Σ. Φάμελλος: «Να βγάλουμε την πλαστική σακούλα από τις καταναλωτικές μας συνήθειες»
Σ. Φάμελλος: «Να βγάλουμε την πλαστική σακούλα από τις καταναλωτικές μας συνήθειες» Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β’ 2812/10.8.2017 η με αριθμ. 180036/952/2017 Κοινή Απόφαση του Υπουργού Οικονομίας & Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου, του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομίας & Ανάπτυξης Αλέξη Χαρίτση, του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας Σωκράτη Φάμελλου, της Υφυπουργού Οικονομικών Κατερίνας Παπανάτσιου και του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γεωργίου Πιτσιλή, με θέμα: «Καθορισμός μέτρων και κανόνων για τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς, σε συμμόρφωση με την οδηγία 2015/720/ΕΕ «για την τροποποίηση της οδηγίας 1994/62/ΕΚ με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 29ης Απριλίου 2015».Γενικοί στόχοι της ΚΥΑ είναι η μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη χρήση της λεπτής πλαστικής σακούλας μεταφοράς, η ενθάρρυνση της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων που βλάπτουν ανεπανόρθωτα τα θαλάσσια οικοσυστήματα και η αποτελεσματικότερη χρήση των πόρων, με περιορισμό των αρνητικών κοινωνικοοικονομικών συνεπειών. Επιπλέον, στόχος της ρύθμισης είναι η αλλαγή νοοτροπίας των καταναλωτών προς τη χρήση σακουλών μεταφοράς προϊόντων πολλαπλών χρήσεων και όχι μιας χρήσης.Οι βασικές ρυθμίσεις που προβλέπονται στην ΚΥΑ είναι :· Ορίζεται τέλος ανταποδοτικού χαρακτήρα σε όλες τις λεπτές πλαστικές σακούλες μιας χρήσης (πάχους 0-50 μm) από την 1.1.2018, με εξαίρεση τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς με πάχος μικρότερο από 15 μm, οι οποίες απαιτούνται για λόγους υγιεινής ή παρέχονται ως πρωτογενής συσκευασία χύδην τροφίμων.· Το τέλος, ύψους 3 λεπτών (για το 2018) και 7 λεπτών από την 1.1.2019, θα είναι απολύτως ανταποδοτικό και θα διατίθεται από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης σε συνεργασία με τους Δήμους για την δωρεάν διάθεση στους πολίτες εναλλακτικών μέσων (επαναχρησιμοποιούμενη πλαστική πολλών χρήσεων, πάνινη, διχτάκι, βιοαποδομήσιμη σακούλα), τα οποία θα μειώνουν την κατανάλωση και θα προάγουν την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση.· Εξαιρούνται από το τέλος οι σακούλες που διατίθενται από περίπτερα και υπαίθριο εμπόριο.Παράλληλα καθιερώνονται υποχρεωτικά:· η «επώνυμη» σακούλα με αριθμό μητρώου παραγωγού, ημερομηνία και τόπο παραγωγής· η διακριτή χρέωση των σακουλών πάχους 50-70 μm από τα καταστήματα (χωρίς τέλος)· η προώθηση από τα σούπερ μάρκετ σακουλών πολλαπλής χρήσης ή βιοαποδομήσιμων με χρέωση ή χωρίς, ή με αντάλλαγμα χρησιμοποιημένες πλαστικές σακούλες προς ανακύκλωση· η αναγραφή του κόστους πώλησης της σακούλας, καθώς και του τέλους στα παραστατικά. Τέλος, για να ενθαρρυνθεί η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση, υποχρεούνται :· οι παραγωγοί πλαστικών σακουλών να συμβάλλονται με συστήματα ανακύκλωσης· τα σούπερ μάρκετ να ενθαρρύνουν την επαναχρησιμοποίηση και να συνδράμουν στην ανακύκλωση της πλαστικής σακούλας με διάφορα κίνητρα προς τους πελάτες τους· ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης να ενημερώνει τους πολίτες και να παρακολουθεί την παραγωγή, εμπορία και πώληση σακουλών σε συνεργασία με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου.Οι ρυθμίσεις υιοθετήθηκαν με γνώμονα την ανάγκη περιορισμού της περιβαλλοντικής επίπτωσης και ταυτόχρονα την σταδιακή και βαθμιαία προσαρμογή της ελληνικής βιομηχανίας παραγωγής πλαστικής σακούλας. Δήλωση του Αναπληρωτή ΥΠΕΝ Σωκράτη Φάμελλου: «Η πολύ υψηλή κατανάλωση πλαστικών σακουλών μίας χρήσης στη χώρα μας, η ανεξέλεγκτη διάθεσή τους μετά τη χρήση και η ανθεκτικότητά τους στη φθορά, βλάπτουν σοβαρά το περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων οικοσυστημάτων. Ταυτόχρονα μεγάλο μέρος τους διατίθεται σε χώρους υγειονομικής ταφής και δεν ανακτάται.Πρώτο μας μέλημα είναι η μείωση της χρήσης της πλαστικής σακούλας για να περιορίσουμε τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Επιδιώκουμε την αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς, έχοντας -ως πολίτες- γνώση των επιπτώσεων στο περιβάλλον. Παράλληλα επιδιώκουμε τη μετατροπή της παραγωγικής διαδικασίας, προσαρμοσμένης στα νέα πρότυπα μιας κυκλικής οικονομίας, χωρίς απώλεια εθνικού προϊόντος και εργασίας αλλά με νέα εργασία. Αυτές οι αλλαγές πρέπει να χαρακτηρίσουν συνολικά τη χρήση των πλαστικών στην κοινωνία μας.Υπήρξε ουσιαστική προεργασία της ΚΥΑ, με διαδικασίες διαλόγου και σύνθεσης, ώστε να επιλέξουμε ρυθμίσεις που θα ευνοούν τη μείωση της κατανάλωσης, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Οι παραγωγοί σακούλας και οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων λιανικής και εμπορίου συμμετείχαν ουσιαστικά στην προετοιμασία της ΚΥΑ, ώστε να μην περιοριστούμε στην εναρμόνιση του εθνικού δικαίου με το κοινοτικό αλλά να δώσουμε καλύτερη προοπτική και στην κοινωνία και στην οικονομία. Το θέμα συνδέεται με την περιβαλλοντική προστασία αλλά και με τη νέα απασχόληση που θα δημιουργηθεί, τη στήριξη των ελλήνων παραγωγών, την αποδοτικότητα των πόρων και την προώθηση πιο βιώσιμων καταναλωτικών προτύπων. Το ειδικό ανταποδοτικό τέλος στην πλαστική σακούλα, το οποίο ο καταναλωτής θα καταβάλλει στα σούπερ μάρκετ ή όπου αγοράζει προϊόντα (εκτός από περίπτερα και λαϊκές), θα επιστρέφεται 100% στην κοινωνία με εναλλακτικά είδη, όπως σακούλες επαναχρησιμοποιήσιμες, ή λιπασματοποιήσιμες, τις οποίες θα μοιράζουμε μέσα από τον οργανισμό ανακύκλωσης και τους Δήμους. Το μέτρο αυτό, αποτρεπτικού χαρακτήρα, θα εφαρμοστεί βαθμιαία, ξεκινώντας από τα 3 λεπτά ανά τεμάχιο. Ανάλογα εργαλεία και κίνητρα για πολίτες και Δήμους προβλέπονται και στον νέο νόμο για την ανακύκλωση.Δίνουμε προτεραιότητα στην πρόληψη παραγωγής απορριμμάτων από τη χρήση πλαστικής σακούλας, στην επαναχρησιμοποίηση, στην αποδοτικότητα των πόρων, στη διαλογή στην πηγή. Για την επιτυχία αυτών των μέτρων ένας σημαντικός άξονας δράσεων θα αφορά την πληροφόρηση, την ευαισθητοποίηση και την περιβαλλοντική εκπαίδευση.Θέτουμε το πλαίσιο συνεργασίας των πολιτών, της Αυτοδιοίκησης, των παραγωγών και των εμπόρων ώστε να βγάλουμε την πλαστική σακούλα από τις καταναλωτικές μας συνήθειες και να προσεγγίσουμε μια κοινωνική και οικονομική λειτουργία χωρίς απορρίμματα». Σ. Φάμελλος: «Μειώνουμε την πλαστική σακούλα σημαίνει αλλάζουμε την καταναλωτική συμπεριφορά, το εμπόριο και τη βιομηχανία, με γνώμονα το περιβάλλον» «Οι ρυθμίσεις για τη μείωση της πλαστικής σακούλας είναι μία ουσιαστική αλλαγή της βιομηχανικής παραγωγής και της καταναλωτικής συμπεριφοράς στη χώρα μας με γνώμονα το περιβάλλον», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος, σήμερα στην εκπομπή Αντίμετρα, στο ραδιοφωνικό σταθμό 247 και στους Στέφανο Τζανάκη και Γιώργο Μελιγγώνη. Και συμπλήρωσε «είναι μια πραγματικά ουσιαστική, αναγκαία και δύσκολη αλλαγή. Η κατάσταση δυστυχώς σε ότι αφορά την κατανάλωση πλαστικού και της σακούλας στη χώρα μας είναι τραγική. Έχουμε από τους μεγαλύτερους συντελεστές κατανάλωσης πλαστικής σακούλας. Δυστυχώς είναι η σακούλα που την βρίσκουμε πλέον παντού, στα βουνά, στα λαγκάδια, στις παραλίες μας, μέσα στη θάλασσα και βέβαια σε όλες τις χωματερές. Με σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στον τουρισμό, στην βιοποικιλότητα αλλά και στη ζωή σπάνιων ειδών». «Από τα στοιχεία φαίνεται ότι στην Ελλάδα είμαστε τέσσερις φορές πάνω από τον ευρωπαϊκό στόχο που έχουμε θέσει για το 2020, τις 90 σακούλες ανά κάτοικο και ανά έτος και αυτό πρακτικά σημαίνει ότι πρέπει να αλλάξουμε ουσιαστικά». Ενώ συνέχισε «Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα κοινό περιβαλλοντικό πρότυπο για όλους μας. Για να μειώσουμε την κατανάλωση της πλαστικής σακούλας από την 1η Ιανουαρίου θα μπει ένα περιβαλλοντικό τέλος σε κάθε πλαστική σακούλα. Στην αρχή, τον πρώτο χρόνο θα είναι ένα χαμηλό περιβαλλοντικό τέλος της τάξης των 3 λεπτών, το τεμάχιο, ενώ το 2019 και το 2020 θα φτάσει τα 7 λεπτά το τεμάχιο». «Όταν πηγαίνουμε σε κάθε ταμείο λιανικής πώλησης θα μας ενημερώνουν ότι η σακούλα κοστίζει και θα δίνεται η δυνατότητα σε όλους τους καταναλωτές να αγοράζουνε σακούλες πολλαπλών χρήσεων, διάφορων τύπων και έτσι να μην πληρώνουν το περιβαλλοντικό τέλος. Αυτές θα διατίθενται υποχρεωτικά πλέον σε όλα τα καταστήματα και σε ευκρινές σημείο για να δίνεται η δυνατότητα μιας καλύτερης λύσης, χωρίς βέβαια να απαγορεύεται να έχουμε το καροτσάκι, το διχτάκι, την πάνινη σακούλα, που μπορούμε να φέρουμε από το σπίτι. Αυτό προφανώς και είναι ακόμα καλύτερο». «Μπορούνε επίσης κάποια καταστήματα να δίνουνε σε αντάλλαγμα σακούλα πολλαπλής χρήσης αν επιστρέφει ο καταναλωτής χρησιμοποιημένες σακούλες ή να εφαρμόσουν άλλο ανταποδοτικό εργαλείο. Έχουμε εισάγει στην ΚΥΑ λογική ανταπόδοσης και επαναχρησιμοποίησης». «Όλα τα έσοδα αυτής της καμπάνιας, μέχρι τελευταία δεκάρα, θα επιστρέφουνε στους πολίτες σε τσάντες πολλαπλών χρήσεων. Θα μαζεύονται από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, θα μεταφέρονται στον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και υποχρεωτικά θα αξιοποιούνται, στο σύνολό τους, για σακούλες πολλαπλών χρήσεων που θα δίνονται στους δήμους, για να μοιράζονται δωρεάν στους πολίτες» ανέφερε σε άλλο σημείο της συνέντευξης του. «Θέλουμε συμμάχους όλους τους φορείς για να αποκτήσουμε νέες καταναλωτικές συνήθειες, γιατί αλλάζουμε ένα αδιέξοδο καταναλωτικό πρότυπο». Ερωτηθείς για την εγχώρια βιομηχανία πλαστικής σακούλας δήλωσε «Η χώρα μας καθυστερημένα ακολουθεί την Ευρωπαϊκή οδηγία. Το θετικό είναι ότι αξιοποιήσαμε τον τελευταίο 1,5 χρόνο για μια έντονη συζήτηση με την ελληνική βιομηχανία πλαστικού, αλλά και τον κλάδο του εμπορίου. Στη βιομηχανία πλαστικής σακούλας έχουμε 1.000 θέσεις εργασίας, είναι σημαντικό δυναμικό. Επιδιώξαμε να βρούμε μία λύση που θα εξυπηρετεί και την επιχειρηματικότητα αλλά με αλλαγή παραγωγικού προτύπου. Έχουν ενημερωθεί οι επιχειρήσεις της χώρας μας, έτσι ώστε να μετατρέψουν την παραγωγή τους είτε σε σακούλες πολλών χρήσεων, επαναχρησιμοποιήσιμες, είτε προς σακούλες κομποστοποιήσιμες, δηλαδή, σακούλες που μπορούν να γίνουν λίπασμα. Αυτές δεν θα βαρύνονται με περιβαλλοντικό τέλος». Και συνέχισε «Για την στήριξη της παραγωγικής ανασυγκρότησης δώσαμε παράταση χρόνου εφαρμογής και για να στηρίξουμε την ελληνική παραγωγή εισάγουμε με την ΚΥΑ την ονομασία προέλευσης στη σακούλα. Τυπώνεται δηλαδή πάνω στη σακούλα ποιος την παρήγαγε και πότε, η σακούλα πλέον μπαίνει σαν υποχρέωση στα συστήματα ανακύκλωσης και έτσι θα ελέγξουμε τις εισαγωγές αλλά και την φοροδιαφυγή, καθώς και τη χρήση υλικών χαμηλής ποιότητας αλλά με αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Δίνουμε δυναμική στην τοπική παραγωγή, η οποία μπορεί να εκσυγχρονιστεί και να είναι πιο ανταγωνιστική και να έχει και εξωστρέφεια και με νέα οικολογικά προϊόντα». Ενώ σε άλλο σημείο ανέφερε «Όλες αυτές οι καλές πρακτικές δεν θα πιάσουν τόπο αν δεν αλλάξουμε ως πολίτες. Πρέπει να αλλάξει η συμπεριφορά μας η καταναλωτική και η νοοτροπία του να παράγουμε πολλά σκουπίδια και να τα πετάμε ανεξέλεγκτα ή να αγοράζουμε καταναλωτικά, χωρίς πρότυπο οικολογικό. Όλα αυτά πρέπει να τα ενσωματώσουμε στην καθημερινότητά μας γιατί μπορεί το 2020 να μας κοστίζουν περισσότερο λόγω προστίμων, αν δεν πετύχουμε στόχους ανακύκλωσης και καλύτερης περιβαλλοντικής συμπεριφοράς ως χώρα». Τέλος, σχετικά με τους ποσοτικούς στόχους της ανακύκλωσης ανέφερε χαρακτηριστικά «Στο τέλος του 2020 θα πρέπει να αξιολογήσουμε που βρισκόμαστε σε σχέση με το στόχο των 90 σακουλών μεταφοράς το χρόνο ανά κάτοικο. Ο ουσιαστικός στόχος είναι οι 40 σακούλες το χρόνο για τον καθένα μας μέχρι το 2025. Συνολικά θα πρέπει, μέχρι το 2020, να έχουμε τετραπλασιάσει την ανακύκλωση, να έχουμε εφαρμόσει και την ανακύκλωση και των οργανικών αποβλήτων, των αποβλήτων τροφίμων δηλαδή, ώστε να προσεγγίσουμε τουλάχιστο το στόχο μας να ανακυκλώνουμε τα μισά, δηλαδή το 50% των απορριμμάτων, τα οποία μπορούν να επιστρέφουν ως πρώτες ύλες και ως εργασία στην ελληνική οικονομία».
