Προϋπολογισμός της ΕΕ: Η Επιτροπή προτείνει το πιο φιλόδοξο μέχρι σήμερα πρόγραμμα για την έρευνα και την καινοτομία

Βρυξέλλες, 7 Ιουνίου 2018Για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, η Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 100 δισ. ευρώ στην έρευνα και την καινοτομία.Ένα νέο πρόγραμμα –το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη– θα αξιοποιήσει τα επιτεύγματα και την επιτυχία του προηγούμενου προγράμματος έρευνας και καινοτομίας (Ορίζων 2020) και θα διατηρήσει την ΕΕ πρωτοπόρο σε παγκόσμιο επίπεδο στους τομείς της έρευνας και της καινοτομίας. Το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη είναι το πλέον φιλόδοξο πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας που υπήρξε ποτέ.

Ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, κ. Γίρκι Κάταϊνεν, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, δήλωσε: «Η επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία είναι επένδυση στο μέλλον της Ευρώπης. Η χρηματοδότηση της ΕΕ έχει επιτρέψει σε ομάδες από διάφορες χώρες και επιστημονικούς κλάδους να εργαστούν μαζί και να πραγματοποιήσουν ανακαλύψεις που δεν είχαμε διανοηθεί, καθιστώντας την Ευρώπη ηγέτη στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Με το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη, θέλουμε να αξιοποιήσουμε περαιτέρω την επιτυχία αυτή και να συνεχίσουμε να συμβάλλουμε πραγματικά στις ζωές των πολιτών και στην κοινωνία ως σύνολο.»

Ο κ. Κάρλος Μοέδας, επίτροπος αρμόδιος για θέματα έρευνας, επιστήμης και καινοτομίας, δήλωσε: «Το πρόγραμμα Ορίζων 2020 αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Ευρώπης. Το νέο πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη στοχεύει ακόμη ψηλότερα. Στο πλαίσιο αυτό, θέλουμε να αυξήσουμε τη χρηματοδότηση για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, ώστε να ισχυροποιήσουμε την παγκόσμια επιστημονική υπεροχή της ΕΕ και να ενισχύσουμε εκ νέου τη συμμετοχή των πολιτών, καθορίζοντας φιλόδοξες νέες ερευνητικές αποστολές της ΕΕ. Προτείνουμε επίσης τη σύσταση ενός νέου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Καινοτομίας, με στόχο τον εκσυγχρονισμό της χρηματοδότησης για την πρωτοποριακή καινοτομία στην Ευρώπη».

Παράλληλα με την προώθηση της επιστημονικής αριστείας μέσω του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ΕΣΕ) και των υποτροφιών και ανταλλαγών Marie Skłodowska-Curie, το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη θα εισαγάγει τα ακόλουθα κύρια χαρακτηριστικά:

• Ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας (ΕΣΚ) που θα βοηθήσει την ΕΕ να καταστεί πρωτοπόρος στην καινοτομία που δημιουργεί νέες αγορές: η πρόταση της Επιτροπής θα δημιουργήσει ένα σημείο ενιαίας εξυπηρέτησης, ώστε οι πιο ελπιδοφόρες και με μεγάλες δυνατότητες αξιοποίησης καινοτόμες τεχνολογίες να μεταφερθούν από το εργαστήριο στις εμπορικές εφαρμογές, και προκειμένου να βοηθηθούν οι πλέον καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις και εταιρείες να αναπτύξουν τις ιδέες τους σε μεγαλύτερη κλίμακα. Το νέο ΕΣΚ θα συμβάλει στον εντοπισμό και τη χρηματοδότηση ταχέως εξελισσόμενων καινοτομιών υψηλού κινδύνου με μεγάλες δυνατότητες δημιουργίας νέων αγορών. Θα παρέχει άμεση στήριξη σε φορείς καινοτομίας μέσω δύο βασικών χρηματοδοτικών μέσων, ενός για τα πρώτα στάδια και ενός άλλου για την ανάπτυξη και την εμπορική προώθηση. Θα λειτουργεί συμπληρωματικά προς το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας (ΕΙΚΤ)

• Νέες αποστολές έρευνας και καινοτομίας σε επίπεδο ΕΕ που εστιάζουν στις κοινωνιακές προκλήσεις και την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας: στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη, η Επιτροπή θα δρομολογήσει νέες αποστολές με τολμηρούς, φιλόδοξους στόχους και μεγάλη ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία για την αντιμετώπιση ζητημάτων που επηρεάζουν την καθημερινή μας ζωή. Αυτές μπορούν να κυμαίνονται από την καταπολέμηση του καρκίνου μέχρι τις καθαρές μεταφορές ή την απαλλαγή των ωκεανών από τα πλαστικά. Οι αποστολές αυτές θα σχεδιάζονται από κοινού με τους πολίτες, τα ενδιαφερόμενα μέρη, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη μέλη.

• Μεγιστοποίηση του δυναμικού καινοτομίας σε ολόκληρη την ΕΕ: Η στήριξη θα διπλασιαστεί για τα κράτη μέλη που υστερούν στις προσπάθειές τους να αξιοποιήσουν στο έπακρο το εθνικό τους δυναμικό έρευνας και καινοτομίας. Επιπλέον, νέες συνέργειες με τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής θα διευκολύνουν τον συντονισμό και τον συνδυασμό χρηματοδοτήσεων και θα βοηθήσουν τις περιφέρειες να αγκαλιάσουν την καινοτομία.

• Περισσότερο άνοιγμα: Η αρχή της «ανοικτής επιστήμης» θα καταστεί ο τρόπος λειτουργίας του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη, στο πλαίσιο του οποίου θα απαιτείται η ανοικτή πρόσβαση σε δημοσιεύσεις και δεδομένα. Αυτό θα βοηθήσει τη διείσδυση στην αγορά και την αύξηση του δυναμικού καινοτομίας των αποτελεσμάτων που θα έχουν παραχθεί με χρηματοδότηση της ΕΕ.

• Νέα γενιά ευρωπαϊκών συμπράξεων και αυξημένη συνεργασία με άλλα προγράμματα της ΕΕ: Το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη θα εξορθολογίσει τον αριθμό των συμπράξεων που συμπρογραμματίζει ή συγχρηματοδοτεί η ΕΕ με εταίρους όπως η βιομηχανία, η κοινωνία των πολιτών και τα χρηματοδοτικά ιδρύματα, προκειμένου να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και ο αντίκτυπός τους στην επίτευξη των στόχων πολιτικής της Ευρώπης. Το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη θα προαγάγει την αποτελεσματική και λειτουργική σύνδεση με άλλα μελλοντικά προγράμματα της ΕΕ, όπως η Πολιτική Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το πρόγραμμα Ψηφιακή Ευρώπη και ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», καθώς και με το διεθνές πρόγραμμα ITER για την παραγωγή ενέργειας από σύντηξη.

Το Κοινό Κέντρο Ερευνών (ΚΚΕρ), η υπηρεσία της Επιτροπής για την επιστήμη και τη γνώση, θα εξακολουθήσει να παρέχει επιστημονικές γνωμοδοτήσεις, τεχνική υποστήριξη και εξειδικευμένη έρευνα. 

Τα προτεινόμενα κονδύλια του προϋπολογισμού, ύψους 100 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, περιλαμβάνουν 97,6 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη (εκ των οποίων 3,5 δισ. ευρώ θα διατεθούν στο πλαίσιο του ταμείου InvestEU) και 2,4 δισ. ευρώ για το πρόγραμμα έρευνας και κατάρτισης της Ευρατόμ. Το πρόγραμμα Ευρατόμ, το οποίο χρηματοδοτεί δραστηριότητες έρευνας και κατάρτισης στους τομείς της πυρηνικής ασφάλειας, της πυρηνικής προστασίας και της ακτινοπροστασίας, θα επικεντρωθεί περισσότερο σε πυρηνικές εφαρμογές εκτός του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, όπως στην υγειονομική περίθαλψη και τον ιατρικό εξοπλισμό, ενώ θα στηρίξει επίσης την κινητικότητα των πυρηνικών ερευνητών στο πλαίσιο των δράσεων Marie Skłodowska-Curie.

Επόμενα βήματα

Μια ταχεία συμφωνία για τον συνολικό μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ και τις τομεακές προτάσεις είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου τα ταμεία της ΕΕ να αρχίσουν να παράγουν συγκεκριμένα αποτελέσματα το συντομότερο δυνατόν. Τυχόν καθυστερήσεις θα ωθούσαν τα λαμπρότερα μυαλά της Ευρώπης να αναζητήσουν ευκαιρίες αλλού. Αυτό θα συνεπαγόταν την απώλεια χιλιάδων θέσεων έρευνας και θα έβλαπτε την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης. Από τη βασική έρευνα έως την καινοτομία που δημιουργεί αγορές, οι σημαντικότερες εξελίξεις όσον αφορά π.χ. την υγειονομική περίθαλψη, τη δράση για το κλίμα, τις οικολογικές μεταφορές, και τη βιώσιμη γεωργία θα επιβραδύνονταν· λύσεις στους τομείς της θεραπείας του καρκίνου, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, των έξυπνων αυτοκινήτων και της υγιεινής διατροφής θα καθυστερούσαν.

Η επίτευξη συμφωνίας το 2019 για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό θα συμβάλει στην απρόσκοπτη μετάβαση από τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό (2014-2020) στον νέο, και θα εξασφαλίσει την προβλεψιμότητα και τη συνέχεια της χρηματοδότησης προς όφελος όλων.

Ιστορικό

Η πρόταση για το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη αξιοποιεί την επιτυχία του τρέχοντος προγράμματος, Ορίζων 2020. Η ενδιάμεση αξιολόγηση του προγράμματος Ορίζων 2020 έδειξε ότι το πρόγραμμα βρίσκεται σε σωστή πορεία για τη δημιουργία απασχόλησης και ανάπτυξης, την αντιμετώπιση των σημαντικότερων κοινωνιακών προκλήσεων και τη βελτίωση της ζωής των πολιτών. Έδειξε ότι το πρόγραμμα έχει σαφή ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία και παράγει αποδεδειγμένα οφέλη σε σύγκριση με τη στήριξη σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο. Σύμφωνα με στοιχεία του Μαΐου 2018, το πρόγραμμα έχει στηρίξει πάνω από 18 000 έργα, μέσω της χορήγησης άνω των 31 δισ. ευρώ.

Η σημερινή πρόταση βασίζεται επίσης στη συνεισφορά της Επιτροπής κατά τη σύνοδο των ηγετών της ΕΕ στις 16 Μαΐου στη Σόφια, με τίτλο «Ένα ανανεωμένο ευρωπαϊκό θεματολόγιο για την έρευνα και την καινοτομία – Η ευκαιρία της Ευρώπης να διαμορφώσει το μέλλον της», στην οποία τονίστηκαν τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης σε παγκόσμια κλίμακα.

Περίπου τα δύο τρίτα της οικονομικής ανάπτυξης της Ευρώπης κατά τις τελευταίες δεκαετίες είχαν ως κινητήρια δύναμη την καινοτομία. Το πρόγραμμα Ορίζων Ευρώπη αναμένεται να δημιουργήσει καινούργια και περισσότερη γνώση και τεχνολογίες, προάγοντας την επιστημονική αριστεία, και αναμένεται επίσης να έχει θετικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη, το εμπόριο και τις επενδύσεις, καθώς και σημαντικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Κάθε ευρώ που επενδύεται από το πρόγραμμα μπορεί δυνητικά να αποφέρει απόδοση ύψους έως και 11 ευρώ στο ΑΕΠ εντός 25 ετών. Οι επενδύσεις της Ένωσης σε Ε&Κ αναμένεται να παραγάγουν άμεσα εκτιμώμενο όφελος έως και 100 000 θέσεων εργασίας σε δραστηριότητες Ε&Κ κατά τη διάρκεια της «επενδυτικής φάσης» (2021-2027).

Περισσότερες πληροφορίες

Νομικά κείμενα και ενημερωτικά δελτία:

• Χρηματοδότηση της ΕΕ για έρευνα και καινοτομία κατά την περίοδο 2021-2027

• Παραδείγματα επιτυχημένων περιπτώσεων έρευνας και καινοτομίας στην ΕΕ

Ανεξάρτητες εκθέσεις υψηλού επιπέδου:

• LAB – FAB – APP: Investing in the European future we want : έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου, υπό τον κ. Pascal Lamy, σχετικά με τη μεγιστοποίηση του αντίκτυπου των προγραμμάτων έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ

• Mission-oriented research & innovation in the European Union – A problem-solving approach to fuel innovation-led growth, του καθηγητή Mazzucato

• Europe is back: Accelerating breakthrough innovation: έκθεση της ομάδας υψηλού επιπέδου για το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Καινοτομίας

• Re-finding industry -Defining innovation από την ομάδα στρατηγικής υψηλού επιπέδου για τις βιομηχανικές τεχνολογίες, υπό τον κ. Jürgen Rüttgers

Ιστοσελίδα του προγράμματος Ορίζων Ευρώπη

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον προϋπολογισμό της ΕΕ για το μέλλον, διατίθενται εδώ