Οι επιβαρύνσεις των Αμοιβαίων Κεφαλαίων στην Ελλάδα – Έρευνα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς

Μάιος 2019ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΣτο πλαίσιο παρακολούθησης της Ελληνικής Κεφαλαιαγοράς, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (ΕΚ) συγκέντρωσε από τις ΑΕΔΑΚ στοιχεία για τα έτη 2016, 2017 και 2018, σχετικά με τις επιβαρύνσεις που θέτουν τα αδειοδοτημένα από την ΕΚ αμοιβαία κεφάλαια (Α/Κ).Η ανάλυση των στοιχείων αυτών από τη Διεύθυνση Μελετών, έγινε τόσο σε συγκεντρωτικό επίπεδο, όσο και ανά κατηγορία Α/Κ (μετοχικά, ομολογιακά, διαχείρισης διαθεσίμων, funds of funds, σύνθετα) και ανά κατηγορία επιβάρυνσης (προμήθεια διάθεσης, προμήθεια εξαγοράς, τρέχουσες επιβαρύνσεις και αμοιβή απόδοσης).Από την επεξεργασία των στοιχείων που υπέβαλαν οι ΑΕΔΑΚ προκύπτουν τα ακόλουθα:Το 2018 δραστηριοποιήθηκαν στην Ελλάδα 15 ΑΕΔΑΚ, εκ των οποίων οι 14 είχαν υπό τη διαχείριση τους Α/Κ στο τέλος του έτους, έναντι 15 ΑΕΔΑΚ που δραστηριοποιήθηκαν το 2017 και 14 το 2016. Ο αριθμός των υπό διαχείριση αμοιβαίων κεφαλαίων στο τέλος του 2018 ήταν 203 (145 Α/Κ αν δεν ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές κατηγορίες μεριδίων) έναντι 173 Α/Κ το 2017 (150 Α/Κ αν δεν ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές κατηγορίες μεριδίων) και 161 Α/Κ το 2016 (160 Α/Κ αν δεν ληφθούν υπόψη οι διαφορετικές κατηγορίες μεριδίων).Ειδικότερα, στον ακόλουθο πίνακα παρατίθεται για τα έτη 2018, 2017 και 2016, ο αριθμός των Α/Κ, τόσο λαμβάνοντας όσο και μη λαμβάνοντας υπόψη ως διαφορετικά Α/Κ τις διαφορετικές κατηγορίες μεριδίων των Α/Κ.Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζονται οι μέσοι όροι των προαναφερθεισών επιβαρύνσεων για τα έτη 2016, 2017 και 2018 , τόσο για το σύνολο των Α/Κ όλων των κατηγοριών (Σύνολο Α/Κ) όσο και για τις επί μέρους κατηγορίες Α/Κ (δηλαδή Μικτά, Ομολογιακά, Μετοχικά, Μικτά FoFs, Ομολογιακά FoFs, Μετοχικά FoFs, Διαχείρισης Διαθεσίμων και Σύνθετα).Πηγή: Επιτροπή ΚεφαλαιαγοράςΜε βάση τα παραπάνω στοιχεία, το 2018 οι προμήθειες διάθεσης και οι προμήθειες εξαγοράς/εξόφλησης για το σύνολο των Α/Κ όλων των κατηγοριών κινήθηκαν πτωτικά (-21,82% και -20,03% σε ετήσια βάση, αντίστοιχα), διαμορφούμενες κατά μέσο όρο σε 0,310% και 0,243%, αντίστοιχα, έναντι 0,396% και 0,304% το 2017 και 0,470% και 0,355% το 2016.Οι τρέχουσες επιβαρύνσεις για το σύνολο των Α/Κ όλων των κατηγοριών παρουσίασαν και αυτές μείωση, η οποία έφθασε το -11,70% σε σχέση με το 2017 και διαμορφώθηκαν κατά μέσο όρο στο 2,078% έναντι 2,353% το 2017 και 2,279% το 2016.Οι ετήσιες μεταβολές των προμηθειών διάθεσης ήταν αρνητικές το 2018 για τις περισσότερες κατηγορίες Α/Κ (Μικτά, Ομολογιακά, Μετοχικά, και Ομολογιακά FoFs). Θετική ετήσια μεταβολή παρουσίασαν οι προμήθειες διάθεσης μόνο στα Μετοχικά FoFs ενώ για τα Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων και τα Σύνθετα δεν παρουσίασαν μεταβολή.Οι προμήθειες εξαγοράς/εξόφλησης και οι τρέχουσες επιβαρύνσεις παρουσίασαν μείωση το 2018 σε όλες τις κατηγορίες Α/Κ πλην των Σύνθετων Α/Κ.Αναφορικά με τις αμοιβές απόδοσης, καθοδικά κινήθηκαν σε ετήσια βάση το 2018 για όλες τις κατηγορίες Α/Κ στις οποίες δόθηκαν στοιχεία (Μικτά, Ομολογιακά, Μικτά FoFs και Μετοχικά FoFs) πλην των Μετοχικών Α/Κ, με τη μεταβολή για το σύνολο των Α/Κ όλων των κατηγοριών να διαμορφώνεται στο +55,80% (0,147% κατά μέσο όρο το 2018 έναντι 0,095% το 2017). Τέλος αν στους υπολογισμούς ληφθούν υπόψη μόνο τα Α/Κ που παρείχαν αμοιβή απόδοσης, ο μέσος όρος των αμοιβών απόδοσης για το σύνολο των Α/Κ διαμορφώνεται στο 1,996% για το 2018 έναντι 0,819% για το 2017, παρουσιάζοντας δηλαδή αύξηση κατά 143,76%.ⁱ Εντός των τρεχουσών επιβαρύνσεων υφίστανται φορολογικές επιβαρύνσεις, όπως αυτές ορίζονται από τις διατάξεις του άρθρου 103 του Ν. 4099/2012. Ειδικότερα, η παράγραφος 3 του άρθρου αυτού προβλέπει ότι:3. Η εταιρεία διαχείρισης στο όνομα και για λογαριασμό του αμοιβαίου κεφαλαίου ή της ΑΕΕΜΚ, ή κατά περίπτωση, η ΑΕΕΜΚ του άρθρου 40, υποχρεούται σε καταβολή φόρου, ο οποίος λογίζεται καθημερινά επί του εξαμηνιαίου μέσου όρου του καθαρού ενεργητικού του ΟΣΕΚΑ, ή τυχόν επί μέρους επενδυτικών του τμημάτων. Μ ε την καταβολή του φόρου εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του ΟΣΕΚΑ και των μεριδιούχων ή μετόχων του.Ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε δέκα τοις εκατό (10%) επί του εκάστοτε ισχύοντος επιτοκίου πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης του Ευρωσυστήματος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (εφεξής Επιτόκιο Αναφοράς), προσαυξανόμενου ως ακολούθως, αναλόγως της κατηγορίας κάθε ΟΣΕΚΑ ή τυχόν επί μέρους επενδυτικών του τμημάτων βάσει σχετικής απόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς:α) για ΟΣΕΚΑ χρηματαγοράς άνευ προσαυξήσεως,β) για ομολογιακούς ΟΣΕΚΑ, κατά είκοσι πέντε εκατοστά της μονάδας (0,25),γ) για μικτούς ΟΣΕΚΑ, κατά πέντε δέκατα της μονάδας (0,5),δ) για μετοχικούς ΟΣΕΚΑ και για κάθε άλλη κατηγορία ΟΣΕΚΑ πλην των αναφερόμενων πιο πάνω περιπτώσεων, κατά μία (1) μονάδα.«Ο οφειλόμενος φόρος κάθε εξαμήνου δεν μπορεί να είναι μικρότερος:α) του 0,025% του εξαμηνιαίου μέσου όρου του καθαρού ενεργητικού προκειμένου για ΟΣΕΚΑ χρηματαγοράς,β) του 0,175% του εξαμηνιαίου μέσου όρου του καθαρού ενεργητικού προκειμένου για ομολογιακούς ΟΣΕΚΑ,γ) του 0,25% του εξαμηνιαίου μέσου όρου του καθαρού ενεργητικού προκειμένου για μικτούς ΟΣΕΚΑ,δ) του 0,375% του εξαμηνιαίου μέσου όρου του καθαρού ενεργητικού προκειμένου για μετοχκούς και λοιπούς ΟΣΕΚΑ.»