Το Ευρ. .Δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα για προνομιακό συντελεστή φόρου κληρονομίας για τις κληροδοσίες υπέρ μη κερδοσκοπικών οργανισμών εγκατεστημένων σε άλλα κράτη μέλη της Ένωσης ή του ΕΟΧ

Απόφαση

Με
το δικόγραφο της προσφυγής της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητεί από το
Δικαστήριο να αναγνωρίσει ότι η Ελληνική Δημοκρατία, θεσπίζοντας και
διατηρώντας σε ισχύ νομοθεσία η οποία προβλέπει μόνον υπό τον όρο της
αμοιβαιότητας προνομιακό συντελεστή φόρου κληρονομίας για τις
κληροδοσίες υπέρ μη κερδοσκοπικών οργανισμών εγκατεστημένων σε άλλα
κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου
(ΕΟΧ), παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από το άρθρο 63 ΣΛΕΕ και από το
άρθρο 40 της Συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, της 2ας Μαΐου
1992 (ΕΕ 1994, L 1, σ. 3, στο εξής: Συμφωνία ΕΟΧ).

Το νομικό πλαίσιο της Ελλάδος

2        Το άρθρο 25, παράγραφος 3, του ελληνικού κώδικα φορολογίας κληρονομιών ορίζει τα ακόλουθα:

«Υπόκεινται σε αυτοτελή φορολόγηση, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 29, οι κτήσεις, εφόσον δικαιούχοι είναι:

[…]

(β)
τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα, τα οποία υπάρχουν ή
συνιστώνται νόμιμα στην Ελλάδα, καθώς και τα αντίστοιχα αλλοδαπά με τον
όρο της αμοιβαιότητας και οι περιουσίες του άρθρου 96 του αναγκαστικού
νόμου 2039/1939 (ΦΕΚ 455 Αʹ), εφόσον επιδιώκουν αποδεδειγμένα σκοπούς
εθνωφελείς ή θρησκευτικούς ή σε ευρύτερο κύκλο φιλανθρωπικούς ή
εκπαιδευτικούς ή καλλιτεχνικούς ή κοινωφελείς κατά την έννοια του
άρθρου 1 του αναγκαστικού νόμου 2039/1939.»

3        Το άρθρο 29, παράγραφος 5, στοιχείο βʹ, του κώδικα αυτού έχει ως εξής:

«Η
αιτία θανάτου κτήση χρηματικών ποσών από τα πρόσωπα που ορίζονται στην
παράγραφο 3 του άρθρου 25 υπόκειται σε φόρο ο οποίος υπολογίζεται
αυτοτελώς με συντελεστή πέντε δέκατα τοις εκατό (0,5 %). Η αιτία θανάτου
κτήση των λοιπών περιουσιακών στοιχείων από τα πρόσωπα αυτά υπόκειται
σε φόρο ο οποίος υπολογίζεται αυτοτελώς με συντελεστή πέντε δέκατα τοις
εκατό (0,5 %).»

Η προ της ασκήσεως της προσφυγής διαδικασία

Στις
24 Οκτωβρίου 2012, κατόπιν άκαρπης αλληλογραφίας στο πλαίσιο του
συστήματος «EU Pilot», η Επιτροπή απηύθυνε στην Ελληνική Δημοκρατία
προειδοποιητική επιστολή, με την οποία επέστησε την προσοχή της
τελευταίας στην ενδεχόμενη ασυμβατότητα του άρθρου 25, παράγραφος 3,
στοιχείο βʹ, και του άρθρου 29, παράγραφος 5, του κώδικα φορολογίας
κληρονομιών (στο εξής: επίδικες διατάξεις) προς το άρθρο 63 ΣΛΕΕ και
προς το άρθρο 40 της Συμφωνίας ΕΟΧ, όσον αφορά τη φορολογική μεταχείριση
των κληροδοσιών υπέρ μη κερδοσκοπικών οργανισμών.

Με
δύο επιστολές, της 4ης Φεβρουαρίου και της 1ης Οκτωβρίου 2013, η
Ελληνική Δημοκρατία υποστήριξε ότι οι επίδικες διατάξεις είναι σύμφωνες
με τα άρθρα στα οποία αναφέρθηκε η Επιτροπή.

Η
Επιτροπή, δεδομένου ότι δεν ικανοποιήθηκε από την απάντηση αυτή,
εξέδωσε, στις 21 Νοεμβρίου 2013, αιτιολογημένη γνώμη, στην οποία η
Ελληνική Δημοκρατία απάντησε με έγγραφο της 21ης Μαρτίου 2014. Στο
έγγραφο αυτό, η Ελληνική Δημοκρατία υποστήριξε εκ νέου ότι οι επίδικες
διατάξεις είναι συμβατές με το δίκαιο της Ένωσης και δήλωσε ότι δεν
επρόκειτο να τροποποιηθούν.

Κατόπιν τούτου, η Επιτροπή αποφάσισε να ασκήσει την υπό κρίση προσφυγή.

Με την απόφαση  C‑98/16 της 4ης Μαίου 2017 το δικαστήριο καταδίκασε την Ελλάδα καθώς διαπίστωσε ότι η Ελληνική Δημοκρατία, θεσπίζοντας και
διατηρώντας σε ισχύ νομοθεσία η οποία προβλέπει μόνον υπό τον όρο της
αμοιβαιότητας προνομιακό συντελεστή φόρου κληρονομίας για τις
κληροδοσίες υπέρ μη κερδοσκοπικών οργανισμών εγκατεστημένων σε άλλα
κράτη μέλη της Ένωσης ή του ΕΟΧ, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από
το άρθρο 63 ΣΛΕΕ και από το άρθρο 40 της Συμφωνίας ΕΟΧ.

Δείτε τα σκεπτικά της απόφασης αλλά και όλο το κείμενό της στο φορολογικό αρχείο του κόμβου