Οι Βασικοί κανόνες παραγραφής και η άρνηση του ΣτΕ να δώσει παράταση στις παρατάσεις

Η με αριθμό ΣτΕ 1738/2017, όπως ήδη πολλάκις γράφτηκε από τη στιγμή
που διέρρευσε μέρος του σκεπτικού της, επαναλαμβάνει τα όσα ήδη μας
ανέλυσε το Συμβούλιο της Επικρατείας στην με αριθμό ΣτΕ 675/2017 απόφαση
του, στην οποία αναφερθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο μας.Στο
σημερινό άρθρο μας θα περιοριστούμε αυστηρά στον ερμηνευτικό κανόνα του
άρθρου 78 παρ. 2  του Συντάγματος και στην πρακτική του πλέον εφαρμογή.

Το
Σύνταγμα, στο άρθρο 78 παρ. 2 αναφέρει πως φόρος ή άλλο οποιοδήποτε
οικονομικό βάρος δεν μπορεί να επιβληθεί με νόμο αναδρομικής ισχύος που
επεκτείνεται πέρα από το οικονομικό έτος το προηγούμενο εκείνου κατά το
οποίο επιβλήθηκε.Τα ανωτέρω ισχύουν ως προς τον καθορισμό τόσο των νόμω υπόχρεων σε καταβολή φόρων, όσο και της φορολογητέας ύλης. Ισχύουν
όμως και ως προς τον ως προς την παράταση του πενταετούς, δεκαετούς ή
δεκαπενταετούς κατά περίπτωση χρόνου παραγραφής των φορολογικών
αξιώσεων, ιδίως αυτών που είναι αποτέλεσμα επιγενέστερων ελέγχων. Ισχύουν
για την παραγραφή του δικαιώματος κοινοποιήσεως φύλων ελέγχου επί
αρχικών και συμπληρωματικών δηλώσεων, όπως και επί μη υποβληθέντων
δηλώσεων.

Έτσι λοιπόν, ορθώς, το Συμβούλιο της Επικρατείας
αποφαίνεται πως διάταξη νόμου περί παρατάσεως του χρόνου παραγραφής
φορολογικών αξιώσεων, οι οποίες ανάγονται σε ημερολογιακό έτος
προγενέστερο του προηγουμένου της δημοσιεύσεως του νόμου αυτού έτους,
είναι ανίσχυρη ως αντικείμενη στην απορρέουσα από την αρχή του κράτους
δικαίου, αρχή της ασφάλειας δικαίου (η οποία εξυπηρετεί σκοπούς δημοσίου
συμφέροντος), για τον λόγο ότι θα τροποποιούσε κατά τον τρόπο αυτό
αναδρομικά εις βάρος των φορολογουμένων το νομοθετικό καθεστώς που ίσχυε
κατά τον χρόνο στον οποίο ανάγονται οι φορολογικές τους υποχρεώσεις
όσον αφορά ουσιαστικό στοιχείο των εν λόγω υποχρεώσεων.

Με αυτό το σκεπτικό έκρινε αντισυνταγματικές τις διατάξεις  :- του άρθρου 11 του ν. 3513/2006 (Α’ 265/5.12.2006),- του άρθρου 29 του ν. 3697/2008 (Α’ 194/25.9.2008),- του άρθρου 10 του ν. 3790/2009 (Α’ 143/7.8.2009) και-του
άρθρου 82 του ν. 3842/2010 (Α’58/23.4.2010), όπως τροποποιήθηκε από το
άρθρο 92 παρ. 3 περ. β του ν. 3862/2010 (Α’113/13.7.2010).Δεν
περιορίσθηκε όμως στις νομοθετικές παρατάσεις της παραγραφής που
αφορούσε η κρινόμενη υπόθεση. Έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου
(αναφέροντας επί λέξει πως παρατείνουν την προθεσμία παραγραφής
φορολογικών αξιώσεων του Δημοσίου αναγομένων σε ημερολογιακά έτη
προγενέστερα του προηγουμένου της δημοσιεύσεως των σχετικών νόμων ετών) 
και για  τις νομοθετικές παρατάσεις της παραγραφής που ακολούθησαν και
δεν είναι άλλες από αυτές που προβλέπονται  :- στο άρθρο 12 παρ. 7
του ν. 3888/2010 (Α’ 175/30.9.2010), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 4
παρ. 7 του ν. 3899/2010 (Α’ 212/17.12.2010),- στο άρθρο 18 παρ. 2 του ν. 4002/2011 (Α’ 180/22.8.2011)- στο άρθρο  δεύτερο παρ. 1 του ν. 4098/2012 (Α’ 249/20.12.2012)- στο άρθρο  37 παρ. 5 του ν. 4141/2013 (Α’ 81/5.4.2013)- στο άρθρο  22 του ν. 4203/2013 (Α’ 235/1.11.2013),- στο άρθρο  87 του ν. 4316/2014 (Α’ 270/24.12.2014)- στο άρθρο  22 του ν. 4337/2015 (Α’ 129/17.10.2015)- στο άρθρο  61 παρ. 8 του ν. 4410/2016 (Α’141/3.8.2016)- στο άρθρο  97 του ν. 4446/2016 (Α’ 240/22.12.2016)- στο άρθρο  36 παρ. 3 του Ν 4174/2013, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 7 του άρθρου 46 του ν. 4223/2013 (Α’ 287/31.12.2013) και-
στο άρθρο  72 παρ. 11 του Ν 4174/2013 (πρώην άρθρο 66, αναριθμηθέν σε
άρθρο 72 με το άρθρο 8 του ν. 4337/2015), όπως η εν λόγω παράγραφος 11
προστέθηκε με το άρθρο 50 παρ. 1 του ν. 4223/2013 και συμπληρώθηκε με
την περίπτωση 18β της υποπαραγράφου Δ.2 του άρθρου πρώτου του ν.
4254/2014 (Α’ 85/7.4.2014) .Αυτό πρακτικά σημαίνει πως αν η
Φορολογική Διοίκηση δεν πάρει επισήμως θέση και δεν εκδώσει ρητές
οδηγίες προς τον ελεγκτικό της μηχανισμό (συμμορφούμενη με την απόφαση
της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας),  όλες οι συναφείς
εκκρεμείς ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων υποθέσεις θα έχουν θετική
έκβαση υπέρ των προσφευγόντων φορολογούμενων.Θα προκληθεί όμως
διαταραχή στα φορολογικά έσοδα του Κράτους ως επανειλημμένα γράφτηκε και
ειπώθηκε; Σίγουρα η ΑΑΔΕ θα υποχρεωθεί να αναθεωρήσει το επιχειρησιακό
της πλάνο και τους οικονομικούς της στόχους εστιάζοντας πλέον στους
συνταγματικά ανεκτούς ελέγχους. Την ίδια στιγμή, δυστυχώς, οι
δικαιωθέντες προσφεύγοντες φορολογούμενοι θα ξεκινήσουν καινούργιο
Γολγοθά στην προσπάθειά τους να ζητήσουν και λάβουν τα βεβαιωθέντα
κονδύλια που ήδη κατέβαλαν υπό το φόβο αναγκαστικής εκτέλεσης. Η
διαδικασία επιστροφής χρημάτων είναι γνωστή και δεν υπάρχει λόγος ν΄
αναφερθούμε. Σίγουρα εκ νέου θα μας απασχολήσει, ακόμα και δικαστικά, η
τοκοφορία της επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθέντων μετά την
παρακράτηση και εξόφληση βεβαιωμένων, ακόμα και μη ληξιπρόθεσμων,
οφειλών.Κλείνοντας θα θέλαμε απλά να επισημάνουμε πως η Ολομέλεια
του Συμβουλίου της Επικρατείας απέρριψε το υποβληθέν αίτημα του
Ελληνικού Δημοσίου αναφορικά με τον καθορισμό μεταγενέστερου χρόνου
επιλεύσεως των συνεπειών της εκδοθησομένης αποφάσεως (βλέπε κείμενο απόφασης). Το Συμβούλιο της Επικρατείας αρνήθηκε να δώσει παράταση στις παρατάσεις … NENA Π. ΔΙΟΝΥΣΟΠΟΥΛΟΥ, Δικηγόρος