Ο γενικός εισαγγελέας M. Szpunar προτείνει στο Δικαστήριο να περιορίσει στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης την υποχρέωση διαγραφής συνδέσμων την οποία υπέχουν οι φορείς εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής ΈνωσηςΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ αριθ. 2/19Λουξεμβούργο, 10 Ιανουαρίου 2019Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα στην υπόθεση C-507/17Google κατά CNIL

Ο γενικός εισαγγελέας M. Szpunar προτείνει στο Δικαστήριο να περιορίσει στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης την υποχρέωση διαγραφής συνδέσμων την οποία υπέχουν οι φορείς εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης Με απόφαση της 21ης Μαΐου 2015, η πρόεδρος της γαλλικής Commission nationale de l’informatique et des libertés (εθνική επιτροπή πληροφορικής και ελευθεριών, Γαλλία) (CNIL) απηύθυνε προειδοποίηση στη Google, καλώντας την, στην περίπτωση που ικανοποιεί αίτημα φυσικού προσώπου για την απάλειψη, από τον κατάλογο αποτελεσμάτων που εμφανίζεται κατόπιν αναζήτησης που έχει διενεργηθεί με βάση το ονοματεπώνυμό του, συνδέσμων προς ιστοσελίδες, να απαλείφει τους συνδέσμους αυτούς ως προς όλες τις καταλήξεις ονόματος χώρου που αυτή χρησιμοποιεί για τη μηχανή αναζήτησης που εκμεταλλεύεται.

Η Google δεν συμμορφώθηκε προς την προειδοποίηση αυτή, περιοριζόμενη στην απάλειψη των επίμαχων συνδέσμων μόνο από τα  αποτελέσματα που εμφανίζονται κατόπιν αναζητήσεων που γίνονται από ονόματα χώρου που αντιστοιχούν στις επιμέρους υποδιαιρέσεις της μηχανής αναζήτησης στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξάλλου, η CNIL εκτίμησε ότι θα ήταν ανεπαρκής λύση η εφαρμογή του λεγόμενου «γεωγραφικού αποκλεισμού», τον οποίο πρότεινε η Google μετά τη λήξη της προθεσμίας για συμμόρφωση και ο οποίος συνίσταται στον αποκλεισμό της δυνατότητας πρόσβασης, από διεύθυνση IP που τεκμαίρεται ότι βρίσκεται στο κράτος κατοικίας του ενδιαφερομένου, στα επίμαχα αποτελέσματα που εμφανίζονται κατόπιν αναζήτησης με βάση το ονοματεπώνυμό του, ανεξαρτήτως της επιμέρους υποδιαίρεσης της μηχανής αναζήτησης την οποία χρησιμοποίησε ο χρήστης του διαδικτύου.

Η CNIL, αφού διαπίστωσε ότι η Google δεν είχε συμμορφωθεί με την εν λόγω προειδοποίηση εντός της ταχθείσας προθεσμίας, της επέβαλε, με απόφαση της 10ης Μαρτίου 2016, κύρωση ποσού 100 000 ευρώ, η οποία δημοσιοποιήθηκε. Η Google προσέφυγε ενώπιον του Conseil d’État(Συμβουλίου της Επικρατείας, Γαλλία), ζητώντας την ακύρωση της απόφασης αυτής. Το Conseil d’État αποφάσισε να υποβάλει στο Δικαστήριο διάφορα προδικαστικά ερωτήματα.

Με τις σημερινές προτάσεις του, ο γενικός εισαγγελέας Maciej Szpunar επισημαίνει καταρχάς ότι οι διατάξεις του δικαίου της Ένωσης που εφαρμόζονται στην παρούσα υπόθεση¹ δεν ρυθμίζουν ρητώς το ζήτημα της εδαφικότητας της διαγραφής των συνδέσμων. Συνεπώς, κατά την άποψή του, επιβάλλεται να γίνεται διάκριση ανάλογα με τον τόπο όπου πραγματοποιείται η αναζήτηση.

Ειδικότερα, η διαγραφή συνδέσμων από τα αποτελέσματα της αναζήτησης δεν πρέπει να αφορά τις αναζητήσεις που διενεργούνται εκτός του εδάφους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ως εκ τούτου, τάσσεται κατά ερμηνείας των διατάξεων του δικαίου της Ένωσης τόσο ευρείας ώστε να παράγουν αποτελέσματα και εκτός των εδαφικών συνόρων των 28 κρατών μελών. Ειδικότερα, ο γενικός εισαγγελέας τονίζει ότι, μολονότι εξωεδαφικά αποτελέσματα γίνονται δεκτά σε ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες επηρεάζεται η σαφώς καθορισμένη εσωτερική αγορά, όπως στο δίκαιο του ανταγωνισμού ή στο δίκαιο των σημάτων, εντούτοις, λόγω της ίδιας της φύσης του διαδικτύου  το οποίο είναι παγκόσμιο και καταρχήν παντού απαράλλακτο, οι δύο καταστάσεις δεν είναι συγκρίσιμες.

Κατά τον γενικό εισαγγελέα, το θεμελιώδες δικαίωμα στη λήθη πρέπει να σταθμίζεται με το εύλογο συμφέρον του κοινού για πρόσβαση στην αναζητούμενη πληροφορία. Ειδικότερα, ο γενικός εισαγγελέας επισημαίνει ότι, αν γινόταν δεκτή παγκόσμια διαγραφή συνδέσμων, οι αρχές της Ένωσης δεν θα ήταν σε θέση να αποσαφηνίσουν και να οριοθετήσουν το δικαίωμα λήψεως πληροφοριών και ακόμη λιγότερο να το σταθμίσουν με τα άλλα θεμελιώδη δικαιώματα στην προστασία των δεδομένων και στην ιδιωτική ζωή. Πολλώ δε μάλλον που το ως άνω συμφέρον του κοινού για πρόσβαση σε ορισμένη πληροφορία διαφοροποιείται κατ’ ανάγκην, ανάλογα με τη γεωγραφική θέση, μεταξύ των τρίτων κρατών. Ο κίνδυνος θα ήταν, σε περίπτωση δυνατότητας παγκόσμιας διαγραφής των συνδέσμων, να εμποδίζεται η πρόσβαση των προσώπων που βρίσκονται σε τρίτες χώρες στην πληροφορία και, με βάση την αμοιβαιότητα, τα τρίτα κράτη να εμποδίζουν την πρόσβαση στην πληροφορία όσον αφορά τα πρόσωπα που βρίσκονται στα κράτη μέλη της Ένωσης.

Εντούτοις, ο γενικός εισαγγελέας δεν αποκλείει το ενδεχόμενο, σε ορισμένες περιπτώσεις, να επιβληθεί στον φορέα εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης η λήψη μέτρων διαγραφής συνδέσμων σε παγκόσμια κλίμακα, αν και, κατά την εκτίμησή του, αυτό δεν δικαιολογείται στο πλαίσιο της παρούσας υπόθεσης.

Συνεπώς, προτείνει στο Δικαστήριο να διαπιστώσει ότι ο φορέας εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης δεν υποχρεούται, στην περίπτωση που ικανοποιεί αίτημα διαγραφής συνδέσμων, να προβεί σε αυτήν τη διαγραφή ως προς όλα τα ονόματα χώρου της μηχανής αναζήτησης που εκμεταλλεύεται ούτως ώστε οι επίμαχοι σύνδεσμοι να μην εμφανίζονται πλέον ανεξαρτήτως του τόπου από τον οποίο γίνεται αναζήτηση με βάση το ονοματεπώνυμο του αιτούντος.

Αντιθέτως, ο γενικός εισαγγελέας επισημαίνει ότι ο φορέας εκμετάλλευσης μηχανής αναζήτησης πρέπει, εφόσον διαπιστωθεί ότι συντρέχει δικαίωμα διαγραφής συνδέσμων εντός της Ένωσης, να λάβει όλα τα μέτρα που έχει στη διάθεσή του προκειμένου να διασφαλίσει αποτελεσματική και πλήρη διαγραφή των συνδέσμων στο έδαφος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης σε αυτά και της τεχνικής του λεγόμενου «γεωγραφικού αποκλεισμού», από διεύθυνση IP που τεκμαίρεται ότι βρίσκεται σε κράτος μέλος, ανεξαρτήτως του ονόματος χώρου μέσω του οποίου πραγματοποιεί την αναζήτηση ο χρήστης του διαδικτύου.

1 Οδηγία 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασίατων φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία