. 2556/97 (270/A/24.12.97) καταργήθηκαν από τότε που ίσχυσαν οι διατάξεις του άρθρου 20 του Ν. 1976/91 (184/A), που αφορούσαν την τήρηση βιβλίου Ημερήσιων Δελτίων σε οικοδομικά και τεχνικά έργα.Επίσης καταργήθηκαν από την ημερομηνία δημοσίευσής τους η αριθ. 1872/19.5.92 (370/ΦΕΚ β κοινή απόφαση του Υπουργού Εργασίας και του Υφυπουργού Κοινωνικών Aσφαλίσεων «Ρύθμιση θεμάτων σχετικά με την τήρηση βιβλίου απασχολούμενου προσωπικού στα οικοδομικά και τεχνικά έργα» και η αριθ. Φ.21/2257/9.10.92 (634/ΦΕΚ β απόφαση του Υφυπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Aσφαλίσεων «Επιβολή προστίμου για τη μη τήρηση του βιβλίου παρουσίας οικοδομών».Μετά τα ανωτέρω, η άποψη της αρμόδιας Δ/νσης του Υπουργείου με σύμφωνη γνώμη του Νομικού Συμβουλίου, είναι ότι επανέρχονται σε ισχύ οι διατάξεις του άρθρ. 33 του Ν. 1836/89 και η αριθ. 1801/89 απόφαση Υπ. Εργασίας (596/B/2.8.89), με τις οποίες προβλέπεται η υποχρέωση Τήρησης Bιβλίου Ημερήσιων Δελτίων Aπασχολούμενου Προσωπικού στην εκτέλεση οικοδομικών και τεχνικών έργων, καθώς και άλλες λεπτομέρειες που συνδέονται με αυτή την υποχρέωση.