Ενημερωτικός Κόμβος

ΣτΕ: Υποβολή φορολογικής δήλωσης συζύγων με διαφορετική φορολογική κατοικία

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με μια νέα απόφασή του (ΣτΕ 1215/2017) δίνει λύση στο πρόβλημα της υποβολής ξεχωριστών δηλώσεων στις περιπτώσεις που οι σύζυγοι έχουν διαφορετική φορολογική κατοικία .

Στην συγκεκριμένη υπόθεση που εξέτασε το ΣτΕ, η σύζυγος ζήτησε από την ΔΟΥ να αποσυσχετισθεί ο Α.Φ.Μ. της από
τον Α.Φ.Μ. του συζύγου της (ο οποίος ήδη είχε μεταφερθεί στην ΔΟΥ κατοίκων εξωτερικού) και κατόπιν να υποβάλει ξεχωριστή φορολογική δήλωση.Η αίτηση της απορρίφθηκε από τη
Διευθύντρια της Δ.Ο.Υ. με την
αιτιολογία ότι κατ’ εφαρμογή του άρθρου 67 παρ. 4 του Κώδικα Φορολογίας
Εισοδήματος (και της ΠΟΛ.1088/17.4.2015)
το οικείο μηχανογραφικό σύστημα δέχεται χωριστή δήλωση φόρου
εισοδήματος των συζύγων (μεταξύ άλλων περιπτώσεων που δεν ασκούν επιρροή
στην κρινόμενη υπόθεση) στην περίπτωση της διακοπής της έγγαμης
συμβίωσης που δεν προέκυπτε από τα στοιχεία του Μητρώου ότι συντρέχει εν
προκειμένω,
καθώς και ότι μετά τη μεταφορά του Α.Φ.Μ. του συζύγου της
αιτούσας στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού με την, ο Α.Φ.Μ. της αιτούσας παραμένει στην αρμοδιότητα της Δ.Ο.Υ. Βύρωνα
για κάθε άλλη συναλλαγή εκτός από την υποβολή δήλωσης φορολογίας
εισοδήματος, η οποία πρέπει να γίνεται από τον σύζυγο της ως υπόχρεο
προς τη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού.

Το ΣτΕ έκρινε ότι η σύζυγος μπορεί να υποβάλλει αυτοτελή δήλωση στην Ελλάδα παρότι είναι παντρεμένη με φορολογούμενο που είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού. Στην περίπτωση αυτή, η ύπαρξη ξεχωριστής κατοικίας μπορεί να αντιμετωπιστεί για τις ανάγκες υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος —και μόνο γι΄αυτές— ως διακοπή της έγγαμης συμβίωσης αποδεικνυόμενη από το γεγονός ότι ο σύζυγος είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.

Η ανάγκη που οδήγησε τον νομοθέτη να προβλέψει τη δυνατότητα υποβολής χωριστών δηλώσεων εκ μέρους των συζύγων σε περίπτωση διακοπής, κατά την έννοια του οικογενειακού δικαίου, της έγγαμης συμβίωσης, συντρέχει εν μέρει και στην περίπτωση που οι σύζυγοι, παρόλο που δεν έχουν διακόψει την έγγαμη συμβίωση, κατά το οικογενειακό δίκαιο, εν πάση περιπτώσει έχουν χωριστή κατοικία.

Το σκεπτικό του ΣτΕ: Επειδή, εν προκειμένω, όπως προαναφέρεται, το αίτημα της αιτούσας, φορολογικής κατοίκου Ελλάδας, προς υποβολή χωριστής δήλωσης φόρου εισοδήματος απορρίφθηκε με την αιτιολογία ότι η δήλωση φόρου εισοδήματος πρέπει να υποβάλλεται από τον σύζυγο της ως υπόχρεο στη Δ.Ο.Υ. Κατοίκων Εξωτερικού, καθώς, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 67 παρ. 4 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, το οικείο μηχανογραφικό σύστημα δέχεται χωριστή δήλωση φόρου εισοδήματος των συζύγων στην -μη προκύπτουσα εν προκειμένω από τα στοιχεία του Μητρώου- περίπτωση της διακοπής της έγγαμης συμβίωσης. Η αιτιολογία, όμως, αυτή δεν είναι νόμιμη, καθόσον, σύμφωνα με τις διατάξεις που  αναφέρονται στην σκέψη 9 (βλ. απόφαση), δεν τίθεται ζήτημα υποβολής εκ μέρους του συζύγου της αιτούσας, φορολογικού κατοίκου εξωτερικού, δήλωσης φόρου εισοδήματος για τα εισοδήματα της αιτούσας, η οποία δικαιούται σε αυτοτελή υποβολή προς την αρμόδια για την ίδια Δ.Ο.Υ. της σχετικής δήλωσης, σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 67 του ν. 4172/2013, ηλεκτρονικά, και πάντως, σε έγχαρτη μορφή μέχρι την προσαρμογή του συστήματος ηλεκτρονικής υποβολής των δηλώσεων στις κατά τα ανωτέρω ρυθμίσεις της φορολογικής νομοθεσίας εντός ευλόγου χρόνου, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβεί την προθεσμία υποβολής δηλώσεων φόρου εισοδήματος του τρέχοντος φορολογικού έτους (2017).Άλλωστε, θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι το γεγονός ότι ο σύζυγος είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού, πράγμα που προϋποθέτει και χωριστή κατοικία των συζύγων, συνιστά περίπτωση δυναμένη να αντιμετωπισθεί, για τις ανάγκες της υποβολής της δηλώσεως φόρου εισοδήματος και μόνον, ως διακοπή της έγγαμης συμβιώσεως, αποδεικνυομενη από το γεγονός ότι ο σύζυγος είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού (στην προκειμένη δε περίπτωση ο σύζυγος, κατόπιν της 2884/2016 απόφασης της Δ.Ε.Δ., έχει υπαχθεί στην αρμοδιότητα της Δ.Ο.Υ. -Κατοίκων Εξωτερικού), οπότε δεν θα υπήρχε και ανάγκη ιδιαίτερης προσαρμογής του ανωτέρω συστήματος.Η ανάγκη δε που οδήγησε τον νομοθέτη να προβλέψει τη δυνατότητα υποβολής χωριστών δηλώσεων εκ μέρους των συζύγων σε περίπτωση διακοπής, κατά την έννοια του οικογενειακού δικαίου, της έγγαμης συμβίωσης, συντρέχει εν μέρει και στην περίπτωση που οι σύζυγοι, παρόλο που δεν έχουν διακόψει την έγγαμη συμβίωση, κατά το οικογενειακό δίκαιο, εν πάση περιπτώσει έχουν χωριστή κατοικία. Και τούτο, ανεξαρτήτως αν, όπως ήδη εκτέθηκε στην προηγούμενη σκέψη, η υποχρέωση υποβολής κοινής και για τους δύο συζύγους δήλωσης από το σύζυγο είναι ή όχι σύμφωνη με διατάξεις υπερνομοθετικής ισχύος.Δείτε την απόφαση του ΣτΕ στο φορολογικό αρχείο του κόμβου

Πηγή: Taxheaven