Μη επιβολή προστίμου για την κατοχή δύο ΑΦΜ από αμέλεια

Μια ακόμη θετική απόφαση από την Δ.Ε.Δ. η οποία δέχθηκε την προσφυγή φορολογουμένου και ακύρωσε το σχετικό πρόστιμο, αναδεικνύει σήμερα ο κόμβος.

Συνταξιούχος βρέθηκε να έχει ΔΥΟ Α.Φ.Μ. και του επιβλήθηκε πρόστιμο με βάση τις διατάξεις προ της ισχύς του ΚΦΔ (ν.4174/2013).

Με την ενδικοφανή προσφυγή του ο συνταξιούχος επικαλέστηκε ότι  :

– Ζήτησε από την Δ.Ο.Υ την απόδοση του Α.Φ.Μ χωρίς να έχει ουδεμία γνώση για την ύπαρξη άλλου  Α.Φ.Μ ο οποίος είχε αποδοθεί προ TAXIS από την εν λόγω Δ.Ο.Υ.  – Τον Α.Φ.Μ ουδέποτε τον έχει χρησιμοποιήσει και τυχαία ενημερώθηκε από υπάλληλο της Δ.Ο.Υ για την ύπαρξη των δύο Α.Φ.Μ. ενώ ο ίδιος είχε πλήρη άγνοια επί του θέματος.- Σε όλες του τις συναλλαγές ο μόνος Α.Φ.Μ. που χρησιμοποιούσε ήταν αυτός που αποδόθηκε από την Δ.Ο.Υ και η ύπαρξη των δύο Α.Φ.Μ. είναι πράξη που έγινε από αμέλεια και χωρίς κανένα δόλο.- Από τον Ιούλιο 2014 παίρνει σύνταξη ως ανασφάλιστος υπερήλικας από τον ΟΓΑ και σήμερα παίρνει σύνταξη γύρω στα …. ευρώ το μήνα. Για αυτό το λόγο δέχεται υποστηρικτικές παροχές από το Δήμο …. μέσω της κάρτας αλληλεγγύης, είναι δικαιούχος
κοινωνικής προστασίας και προγράμματος στεγαστικής συνδρομής. Δεν
διαθέτει καταθέσεις σε καμία τράπεζα της Ελλάδας ή του εξωτερικού και
δεν έχει οποιαδήποτε άλλη κινητή ή ακίνητη περιουσία και συνεπώς δεν
έχει τη δυνατότητα να πληρώσει το πρόστιμο των…ευρώ διότι βλάπτεται η
βιοποριστική του ικανότητα.

Η Δ.Ε.Δ. με τα ακόλουθα σκεπτικά ακύρωσε το πρόστιμο και έκανε δεκτή την ενδικοφανή προσφυγή του Συνταξιούχου φορολογούμενου.

Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν. 2515/1997: «Χορηγείται υποχρεωτικά Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) σε όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα καθώς και στις ενώσεις προσώπων που έχουν την κατοικία τους ή την επαγγελματική τους εγκατάσταση ή διενεργούν πράξεις φορολογικού ενδιαφέροντος εντός της Ελληνικής Επικράτειας. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως καθορίζεται και ανακαθορίζεται ο χρόνος, ο τρόπος, η διαδικασία χορήγησης του Α.Φ.Μ., ο αριθμός των ψηφίων του, η αρμοδία Δ.Ο.Υ για τη χορήγηση του, οι πράξεις, οι συναλλαγές και δραστηριότητες φορολογικού ενδιαφέροντος, οι εξαιρέσεις, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για τη διαδικασία χορήγησης του Α.Φ.Μ.. Επίσης με όποιες αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται τα δικαιολογητικά και η διαδικασία ενάρξεων, μεταβολών η διακοπών των δραστηριοτήτων των φορολογούμενων, καθώς και το ύψος του παράβολου χαρτοσήμου, υπέρ του Δημοσίου, για τις ενέργειες αυτές.».

Επειδή, στην ΠΟΛ 1106/1998, με την οποία κοινοποιήθηκε η ΑΥΟ 1027411/842/ΔΜ/26.2.1998 περί «Υποχρεωτικής χορήγησης Α.Φ.Μ. και διαδικασίες απόδοσής του», προβλέπεται ότι: « Αρθρο 2Υποχρεωτική χορήγηση ΑΦΜΧορηγείται υποχρεωτικά ενιαίος και μοναδικός Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) στα παρακάτω πρόσωπα:… ‘Αρθρο 4 Απόδοση ΑΦΜ1. Η απόδοση ΑΦΜ στα φυσικά πρόσωπα προηγείται της βεβαίωσης έναρξης εργασιών. Ο ΑΦΜ διατηρείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής των φυσικών προσώπων και δεν μεταβάλλεται σε περίπτωση αλλαγής οποιουδήποτε στοιχείου όπως οικογενειακή κατάσταση, διεύθυνση κατοικίας, επαγγέλματος, δραστηριότητας, αρμόδιας ΔΟΥ, είδος και αριθμός ταυτότητας. …».

Επειδή, σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ 2 του ν.2859/2000: «Σε κάθε υποκείμενο στο φόρο χορηγείται μοναδικός αριθμός φορολογικού μητρώου (Α.Φ.Μ.) ως εξής: α) Στα φυσικά πρόσωπα με τη δήλωση απόδοσης Α.Φ.Μ. εκτός αν έχει χορηγηθεί Α.Φ.Μ. με δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Ο αριθμός αυτός δεν καταργείται με την οριστική παύση των εργασιών. …».

Επειδή, στο άρθρο 4 παρ. 1 του ν. 2523/1997 ορίζεται ότι: «Τα πρόσωπα που παραβαίνουν τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν από την κείμενη φορολογική νομοθεσία υπόκεινται για κάθε παράβαση σε πρόστιμο που ορίζεται από εκατόν δεκαεπτά (117) Ευρώ μέχρι χίλια εκατόν εβδομήντα (1.170) Ευρώ. Το πρόστιμο αυτό επιβάλλεται στις περιπτώσεις που δεν προβλέπεται η επιβολή πρόσθετου φόρου ή δεν προκύπτει ποσό φόρου για καταβολή. Ειδικά όποιος κατέχει και χρησιμοποιεί αριθμούς φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) περισσότερους από έναν ή αναγράφει στα φορολογικά του στοιχεία καθώς και στις φορολογικές του δηλώσεις αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) που ανήκει σε άλλο πρόσωπο ή που δεν έχει χορηγηθεί σε αυτόν υπόκειται σε πρόστιμο που ορίζεται σε ένα εκατομμύριο πεντακόσιες χιλιάδες (1.500.000) δραχμές. Από 1.1.2002 το ανωτέρω ποσό ορίζεται σε Ευρώ και στρογγυλοποιούμενο διαμορφώνεται σε 4.400 Ευρώ. Δεν επιβάλλεται το πρόστιμο του πρώτου εδαφίου επί ανακρίβειας της δήλωσης, εφόσον το ύψος της προκύπτουσας διαφοράς κύριου και συμπληρωματικού φόρου, τέλους ή εισφοράς ανέρχεται μέχρι του ποσού για το οποίο αμελείται η βεβαίωση κατά τις κείμενες διατάξεις.»

Επειδή, στην ΠΟΛ.1317/2.12.1997 «Οδηγίες για την ομοιόμορφη εφαρμογή των διατάξεων του ν.2523/1997 (ΦΕΚ 179/Α/11.9.1997)» διευκρινίζεται ότι:«Σύμφωνα με τις διατάξεις του τρίτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου αυτού του νέου νόμου, επιβάλλεται πρόστιμο δέκα εκατομμυρίων (10.000.000) δραχμών, σε όποιο πρόσωπο (φυσικό ή νομικό), κοινοπραξία, κοινωνία του Αστικού Δικαίου ή ένωση προσώπων κ.λπ. κατέχει και χρησιμοποιεί περισσότερους από έναν ΑΦΜ.Διευκρινίζεται ότι οι όροι «κατέχει και χρησιμοποιεί» έχουν την έννοια ότι, για να επιβληθεί το πρόστιμο αυτού του εδαφίου, πρέπει το πρόσωπο το ίδιο εν γνώσει του και να έχει αποκτήσει, αλλά και να χρησιμοποιεί δύο ή και περισσότερους ΑΦΜ. Επομένως, όταν διαπιστώνεται ότι κάποιος αποδεδειγμένα έχει προβεί σε ενέργειες για να αποκτήσει περισσότερους του ενός ΑΦΜ, όπως π.χ. έχει υποβάλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος σε διαφορετικές ΔΟΥ ή έχει υποβάλει δηλώσεις ενάρξεων εργασιών σε πέραν της μίας ΔΟΥ και κατ’ αυτό το τρόπο αποκτά και κατέχει περισσότερους του ενός ΑΦΜ και χρησιμοποιεί αυτούς τους ΑΦΜ για πράξεις που ενδεικτικά αναφέρονται παρακάτω, όπως:α) όταν εκδίδονται φορολογικά στοιχεία (επισημαίνεται εδώ ότι, σε αντιδιαστολή με τις διατάξεις του ΚΒΣ, το πρόστιμο αυτό επιβάλλεται στον εκδότη τιμολογίων που σκοπίμως έχει αποκτήσει και χρησιμοποιεί διαφορετικούς ΑΦΜ για την έκδοση των φορολογικών του στοιχείων),β) όταν λαμβάνονται φορολογικά στοιχεία με τη χρήση διαφορετικών ΑΦΜ με υπαιτιότητα του λήπτη (δηλώνει, δηλαδή, στους εκδότες των φορολογικών στοιχείων κάθε φορά και διαφορετικό ΑΦΜ, που ακριβώς επειδή τους κατέχει, είναι αδύνατη η διερεύνηση από πλευράς εκδότη),γ) όταν υποβάλλονται σκόπιμα φορολογικές δηλώσεις με διαφορετικούς ΑΦΜ, π.χ. διπλές φορολογικές δηλώσεις εισοδήματος σε διαφορετικές ΔΟΥ, υποβολή δήλωσης ΦΠΑ ή παρακρατούμενων φόρων και τελών με άλλο ΑΦΜ απ’ αυτό της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, δ) όταν αιτούνται πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις ή αποδεικτικά (όπως αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας).2. Δεν επιβάλλονται τα παραπάνω πρόστιμα:Σε περιπτώσεις που από λάθος της Υπηρεσίας έχει αποδοθεί: α) προσωρινός ΑΦΜ (το πρώτο ψηφίο είναι 6), δεδομένου ότι ο αριθμός αποδόθηκε από τη ΔΟΥ για τις ανάγκες της μηχανογραφικής λειτουργίας της, εκτός εάν ο ΑΦΜ αυτός χρησιμοποιείται όπως παραπάνω ενδεικτικά αναφέρουμε, β) δεύτερος (πραγματικός) ΑΦΜ, χωρίς όμως να χρησιμοποιείται από το φορολογούμενο όπως παραπάνω και γ) όποιος άλλος ΑΦΜ (ιδρυτή) που οφείλεται αποδεδειγμένα σε λάθος της Υπηρεσίας.3. Αρμόδιος για την επιβολή του προστίμου είναι ο προϊστάμενος της ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος του υποχρέου. Αν ο διαφορετικός ΑΦΜ χρησιμοποιήθηκε σε άλλη ΔΟΥ, συντάσσεται πληροφοριακό δελτίο από τον προϊστάμενο της ΔΟΥ αυτής, προς τον προϊστάμενο της ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματος του υποχρέου, ο οποίος και επιβάλλει το παραπάνω πρόστιμο. …».

Επειδή, από την έρευνα στο ηλεκτρονικό σύστημα της ΓΓΔΕ και την αναζήτηση υποβολής συγκεντρωτικών καταστάσεων πελατών-προμηθευτών για τη διαπίστωση ή μη της χρησιμοποίησης των δύο ΑΦΜ προέκυψε ότι δεν χρησιμοποιήθηκε κανένα από τα δύο ΑΦΜ από τον ίδιο ή άλλους φορολογούμενους σε συγκεντρωτικές καταστάσεις του άρθρου 20 του Π.Δ. 186/1992.Επειδή, ύστερα από έρευνα στο ηλεκτρονικό σύστημα της ΓΓΔΕ προέκυψε ότι ο φορολογούμενος δεν υπέβαλλε δηλώσεις ΦΠΑ με κανένα από τα δύο ΑΦΜ, ενώ δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος υπέβαλε μόνο με το ΑΦΜ …., όπως προκύπτει και από την έκθεση ελέγχου της Δ.Ο.Υ   

Επειδή, η προσβαλλόμενη πράξη επιβολής προστίμου και η από … έκθεση ελέγχου  επί της οποίας αυτή εδράζεται διαπιστώνουν απλά το πραγματικό γεγονός της ύπαρξης δύο Α.Φ.Μ. για το ίδιο φυσικό πρόσωπο, αυτό του προσφεύγοντος, χωρίς ωστόσο να προχωρούν στην διερεύνηση του χρόνου και του τρόπου απόκτησης αυτών των Α.Φ.Μ. από αυτόν αλλά και την ενδεχόμενη χρησιμοποίηση τους στις συναλλαγές του με την Διοίκηση. Η εν λόγω παράλειψη καθιστά ελλιπή την αιτιολογία της προσβαλλόμενης πράξης, δεδομένου ότι οι δύο προαναφερόμενες προϋποθέσεις, ήτοι η εν γνώσει απόκτηση και η χρησιμοποίηση των περισσοτέρων Α.Φ.Μ. από τον φορολογούμενο, πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά προκειμένου η αρμόδια Δ.Ο.Υ. να προχωρήσει στην επιβολή του σχετικού προστίμου και η πλήρωση αυτών πρέπει να προκύπτει σαφώς. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, συντρέχει μόνο η μία εκ των δύο προϋποθέσεων δηλαδή η απόκτηση ενώ δεν προκύπτει η χρησιμοποίηση του ΑΦΜ…… απο τον φορολογούμενο.

Επειδή, δεν προέκυψαν στοιχεία για σκόπιμες ενέργειες από την πλευρά του φορολογουμένου με σκοπό την καταστρατήγηση των φορολογικών του υποχρεώσεων και δεν στοιχειοθετείται πρόθεση ή δόλος από την απόκτηση των δύο Α.Φ.Μ.

Επειδή, η Δ.Ο.Υ. χρησιμοποίησε το ΑΦΜ….. μόνο για τη βεβαίωση του προστίμου διπλού ΑΦΜ όπως προέκυψε από τις προαναφερόμενες διατάξεις και δεν υπάρχει καμία άλλη βεβαίωση οφειλόμενων ποσών ενώ η Δ.Ο.Υ είχε βεβαιώσει στο ΑΦΜ …..ποσό μόνο για τέλη κυκλοφορίας.

Επειδή, στο ΑΦΜ …. δεν έχει γίνει καμία βεβαίωση πλην του βεβαιωθέντος ποσού που προσβάλλεται με την ασκηθείσα ενδικοφανή προσφυγή.

Επειδή, σύμφωνα με τις ως άνω παρατιθέμενες οδηγίες και διευκρινίσεις, η επιβολή των προβλεπόμενων από τις κείμενες διατάξεις κυρώσεων-προστίμων για την κατοχή δύο ή περισσότερων Α.Φ.Μ., συναρτάται άμεσα με την σκόπιμη, εν γνώσει του φορολογουμένου απόκτηση και χρησιμοποίηση των διαφορετικών αυτών Α.Φ.Μ. στις συναλλαγές του με την Φορολογική Διοίκηση, όπως είναι ενδεικτικά η έκδοση και η λήψη φορολογικών στοιχείων, η υποβολή κάθε είδους φορολογικών δηλώσεων, η αίτηση χορήγησης πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων.

Επειδή, συμπερασματικά, στην υπό κρίση περίπτωση σύμφωνα και με την έκθεση ελέγχου της Δ.Ο.Υ , διαπιστώθηκε ότι ο ως άνω φορολογούμενος υπέβαλε δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος για τα οικ. Έτη 2000, 2001, 2002, 2003, 2005, 2014 και 2015, χρησιμοποιώντας τον ΑΦΜ …….στη Δ.Ο.Υ ενώ δεν έχει υποβάλλει δηλώσεις φορολογίας Εισοδήματος, χρησιμοποιώντας τον ΑΦΜ…… Δεν έχει υποβάλλει δηλώσεις στοιχείων ακινήτων Ε9. Επίσης, από το υποσύστημα εσόδων του taxis, διαπιστώθηκε ότι δεν έχει ανοικτές οφειλές πέραν του προβλεπομένου προστίμου σε κανένα από τα παραπάνω ΑΦΜ. Ακόμη, όπως προέκυψε κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας της Υπηρεσίας μας με τη Δ.Ο.Υ., από έρευνα στο φυσικό αρχείο του Μητρώου της εν λόγω Δ.Ο.Υ. ο φορολογούμενος δεν προέβη σε καμία μεταβολή των ατομικών του στοιχείων, ούτε προέβη σε έναρξη εργασιών, ούτε από το τμήμα του Κώδικα προέκυψε ότι έχει θεωρήσει βιβλία και στοιχεία, ούτε στο υποσύστημα του taxis φαίνεται καμία κίνηση με το ΑΦΜ…..Επίσης, δεν προκύπτει γενικά, καμία δραστηριότητα του συγκεκριμένου ΑΦΜ στο τμήμα Μητρώου της Δ.Ο.Υ ..Συμπερασματικά, ο προσφεύγων δεν έχει προχωρήσει σε έναρξη εργασιών με κανένα από τα δύο Α.Φ.Μ., συνεπώς, δεν είναι επιτηδευματίας και, κατά συνέπεια, δεν τίθεται θέμα έκδοσης-λήψης φορολογικών στοιχείων ή υποβολής δήλωσης Φ.Π.Α.. Επειδή, σύμφωνα με τα παραπάνω, ο προσφεύγων κατείχε αλλά ουδέποτε χρησιμοποίησε δύο Α.Φ.Μ. στις συναλλαγές του με την Φορολογική Διοίκηση.

Επειδή, εν προκειμένω έχουν εφαρμογή οι πιο πάνω αναφερόμενες διατάξεις και εγκύκλιοι.

—-

Υπενθυμίζεται ότι από 1.1.2014 και εφεξής για την ύπαρξη δύο Α.Φ.Μ. προβλέπεται πρόστιμο 2.500 ευρώ, σύμφωνα με την περίπτωση ζ της παρ. 1 του άρθρου 54 του ν.4174/2013  σε συνδυασμό με την περίπτωση ε’ της παραγράφου 2 του ιδίου άρθρου . Επίσης σύμφωνα με την ΠΟΛ.1252/2015 ισχύουν τα ακόλουθα :

στ) Μη εγγραφή στο φορολογικό μητρώο ή εγγραφή σε αυτό περισσότερες φορές (παρ. 1 περ. ζ’)Σε
περίπτωση που φορολογούμενος, ή οποιοδήποτε πρόσωπο υπέχει τέτοια
υποχρέωση, δεν προβαίνει σε εγγραφή στο φορολογικό μητρώο ή εγγράφεται
στο φορολογικό μητρώο περισσότερες φορές, επιβάλλεται πρόστιμο δύο
χιλιάδων πεντακοσίων (2.500) ευρώ (άρθρο 54 παρ. 2 περ. ε’).Διευκρινίζεται
ότι στην περίπτωση αυτή περιλαμβάνονται οι παραβάσεις μη υποβολής της
δήλωσης Απόδοσης Α.Φ.Μ./Μεταβολής ατομικών στοιχείων από φυσικό πρόσωπο ή
της δήλωσης Έναρξης/Μεταβολής εργασιών από νομικό πρόσωπο ή νομική
οντότητα, για την εγγραφή αυτών στο φορολογικό μητρώο (απόδοση Α.Φ.Μ.).Το
ίδιο πρόστιμο επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνεται ότι
φορολογούμενος, φυσικό, νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα, έχει εγγραφεί
στο φορολογικό μητρώο, μετά την 1.1.2014, περισσότερες από μία φορές.
Στις περιπτώσεις που η εγγραφή στο φορολογικό μητρώο περισσότερες από
μία φορές διαπράχθηκε μέχρι 31.12.2013, ανεξάρτητα από τον χρόνο
διαπίστωσης, το σχετικό πρόστιμο υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις
του δευτέρου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του ν. 2523/1997, σε συνδυασμό με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 6 του άρθρου 9 του ίδιου νόμου. Επισημαίνεται
ότι, προκειμένου το ανωτέρω πρόστιμο να επιβληθεί σε φορολογούμενο που
έχει εγγραφεί στο φορολογικό Μητρώο περισσότερες από μία φορές, αυτό που
εξετάζεται κάθε φορά κατά τον έλεγχο, είναι αν το ίδιο πρόσωπο, εν
γνώσει του, προέβη στις σχετικές ενέργειες για την απόκτηση Α.Φ.Μ.,
περισσοτέρων του ενός, τους οποίους και έχει χρησιμοποιήσει π.χ. στην
έκδοση ή τη λήψη φορολογικών στοιχείων, την υποβολή δηλώσεων που
εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του Κ.Φ.Δ., όπως δηλώσεις φορολογίας
εισοδήματος, Φ.Π.Α., στοιχείων ακινήτων (Ε9), Ε.Φ.Α., παρακρατούμενων
φόρων κ.λπ. και γενικά σε συναλλαγές του με τη Φορολογική Διοίκηση.