Προστασία των εργαζομένων – Συμφωνία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καλύτερη προστασία των εργαζομένων από καρκινογόνες χημικές ουσίες

Προχθές, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο κατέληξαν σε συμφωνία επί της προτάσεως της Επιτροπής για τον καθορισμό νέων ή αυστηρότερων ορίων έκθεσης για ορισμένες καρκινογόνες χημικές ουσίες στον χώρο εργασίας. Η επίτροπος κ. Marianne Thyssen, αρμόδια για θέματα Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων, Δεξιοτήτων και Εργασιακής Κινητικότητας, χαιρέτησε τη σημερινή συμφωνία, δηλώνοντας: «Ο καρκίνος σκοτώνει περισσότερους εργαζομένους από οποιαδήποτε άλλη ασθένεια που σχετίζεται με την εργασία και προκαλεί τεράστιο πόνο σε πολλές οικογένειες. Ως εκ τούτου, η σημερινή συμφωνία αποτελεί ορόσημο στην προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, ιδίως όσον αφορά τον καρκίνο στον χώρο εργασίας. Η προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων, εν γένει, και η καταπολέμηση του καρκίνου που συνδέεται με την εργασία, ειδικότερα, αποτελούν κορυφαία προτεραιότητα για την παρούσα Επιτροπή.»

Η διαδικασία αναθεώρησης της οδηγίας για τους καρκινογόνους και μεταλλαξιογόνους παράγοντες ξεκίνησε το 2008 και η Επιτροπή Γιούνκερ ανέλαβε συγκεκριμένη δράση για την επιτάχυνση της προόδου στον τομέα αυτό. Από τον Μάιο του 2016, έχουμε υποβάλει δύο προτάσεις για την τροποποίηση της οδηγίας και για τη μείωση της έκθεσης των εργαζομένων σε 20 καρκινογόνες χημικές ουσίες. Και οι δύο προτάσεις θα συμβάλλουν να σωθούν οι ζωές περισσότερων από 100 000 εργαζομένων κατά τα επόμενα 50 έτη.

Στις 11 ιουλίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο των Υπουργών ήλθαν σε συμφωνία ως προς την πρώτη πρόταση της Επιτροπής για την τροποποίηση της οδηγίας για τους καρκινογόνους και μεταλλαξιογόνους παράγοντες. Η Επιτροπή θα ήθελε να ευχαριστήσει όλα τα συμμετέχοντα μέρη για τις κοινές προσπάθειές τους, ιδίως την εισηγήτρια του Κοινοβουλίου κ. Marita Ulvskog και τους σκιώδεις εισηγητές, καθώς και την μαλτέζικη Προεδρία αλλά και τις προηγούμενές της.

Η συμφωνία μεταξύ των συννομοθετών επιβεβαιώνει την ισχυρή πολιτική δέσμευση όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ για την καταπολέμηση του καρκίνου που συνδέεται με την εργασία. Η Επιτροπή καλεί το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική και να καταλήξουν σε ταχεία συμφωνία και για τη δεύτερη πρόταση που υπέβαλε τον Ιανουάριο του 2017.

Όσον αφορά το μέλλον, το έργο μας δεν τελειώνει εδώ. Η Επιτροπή έχει ήδη ξεκινήσει προπαρασκευαστικές εργασίες για το επόμενο σύνολο χημικών ουσιών για τις οποίες προτίθεται να υποβάλει πρόταση στις αρχές του επόμενου έτους. Τον Ιανουάριο του 2017 η Επιτροπή ξεκίνησε επίσης μια ευρύτερη πρωτοβουλία για την προώθηση της υγείας και της ασφάλειας στο χώρο εργασίας. Με κοινές προσπάθειες όλων των θεσμικών οργάνων της ΕΕ και με κοινή αποφασιστικότητα μπορούμε να κάνουμε ένα σημαντικό βήμα προόδου για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων μας.

Θέτοντας τα όρια για τους καρκινογόνους και μεταλλαξιογόνους παράγοντες, η συμφωνία αυτή βοηθά στην αντιμετώπιση της κύριας αιτίας των θανάτων που συνδέονται με την εργασία στην ΕΕ. Στόχος είναι να βοηθήσουμε να σωθούν μέχρι 100.000 ζωές μέσα στα επόμενα 50 έτη.

Η οδηγία προτείνει να καθοριστούν όρια έκθεσης για 11 επιπλέον καρκινογόνους παράγοντες, πέραν εκείνων που καλύπτονται από την ισχύουσα οδηγία του 2004. Οι παράγοντες αυτοί είναι οι εξής: εισπνεύσιμη σκόνη κρυσταλλικού διοξειδίου του πυριτίου, 1, 2 εποξυπροπάνιο, 1,3 βουταδένιο, 2-νιτροπροπάνιο, ακρυλαμίδιο, ορισμένες ενώσεις χρωμίου (VI), αιθυλενοξείδιο, o-τολουϊδίνη, κεραμικές πυρίμαχες ίνες, βρωμοαιθυλένιο και υδραζίνη.

Η οδηγία αναθεωρεί επίσης τα όρια που ισχύουν για το μονομερές βινυλοχλωρίδιο και τις σκόνες σκληρών ξύλων, προσαρμόζοντάς τα με βάση τα πλέον πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα.

Θα καθιερωθούν ελάχιστες απαιτήσεις για την εξάλειψη και μείωση όλων των καρκινογόνων ή μεταλλαξιογόνων παραγόντων. Οι εργοδότες θα υποχρεούνται επίσης να εντοπίζουν και να εκτιμούν τους κινδύνους για τους εργαζομένους που συνδέονται με την έκθεση σε ορισμένους καρκινογόνους (και μεταλλαξιογόνους) παράγοντες και πρέπει να αποτρέπουν την έκθεση σε αυτούς, εφόσον αυτή κρίνεται επικίνδυνη.

Τα κύρια στοιχεία της προσωρινής συμφωνίας είναι τα εξής:

• Τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες: η Επιτροπή θα αξιολογήσει τη δυνατότητα να συμπεριληφθούν οι τοξικές για την αναπαραγωγή ουσίες στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας εντός του πρώτου τριμήνου του 2019 το αργότερο, και ενδέχεται να υποβάλει σχετική νομοθετική πρόταση.
• Χρώμιο VI: θα υπάρχει όριο έκθεσης 0,010 mg/m3 για περίοδο πέντε ετών από την ημερομηνία μεταφοράς της οδηγίας και στη συνέχεια θα ισχύει όριο 0,005 mg/m3. Υπάρχει παρέκκλιση για τις συγκολλήσεις ή τις κοπές με εκτόξευση πλάσματος ή τις παρόμοιες διεργασίες που παράγουν αναθυμιάσεις: για αυτές η οριακή τιμή έκθεσης είναι 0,025 mg/m3 για περίοδο πέντε ετών από την ημερομηνία μεταφοράς, και στη συνέχεια το όριο θα είναι 0,005 mg/m3.
• Σκόνη σκληρών ξύλων: θα υπάρχει οριακή τιμή έκθεσης 3 mg/m3 για περίοδο πέντε ετών από τη θέση της οδηγίας σε ισχύ και στη συνέχεια όριο 2 mg/m3.
• Εισπνεύσιμη σκόνη κρυσταλλικού διοξειδίου του πυριτίου: η Επιτροπή δεσμεύθηκε να αξιολογήσει την ανάγκη τροποποίησης της οριακής τιμής για την εισπνεύσιμη σκόνη κρυσταλλικού διοξειδίου του πυριτίου στο πλαίσιο της επόμενης αξιολόγησης της εφαρμογής της οδηγίας
• Επίβλεψη της υγείας: ο ιατρός ή η αρχή που έχουν την αρμοδιότητα επίβλεψης της υγείας των εργαζομένων εντός των κρατών μελών μπορούν να αναφέρουν ότι η επίβλεψη της υγείας πρέπει να συνεχισθεί μετά το πέρας της έκθεσης για το διάστημα που κρίνουν απαραίτητο για τη διασφάλιση της υγείας των αφορώμενων εργαζομένων