Ενημερωτικός Κόμβος

(Upd) Οι σημαντικότερες εργασιακές διατάξεις του νέου πολυνομοσχεδίου

Πρώτη ανάρτηση: 12/09/2019Τελευταία ενημέρωση: 10/10/2019Με το Μέρος ΙΒ’ (άρθρα 53-60 και 65-68) του Αναπτυξιακού πολυνομοσχεδίου που κατατέθηκε στη Βουλή, ρυθμίζονται διάφορα εργασιακά θέματα όπως οι Συλλογικές Συμβάσεις, το Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών, η καθυστέρηση δεδουλευμένων αποδοχών, η μερική απασχόληση, η καταγραφή της εργασίας και της απασχόλησης και μέτρα για την αντιμετώπιση της αδήλωτης εργασίας.

Άρθρο 53
Εξαιρέσεις από την εφαρμογή όρων συλλογικών ρυθμίσεων
Στο άρθρο 3 του Ν.1876/1990, όπως ισχύει, προστίθεται νέα παράγραφος 8.
Το άρθρο 3 του ν. 1876/1990 διαμορφώνεται ως εξής:
Είδη συλλογικών συμβάσεων εργασίας και αρμοδιότητα σύναψής τους
1. Οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας διακρίνονται:
α. Σε εθνικές γενικές, που αφορούν τους εργαζόμενους όλης της χώρας.
β. Σε κλαδικές που αφορούν τους εργαζόμενους περισσότερων ομοειδών ή συναφών εκμεταλλεύσεων ή επιχειρήσεων ορισμένης πόλης ή περιφέρειας ή και όλης της χώρας.
γ. Σε επιχειρησιακές, που αφορούν τους εργαζόμενους μιας εκμετάλλευσης ή επιχείρησης.
δ. Σε εθνικές ομοιοεπαγγελματικές που αφορούν τους εργαζόμενους ορισμένου επαγγέλματος και των συναφών προς το επάγγελμα αυτό ειδικοτήτων όλης της χώρας.
ε. Σε τοπικές ομοιοεπαγγελματικές, που αφορούν τους εργαζόμενους  ορισμένου επαγγέλματος ή και των συναφών ειδικοτήτων συγκεκριμένης πόλης ή περιφέρειας.
2. Οι κλαδικές, επιχειρησιακές και εθνικές ή τοπικές ομοιοεπαγελματικές συλλογικές συμβάσεις δεν επιτρέπεται να περιέχουν όρους εργασίας δυσμενέστερους για τους  εργαζόμενους από τους όρους εργασίας των εθνικών γενικών συλλογικών συμβάσεων, σύμφωνα με τους όρους και τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 8 του νόμου.
3. Οι εθνικές γενικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας συνάπτονται από τις τριτοβάθμιες οργανώσεις των εργαζομένων και τις αναγνωριζόμενες ως ευρύτερης εκπροσώπησης οργανώσεις των εργοδοτών ή πανελλήνιας έκτασης. Στην έννοια των συνταξιοδοτικών θεμάτων, που δεν μπορεί να αποτελέσουν περιεχόμενο συλλογικής σύμβασης εργασίας, περιλαμβάνεται και η μεταβολή, αμέσως ή εμμέσως, της σχέσης ασφαλίστρου  εργαζομένου και εργοδότη, η μεταβίβαση του βάρους εν λόγω ή εν μέρει τακτικών εισφορών ή εισφορών για αναγνώριση προϋπηρεσιών από τον ένα στον άλλο καθώς και η σύσταση ειδικών ταμείων ή λογαριασμών, που χορηγούν περιοδικές παροχές συντάξεων ή εφάπαξ βοήθημα με επιβάρυνση του εργοδότη.
4. Οι κλαδικές συμβάσεις συνάπτονται από πρωτοβάθμιες ή δευτεροβάθμιες συνδικαλιστικές οργανώσεις που καλύπτουν εργαζομένους ανεξάρτητα από το επάγγελμα ή την ειδικότητα τους, ομοειδών ή συναφών επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου και από εργοδοτικές οργανώσεις.
Ειδικά για τους εργαζομένους στον κλάδο των Τραπεζών οι κλαδικές συμβάσεις δύνανται να συνάπτονται και από μεμονωμένους εργοδότες, οι οποίοι εκπροσωπούνται με κοινό εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο ή εκπροσώπους, εφόσον οι καλούμενοι ή καλούντες για διαπραγματεύσεις εργοδότες είτε καλύπτουν τουλάχιστον το εβδομήντα τοις εκατό (70%) των εργαζομένων στον κλάδο είτε είναι οι τουλάχιστον πέντε (5) μεγαλύτεροι εργοδότες, με κριτήριο τους εργαζομένους που απασχολούν. Οι λοιποί εργοδότες δικαιούνται να μετέχουν στις διαπραγματεύσεις και να υπογράφουν τη συλλογική σύμβαση.
Σε περίπτωση μη ορισμού κοινού εκπροσώπου ή εκπροσώπων από τους εργοδότες ή άρνησης προσέλευσης στις διαπραγματεύσεις ή αποτυχίας των διαπραγματεύσεων εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 14, 15 και 16 του ν. 1876/1990.
5. Οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις συνάπτονται, κατά σειρά προτεραιότητας, από συνδικαλιστικές οργανώσεις της επιχείρησης που καλύπτουν τους εργαζόμενους ή, σε περίπτωση που δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση, από ένωση προσώπων, και πάντως ανεξάρτητα από την κατηγορία, τη θέση ή την ειδικότητα των εργαζομένων στην επιχείρηση και, εφόσον αυτές ελλείπουν, από τις αντίστοιχες πρωτοβάθμιες κλαδικές οργανώσεις και από τον εργοδότη.
Η ένωση προσώπων του προηγούμενου εδαφίου συστήνεται τουλάχιστον από τα τρία πέμπτα (3/5) των εργαζομένων στην επιχείρηση, ανεξαρτήτως του συνολικού αριθμού εργαζομένων σε αυτήν και χωρίς η διάρκεια της να υπόκειται σε χρονικό περιορισμό. Εάν μετά την τυχόν σύσταση ένωσης προσώπων για το σκοπό της παραγράφου αυτής, πάψει να συντρέχει η προϋπόθεση της συμμετοχής των τριών πέμπτων (3/5) των εργαζομένων στην επιχείρηση, η οποία απαιτείται για τη σύσταση της, διαλύεται, χωρίς άλλη διατύπωση. Για δε τα λοιπά θέματα που αφορούν την ένωση προσώπων εξακολουθεί να εφαρμόζεται η περίπτωση γγ’ του εδαφίου α’ της παραγράφου 3 του άρθρου 1 του ν. 1264/1982 (Α’ 79).
6. Οι εθνικές ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις  συνάπτονται από  την  πλευρά  των  εργαζομένων  από  δευτεροβάθμιες ή πρωτοβάθμιες ομοιοεπαγγελματικές συνδικαλιστικές οργανώσεις πανελλήνιας έκτασης.
Από την πλευρά των εργοδοτών, οι εθνικές ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις συνάπτονται από εργοδοτικές οργανώσεις ευρύτερης εκπροσώπησης ή πανελλήνιας έκτασης.
7. Οι τοπικές ομοιοεπαγγελματικές συλλογικές συμβάσεις συνάπτονται από ομοιοεπαγγελματικές συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων, πρωτοβάθμιες ή δευτεροβάθμιες, τοπικού χαρακτήρα και  από  εργοδοτικές οργανώσεις.
8. Οι εθνικές και τοπικές ομοιοεπαγγελματικές και κλαδικές συλλογικές
συμβάσεις είναι δυνατόν να θεσπίζουν ειδικούς όρους ή να εξαιρούν από
την εφαρμογή συγκεκριμένων όρων τους εργαζομένους που απασχολούνται σε
ειδικής κατηγορίας επιχειρήσεις όπως επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας,
νομικά πρόσωπα μη κερδοσκοπικού σκοπού και επιχειρήσεις που
αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως κατ’ εξοχήν
επιχειρήσεις σε καθεστώς προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής
διαδικασίας ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή εξυγίανσης. Με απόφαση του
Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, μετά από γνώμη του Ανωτάτου
Συμβουλίου Εργασίας, εξειδικεύονται τα κριτήρια για τις επιχειρήσεις που
εξαιρούνται και καθορίζονται οι κατηγορίες όρων των συλλογικών
συμβάσεων που εξαιρούνται για τις επιχειρήσεις αυτές και κάθε σχετικό
θέμα για την εφαρμογή της παρούσης διάταξης, ιδίως για τη λήψη μέτρων
προστασίας των υφισταμένων θέσεων εργασίας, ειδικά για κάθε επιχείρηση.
Άρθρο 54
Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών
Στο άρθρο 6 του Ν.1876/1990, όπως ισχύει, προστίθενται νέες παράγραφοι 4 και 5 και συνεπώς το άρθρο 6 του Ν. 1876/1990 διαμορφώνεται ως εξής:
Ικανότητα για σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας-Νομιμοποίηση εκπροσώπων.
1. Ικανότητα για σύναψη συλλογικών συμβάσεων εργασίας έχουν:
α. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων και εργοδοτών όλων των βαθμίδων στο πεδίο της δραστηριότητας τους, καθώς και οι ενώσεις προσώπων με τους όρους και τις προϋποθέσεις της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του νόμου αυτού.
Ειδικότερα για την παράγραφο 3 του άρθρου 3 του νόμου αυτού, από την πλευρά των εργαζομένων, ικανότητα για σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας έχει η πλέον αντιπροσωπευτική τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση. Για τις υπόλοιπες συλλογικές συμβάσεις εργασίας του άρθρου 3 αυτού του νόμου, από την πλευρά των εργαζομένων, ικανότητα για σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας έχει η πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων στο πεδίο ισχύος της συλλογικής σύμβασης εργασίας.
β. Κάθε εργοδότης για τους εργαζόμενους που απασχολεί στην επιχείρηση του.
γ. Για τους εργαζομένους σε δικηγορικά, σε συμβολαιογραφικά και άλλα γραφεία η σχετική συλλογική σύμβαση θα υπογράφεται ή η διαιτητική διαδικασία θα διεξάγεται μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης των εργαζομένων και του οικείου Ν.Π.Δ.Δ., στο οποίο υπάγονται οι εργοδότες.
2. Κριτήριο της αντιπροσωπευτικότητας είναι ο αριθμός των εργαζομένων που ψήφισε στις τελευταίες εκλογές για ανάδειξη διοίκησης.
Αμφισβήτηση  της αντιπροσωπευτικότητας μπορεί να εγερθεί με προσφυγή συνδικαλιστικής οργάνωσης, αρμόδιας να υπογράψει αντίστοιχη  συλλογική σύμβαση εργασίας, μέσα σε προθεσμία 10 ημερών από την κοινοποίηση του εγγράφου που προβλέπεται από το άρθρο 4 παρ.2  στην επιθεώρηση εργασίας, οπότε και αναστέλλονται οι διαπραγματεύσεις.
Η προσφυγή κρίνεται από την επιτροπή του άρθρου 15 του ν.1264/1982, η οποία αποφασίζει μέσα σε προθεσμία 10 ημερών. Σε περίπτωση που δεν εκδίδεται απόφαση μέσα στην παραπάνω προθεσμία, ο πρόεδρος  της επιτροπής υποχρεούται να εκδώσει μόνος του απόφαση μέσα  σε  48  ώρες.
Κατά της απόφασης αυτής της επιτροπής δεν χωρεί άσκηση εφέσεως.
Η διάταξη αυτή ισχύει ανάλογα και όταν προκύψει  περίπτωση αμφισβήτησης της αρμοδιότητας εργοδοτικής οργάνωσης κατά την  υπογραφής συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
3.α. Για τη νομιμοποίηση των εκπροσώπων των συνδικαλιστικών οργανώσεων εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις των καταστατικών τους.
β. Για τη νομιμοποίηση των εκπροσώπων της ένωσης προσώπων της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1, εφαρμόζονται οι ρυθμίσεις της ιδρυτικής της πράξης.
4.α) Όλες οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων, οι ενώσεις
προσώπων εργαζομένων και οι οργανώσεις των εργοδοτών και ειδικά αυτές
που συνάπτουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας ή και ορίζουν εκπροσώπους
τους στις διοικήσεις των φορέων που εποπτεύονται από το Υπουργείο
Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, καθώς και στα συλλογικά όργανα αυτού,
έχουν υποχρέωση να εγγράφονται στο Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων
Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών του Υπουργείου που τηρείται στο
πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών
Υποθέσεων, β) Στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων
δημιουργείται Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων
(ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε.), στο οποίο τηρούνται τα ακόλουθα στοιχεία: α) το
καταστατικό της συνδικαλιστικής οργάνωσης και οι τυχόν τροποποιήσεις
αυτού, καθώς και η τυχόν πράξη διάλυσής της, β) ο αριθμός των μελών της
συνδικαλιστικής οργάνωσης που έλαβαν μέρος στις εκλογές για ανάδειξη
διοίκησης, γ) η σύνθεση των οργάνων διοίκησης αυτής, δ) η έδρα της
συνδικαλιστικής οργάνωσης και στοιχεία επικοινωνίας και ε) οι
οικονομικές της καταστάσεις, εφόσον υφίστανται κρατικές ή
συγχρηματοδοτούμενες πηγές χρηματοδότησης στην ίδια την οργάνωση ή στις
συνδεδεμένες με αυτή οντότητες.γ) Στο Υπουργείο Εργασίας και
Κοινωνικών Υποθέσεων δημιουργείται Γενικό Μητρώο Οργανώσεων Εργοδοτών
(ΓΕ.ΜΗ.Ο.Ε.), στο οποίο εγγράφονται υποχρεωτικά όλες οι οργανώσεις
εργοδοτών και στο οποίο τηρούνται τα ακόλουθα στοιχεία: α) το
καταστατικό της οργάνωσης εργοδοτών και οι τυχόν τροποποιήσεις αυτού
καθώς και η τυχόν πράξη διάλυσής της, β) ο αριθμός των μελών της
οργάνωσης εργοδοτών που έλαβαν μέρος στις εκλογές για ανάδειξη
διοίκησης, γ) η σύνθεση των οργάνων διοίκησης αυτής, δ) η έδρα της
συνδικαλιστικής οργάνωσης και στοιχεία επικοινωνίας, ε) ο αριθμός των
εργαζομένων που απασχολεί κάθε μέλος της εργοδοτικής οργάνωσης και στ)
οι οικονομικές της καταστάσεις, εφόσον υφίστανται κρατικές ή
συγχρηματοδοτούμενες πηγές χρηματοδότησης στην ίδια την οργάνωση ή στις
συνδεδεμένες με αυτή οντότητες, δ) Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας
και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζεται κάθε θέμα σχετικά με τη δημιουργία
του Μητρώου Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων
Εργοδοτών, τη δημοσιότητα των στοιχείων του και κάθε αναγκαία τεχνική
λεπτομέρεια καθώς και τη χορήγηση πληροφοριών σε σχέση με τα στοιχεία
του μητρώου και με την τήρηση της προστασίας των δεδομένων προσωπικού
χαρακτήρα, ιδίως σε σχέση με την αντιπροσωπευτικότητα συνδικαλιστικών
οργανώσεων εργαζομένων και εργοδοτών. 5. Οι αποφάσεις των
γενικών συνελεύσεων και λοιπών οργάνων διοίκησης Συνδικαλιστικών
Οργανώσεων Εργαζομένων και Οργανώσεων Εργοδοτών συμπεριλαμβανομένων των
αποφάσεων κήρυξης απεργίας, σύμφωνα με τους όρους του ν. 1264/1982, όπως
ισχύει, λαμβάνονται με ψηφοφορία, η οποία μπορεί να διεξάγεται και με
ηλεκτρονική ψήφο και με όρους που διασφαλίζουν τη διαφάνεια και τη
μυστικότητα, όπως θα ορίζεται από το καταστατικό αυτών. Με απόφαση του
Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων ορίζονται οι όροι, οι
προϋποθέσεις και κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή της παρούσης
διάταξης.
Άρθρο 55
Συρροή συλλογικών ρυθμίσεων
Η παράγραφος 2 του άρθρου 10 του Ν.1876/1990 (ΦΕΚ 27 Α’ 8.3.1990),  όπως ισχύει, αντικαθίσταται και προστίθεται παράγραφος 3 και το άρθρο 10 του Ν. 1876/1990 διαμορφώνεται ως εξής:
Συρροή
1. Αν η σχέση εργασίας ρυθμίζεται από περισσότερες ισχύουσες συλλογικές συμβάσεις εργασίας, εφαρμόζεται η πιο ευνοϊκή για τον εργαζόμενο.
Η σύγκριση και  η  επιλογή των διατάξεων γίνεται κατά τις παρακάτω ενότητες:
α) ενότητα αποδοχών,
β) λοιπά θέματα.
2. Κλαδική ή επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας υπερισχύει σε
περίπτωση συρροής με ομοιοεπαγγελματική συλλογική σύμβαση εργασίας.Κατ’
εξαίρεση στις περιπτώσεις επιχειρήσεων, που αντιμετωπίζουν σοβαρά
οικονομικά προβλήματα και βρίσκονται σε καθεστώς προπτωχευτικής ή
παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας ή εξωδικαστικού συμβιβασμού ή
οικονομικής εξυγίανσης, η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας
υπερισχύει της κλαδικής, εφόσον στην κλαδική δεν προβλέπονται εξαιρέσεις
από την εφαρμογή όρων της σύμφωνα με την παράγραφο 8 του άρθρου 3 του
ν. 1876/1990. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων,
μετά από γνώμη της Ολομέλειας του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας,
εξειδικεύονται οι περιπτώσεις των επιχειρήσεων που εξαιρούνται και
καθορίζεται κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή της παρούσης διάταξης,
ιδίως για τη λήψη μέτρων προστασίας των υφιστάμενων θέσεων εργασίας,
ειδικώς για κάθε επιχείρηση.3. Η εθνική κλαδική ή ομοιοεπαγγελματική συλλογική σύμβαση δεν υπερισχύει αντίστοιχης τοπικής.
Άρθρο 56
Επέκταση συλλογικών ρυθμίσεων
Οι παράγραφοι  2 και 3 του άρθρου 11 του Ν.1876/1990 (ΦΕΚ 27 Α’ 8.3.1990), όπως ισχύουν, αντικαθίστανται με τις παραγράφους 2, 3 και 4 του παρόντος και η παράγραφος 4, όπως ισχύει,  αναριθμείται σε 5. Το άρθρο 11 του Ν. 1876/1990 διαμορφώνεται ως εξής:
Προσχώρηση και επέκταση εφαρμογής
1. Συνδικαλιστικές οργανώσεις και εργοδότες που δεν δεσμεύονται από συλλογική σύμβαση εργασίας μπορούν να προσχωρήσουν από κοινού σε συλλογική σύμβαση εργασίας που αφορά την κατηγορία τους. Συνδικαλιστική οργάνωση εργαζομένων μπορεί να προσχωρήσει σε συλλογική σύμβαση εργασίας, από την οποία δεσμεύεται ήδη ο εργοδότης. Η προσχώρηση γίνεται με ιδιωτικό  έγγραφο, που γνωστοποιείται  στα μέρη που έχουν συνάψει τη συλλογική σύμβαση εργασίας, κατατίθεται στις κατά τόπους υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας και καταχωρίζεται στο ειδικό βιβλίο συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Στην περίπτωση  της προσχώρησης ισχύουν οι διατάξεις των παραγράφων 2, 3, 4, 5 και 6 του άρθρου 5 του νόμου αυτού.
Προσχώρηση σε επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας δεν είναι δυνατό να γίνει από εργοδότη ή συνδικαλιστική οργάνωση άλλης επιχείρησης.
2. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων είναι
δυνατόν να εγκριθεί το Πόρισμα του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας και να
κηρυχθεί γενικώς υποχρεωτική, για όλους τους εργαζόμενους, συλλογική
σύμβαση εργασίας ή διαιτητική απόφαση με τους εξής όρους:2.1. Για την επέκταση συλλογικής σύμβασης εργασίας ή διαιτητικής απόφασης απαιτείται:α) αίτηση που υποβάλλεται από οποιοδήποτε από τους δεσμευόμενους από αυτή προς τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.β)
τεκμηρίωση των επιπτώσεων της επέκτασης στην ανταγωνιστικότητα και την
απασχόληση και κοινοποίηση αυτής στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας.2.2.
Το Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας γνωμοδοτεί αιτιολογημένα προς τον Υπουργό
Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, λαμβάνοντας υπόψη:α) την αίτηση για επέκταση,β)
την τεκμηριωμένη βεβαίωση της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου ότι η
συλλογική ρύθμιση δεσμεύει ήδη εργοδότες, που απασχολούν ποσοστό
μεγαλύτερο του 50% των εργαζομένων του κλάδου ή του επαγγέλματος και γ)
το πόρισμα διαβούλευσης των δεσμευομένων μερών, ενώπιον του Ανωτάτου
Συμβουλίου Εργασίας, για την αναγκαιότητα της επέκτασης και τις
επιπτώσεις της στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, τη λειτουργία
του ανταγωνισμού και την απασχόληση.2.3. Επιχειρήσεις που
αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα και βρίσκονται σε καθεστώς
προπτωχευτικής ή παραπτωχευτικής ή πτωχευτικής διαδικασίας ή
εξωδικαστικού συμβιβασμού ή οικονομικής εξυγίανσης, ανεξαρτήτως εάν στην
επεκτεινόμενη συλλογική ρύθμιση προβλέπονται εξαιρέσεις από την
εφαρμογή όρων για εργαζόμενους σε επιχειρήσεις, σύμφωνα με την παράγραφο
8 του άρθρου 3 του ν. 1876/1990, μπορούν να εξαιρούνται από το πρώτο
εδάφιο της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου, μετά από αιτιολογημένη
γνώμη του Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, ως προς όρους ή ως προς το
σύνολο της συλλογικής σύμβασης εργασίας ή διαιτητικής απόφασης, που
κηρύσσεται υποχρεωτική.3. Η επέκταση ισχύει από την ημερομηνία
δημοσίευσης της απόφασης του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων
στην Εφημερίδα Κυβερνήσεως και η ισχύς της λήγει τρεις (3) μήνες μετά
την πάροδο ισχύος της συλλογικής ρύθμισης.4. Με απόφαση του Υπουργού
Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, μετά από γνώμη της Ολομέλειας του
Ανωτάτου Συμβουλίου Εργασίας, είναι δυνατόν να εξειδικεύονται οι
περιπτώσεις των επιχειρήσεων που εξαιρούνται και κάθε σχετικό θέμα για
την εφαρμογή της παρούσης διάταξης, ιδίως για τη λήψη μέτρων προστασίας
των υφιστάμενων θέσεων εργασίας, ειδικά για κάθε επιχείρηση.

5. Για τους εργαζόμενους στη γεωργία, κτηνοτροφία και συναφείς εργασίες καθώς και για τους κατ’ οίκον εργαζόμενους, οι παραπάνω διατάξεις για την προσχώρηση και επέκταση συλλογικής σύμβασης εργασίας ισχύουν για τις συμβάσεις που συνάπτονται αντίστοιχα στους κλάδους αυτούς.
Άρθρο 57
Επίλυση συλλογικών διαφορών με διαιτησία
α) Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 16 του Ν. 1876/1990 αντικαθίσταται και το άρθρο 16 διαμορφώνεται ως εξής:
Διαιτησία
(Πρώτος Βαθμός)1. Η προσφυγή στη διαιτησία μπορεί να γίνεται σε οποιοδήποτε στάδιο των
διαπραγματεύσεων με συμφωνία των μερών. Ειδικά για τις δημόσιες
επιχειρήσεις του Κεφαλαίου Α’ του ν. 3429/2005, όπως ισχύει, απαιτείται
και η εφαρμογή της παραγράφου 4 του άρθρου 56 του ν. 3691/2008, όπως
ισχύει.2. Είναι δυνατή η προσφυγή στη διαιτησία μονομερώς από
οποιοδήποτε μέρος , ως έσχατο και επικουρικό μέσο επίλυσης συλλογικών
διαφορών εργασίας, μόνον στις εξής περιπτώσεις:α) εάν η συλλογική
διαφορά αφορά επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας, η
λειτουργία των οποίων έχει ζωτική σημασία για την εξυπηρέτηση βασικών
αναγκών του κοινωνικού συνόλου κατά την έννοια της παρ. 2 του άρθρου 19
του ν. 1264/1982, όπως συμπληρώθηκε με τις παραγράφους 1 και 2 του
άρθρου 3 του Ν. 1915/1990 και όπως αυτές ορίζονται στο Κεφάλαιο Α’ του
ν. 3429/2005, όπως ισχύει σε συνδυασμό με την παράγραφο 1 του άρθρου 14
του ν. 4270/2014, όπως ισχύει.β) εάν η συλλογική διαφορά αφορά στη
σύναψη συλλογικής σύμβασης εργασίας και αποτύχουν οριστικά οι
διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών και η επίλυση της επιβάλλεται από
υπαρκτό λόγο γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος συνδεόμενο με
τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας.Οριστική αποτυχία των διαπραγματεύσεων θεωρείται ότι υπάρχει, εφόσον σωρευτικώς:(αα)
έληξε η κανονιστική ισχύς τυχόν υπάρχουσας συλλογικής σύμβασης εργασίας
σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 2 της ΠΥΣ 6/2012 και (ββ) έχει
εξαντληθεί κάθε άλλο μέσο συνεννόησης και συνδικαλιστικής δράσης, ενώ το
μέρος που προσφεύγει μονομερώς στη διαιτησία, συμμετείχε στη διαδικασία
μεσολάβησης και αποδέχθηκε την πρόταση μεσολάβησης.Η αίτηση
μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία πρέπει να περιέχει και πλήρη
αιτιολογία σχετικά με τη συνδρομή των προϋποθέσεων που την δικαιολογούν,
η δε διαιτητική απόφαση που εκδίδεται επί αυτής είναι άκυρη εάν δεν
περιέχει και πλήρη αιτιολογία σχετικά με τη συνδρομή των προϋποθέσεων
που δικαιολογούν τη μονομερή προσφυγή στη διαιτησία.Εάν η συλλογική
διαφορά αφορά επιχείρηση του Κεφαλαίου Α’ του ν. 3429/2005, όπως ισχύει
σε συνδυασμό με την παράγραφο 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, όπως
ισχύει, στην αίτηση επισυνάπτεται η γνώμη της διυπουργικής επιτροπής
δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών του άρθρου 10 του ν. 3429/2005,
όπως ισχύει, επί της συλλογικής διαφοράς.

3. Η διαιτησία διεξάγεται από έναν διαιτητή ή από Τριμελή Επιτροπή Διαιτησίας, αν το ζητήσει ένα εκ των μερών. Στην περίπτωση μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία, σύμφωνα με την παράγραφο 2 αυτού του άρθρου, διεξάγεται από Τριμελή Επιτροπή Διαιτησίας.
4. Ο διαιτητής ή οι διαιτητές της Τριμελούς Επιτροπής Διαιτησίας, ο ορισμός ενός εκ των διαιτητών ως προέδρου της Επιτροπής, καθώς και οι αναπληρωτές τους, επιλέγονται με συμφωνία των μερών από τον κατάλογο διαιτητών του Ο.ΜΕ.Δ. και σε περίπτωση ασυμφωνίας με κλήρωση. Εντός σαράντα οκτώ (48) ωρών από την προσφυγή στη διαιτησία, η αρμόδια υπηρεσία του Ο.ΜΕ.Δ. καλεί τα μέρη να προσέλθουν σε καθορισμένο τόπο και ώρα για την επιλογή διαιτητή ή Επιτροπής Διαιτησίας και του προέδρου της, καθώς και των αναπληρωτών τους. Η επιλογή ή η κλήρωση διεξάγεται ενώπιον του προέδρου του Ο.ΜΕ.Δ. ή του οριζομένου από αυτόν εκπροσώπου του. Κάθε μέρος έχει το δικαίωμα να εκφράσει μία φορά άρνηση για το κληρωθέν πρόσωπο. Ο διαιτητής και η Τριμελής Επιτροπή Διαιτησίας οφείλουν να αναλάβουν τα καθήκοντά τους εντός πέντε (5) εργάσιμων ημερών από τον ορισμό τους.
5. Ο διαιτητής και η Επιτροπή Διαιτησίας έχουν τα ίδια δικαιώματα με τον μεσολαβητή. Μελετούν όλα τα στοιχεία και πορίσματα, που συγκεντρώθηκαν στο στάδιο της μεσολάβησης και τα πρόσθετα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν κατά τη διαδικασία της διαιτησίας και κυρίως τα οικονομικά και χρηματοοικονομικά στοιχεία, την εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας και την οικονομική κατάσταση των ασθενέστερων επιχειρήσεων της παραγωγικής δραστηριότητας, στην οποία αναφέρεται η συλλογική διαφορά, την πρόοδο στη μείωση του κενού ανταγωνιστικότητας και στη μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά τη διάρκεια του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας, καθώς και την εξέλιξη της αγοραστικής δύναμης του μισθού.
6. Η διαιτητική απόφαση πρέπει να περιέχει πλήρη και τεκμηριωμένη αιτιολογία σχετικά με τους όρους που τίθενται σε αυτή και οι οποίοι δεν μπορούν να έρχονται σε αντίθεση ή να τροποποιούν προβλέψεις της κείμενης νομοθεσίας. Στη διαιτητική απόφαση διατυπώνονται ρητώς όλοι οι κανονιστικοί όροι. Κανονιστικοί όροι άλλων εν ισχύι συλλογικών ρυθμίσεων εξακολουθούν να ισχύουν με τη διαιτητική απόφαση. Η πληρότητα της αιτιολογίας ελέγχεται δικαστικά, σύμφωνα με το άρθρο 16Β του παρόντος.
7. Η διαιτητική απόφαση εκδίδεται σε δεκαπέντε (15) ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων του διαιτητή ή της Επιτροπής Διαιτησίας, αν προηγήθηκε μεσολάβηση, και σε διάστημα τριάντα πέντε (35) ημερών, αν δεν προηγήθηκε. Η απόφαση της Επιτροπής Διαιτησίας λαμβάνεται ομόφωνα ή κατά πλειοψηφία. Η διαιτητική απόφαση κοινοποιείται από την αρμόδια υπηρεσία του Ο.ΜΕ.Δ. εντός πέντε (5) ημερών από εκδόσεώς της στα δεσμευόμενα από αυτή μέρη.
8. Η απόφαση της διαιτησίας εξομοιώνεται με συλλογική σύμβαση εργασίας και ισχύει από την επομένη της υποβολής της αίτησης για μεσολάβηση, εκτός εάν τα μέρη συμφωνήσουν διαφορετικά.
9. Στις περιπτώσεις προσφυγής στη διαιτησία αναστέλλεται η άσκηση του δικαιώματος της απεργίας για διάστημα δέκα (10) ημερών από την ημέρα προσφυγής του.
Άρθρο 58
Καθυστέρηση δεδουλευμένων αποδοχών
Το τρίτο εδάφιο του άρθρου 7 του ν. 2112/1920 (Α’67), όπως ισχύει,
τροποποιείται και το άρθρο 7 του ν. 2112/1990 διαμορφώνεται ως εξής:
Μονομερής βλαπτική μεταβολή όρων της σύμβασηςΠάσα μονομερής μεταβολή
των όρων της υπαλληλικής συμβάσεως βλάπτουσα τον υπάλληλον, θεωρείται
ως καταγγελία ταύτης, δι’ ήν ισχύουσιν αι διατάξεις του παρόντος νόμου.
Ως μια τοιαύτη θεωρείται εν πάση περιπτώσει η μετάθεσις του υπαλλήλου
εις γραφείον λειτουργούν εν τη αλλοδαπή, εφ’ όσον δεν αποδέχεται την
μετάθεσιν ο μετατιθέμενος υπάλληλος.Επίσης, θεωρείται μονομερής
βλαπτική μεταβολή των όρων εργασίας η πέραν των δύο (2) μηνών
καθυστέρηση καταβολής των δεδουλευμένων αποδοχών του εργαζομένου από τον
εργοδότη, ανεξαρτήτως της αιτίας της καθυστέρησης.
Άρθρο 59
Μέτρα για την προστασία εργαζομένων μερικής απασχόλησης
Η παράγραφος 11 του άρθρου 38 του ν. 1892/1990 (Α’ 101)αντικαθίσταται. Το άρθρο 38 του ν. 1892/1990 διαμορφώνεται ως εξής:
Μερική απασχόληση
1. Κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά τη διάρκεια της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν, ημερήσια ή εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη ή μηνιαία εργασία, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, η οποία θα είναι μικρότερης διάρκειας από την κανονική (μερική απασχόληση).
Αν η συμφωνία αυτή δεν καταρτιστεί εγγράφως ή δεν γνωστοποιηθεί εντός οκτώ (8) ημερών από την κατάρτισή της στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, τεκμαίρεται η πλήρης απασχόληση του μισθωτού.
2. Για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου νοείται ως:
α) «εργαζόμενος μερικής απασχόλησης», κάθε εργαζόμενος με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, του οποίου οι ώρες εργασίας, υπολογιζόμενες σε ημερήσια, εβδομαδιαία, δεκαπενθήμερη ή μηνιαία βάση είναι λιγότερες από το κανονικό ωράριο εργασίας του συγκρίσιμου εργαζόμενου με πλήρη απασχόληση,
β) «συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση», κάθε εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης, που απασχολείται στην ίδια επιχείρηση με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, και εκτελεί ίδια ή παρόμοια καθήκοντα, υπό τις αυτές συνθήκες. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, η σύγκριση γίνεται με αναφορά στη συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση. Οι εργαζόμενοι με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζονται δυσμενώς σε σχέση με τους συγκρίσιμους εργαζόμενους με κανονική απασχόληση, εκτός εάν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι οι οποίοι τη δικαιολογούν, όπως η διαφοροποίηση στο ωράριο εργασίας.
3. Κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά τη διάρκεια της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν κάθε μορφή απασχόλησης εκ περιτροπής.
Εκ περιτροπής απασχόληση θεωρείται η απασχόληση κατά λιγότερες ημέρες την εβδομάδα ή κατά λιγότερες εβδομάδες το μήνα ή κατά λιγότερους μήνες το έτος ή και συνδυασμός αυτών κατά πλήρες ημερήσιο ωράριο εργασίας.
Η παρεχόμενη από το άρθρο αυτό προστασία καλύπτει και τους απασχολούμενους με βάση τις συμφωνίες του προηγούμενου εδαφίου.
Αν περιοριστούν οι δραστηριότητες του ο εργοδότης μπορεί, αντί καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, να επιβάλλει σύστημα εκ περιτροπής απασχόλησης στην επιχείρηση του, η διάρκεια της οποίας δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τους εννέα (9) μήνες στο ίδιο ημερολογιακό έτος, μόνο εφόσον προηγουμένως προβεί σε ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 260/2006 και του ν. 1767/1988.
Αν η συμφωνία αυτή δεν καταρτιστεί εγγράφως ή αν η συμφωνία ή η απόφαση του εργοδότη δεν γνωστοποιηθούν εντός οκτώ (8) ημερών από την κατάρτιση ή τη λήψη τους στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, τεκμαίρεται η πλήρης απασχόληση του μισθωτού.
4. Ως εκπρόσωποι των εργαζομένων, για την εφαρμογή της προηγούμενης παραγράφου ορίζονται κατά την εξής σειρά προτεραιότητας:
α) οι εκπρόσωποι από την πλέον αντιπροσωπευτική συνδικαλιστική οργάνωση της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης, η οποία καλύπτει κατά το καταστατικό της εργαζόμενους, ανεξάρτητα από την κατηγορία, τη θέση ή την ειδικότητα τους,
β) οι εκπρόσωποι των υφιστάμενων συνδικαλιστικών οργανώσεων της επιχείρησης ή της εκμετάλλευσης,
γ) το συμβούλιο εργαζομένων,
δ) εάν ελλείπουν συνδικαλιστικές οργανώσεις και συμβούλιο εργαζομένων, η ενημέρωση και διαβούλευση γίνεται με το σύνολο των εργαζομένων. Η ενημέρωση μπορεί να γίνει με εφάπαξ ανακοίνωση σε εμφανές και προσιτό σημείο της επιχείρησης. Η διαβούλευση πραγματοποιείται σε τόπο και χρόνο που ορίζει ο εργοδότης.
5. Οι έγγραφες ατομικές συμβάσεις των προηγούμενων παραγράφων πρέπει να περιλαμβάνουν: α) τα στοιχεία ταυτότητας των συμβαλλομένων, β) τον τόπο παροχής της εργασίας, την έδρα της επιχείρησης ή τη διεύθυνση του εργοδότη, γ) το χρόνο της απασχόλησης, τον τρόπο κατανομής και τις περιόδους εργασίας, δ) τον τρόπο αμοιβής και ε) τους τυχόν όρους τροποποίησης της σύμβασης.
Σε εποχικές ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις οι έγγραφες ατομικές συμβάσεις, κατά την παράγραφο 1 του παρόντος, γίνονται για ημερήσια ή εβδομαδιαία περίοδο εργασίας.
6. Σε κάθε περίπτωση, η απασχόληση κατά την Κυριακή ή άλλη ημέρα αργίας, ως και η νυκτερινή εργασία συνεπάγεται την καταβολή της νόμιμης προσαύξησης.
7. Αν η μερική απασχόληση έχει καθοριστεί με ημερήσιο ωράριο μικρότερης διάρκειας από το κανονικό, η παροχή της συμφωνημένης εργασίας των μερικώς απασχολούμενων πρέπει να είναι συνεχόμενη και να παρέχεται μία φορά την ημέρα.
Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στους οδηγούς αυτοκινήτων μεταφοράς μαθητών, νηπίων και βρεφών και στους συνοδούς αυτών που εργάζονται στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, στους παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς και στα νηπιαγωγεία, καθώς και στους καθηγητές που εργάζονται στα φροντιστήρια ξένων γλωσσών και μέσης εκπαίδευσης.
8. Καταγγελία της σύμβασης εργασίας λόγω μη αποδοχής από τον μισθωτό εργοδοτικής πρότασης για μερική απασχόληση είναι άκυρη.
9. Οι αποδοχές των εργαζομένων με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης υπολογίζονται όπως και οι αποδοχές του συγκρίσιμου εργαζομένου και αντιστοιχούν στις ώρες εργασίας της μερικής απασχόλησης.
10. Οι μερικώς απασχολούμενοι μισθωτοί έχουν δικαίωμα ετήσιας άδειας με αποδοχές και επίδομα αδείας, με βάση τις αποδοχές που θα ελάμβαναν εάν εργάζονταν κατά το χρόνο της αδείας τους, για τη διάρκεια της οποίας εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 2 του α.ν.539/1945, όπως ισχύει.
11. Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέραν από τη συμφωνηθείσα, ο
εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το
κάνει και η άρνηση του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη.Αν
παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος
δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί
της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα
παράσχει. Ο μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας
πέραν της συμφωνημένης, όταν αυτή η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά
συνήθη τρόπο. Σε κάθε περίπτωση η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να
πραγματοποιηθεί κατ’ ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους
ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου.

12. Ο πλήρως απασχολούμενος σε επιχειρήσεις πλέον των είκοσι (20) ατόμων, έχει δικαίωμα μετά τη συμπλήρωση ενός ημερολογιακού έτους εργασίας να ζητήσει τη μετατροπή της σύμβασης εργασίας του από πλήρη σε μερική απασχόληση, με δικαίωμα επανόδου σε πλήρη απασχόληση, εκτός αν η άρνηση του εργοδότη δικαιολογείται από τις επιχειρησιακές ανάγκες.Ο εργαζόμενος στην αίτηση του πρέπει να προσδιορίζει τη διάρκεια της μερικής απασχόλησης και το είδος της. Αν ο εργοδότης δεν απαντήσει εγγράφως μέσα σε ένα μήνα θεωρείται ότι το αίτημα του εργαζόμενου έχει γίνει δεκτό.
13. Ο μερικώς απασχολούμενος, επί προσφοράς εργασίας με ίσους όρους από μισθωτούς της ίδιας κατηγορίας, έχει δικαίωμα προτεραιότητας για πρόσληψη σε θέση εργασίας πλήρους απασχόλησης στην ίδια επιχείρηση. Ο χρόνος της μερικής απασχόλησης λαμβάνεται υπόψη ως χρόνος προϋπηρεσίας όπως και για τον συγκρίσιμο εργαζόμενο. Για τον υπολογισμό της προϋπηρεσίας αυτής, μερική απασχόληση που αντιστοιχεί στον κανονικό (νόμιμο ή συμβατικό) ημερήσιο χρόνο του συγκρίσιμου εργαζόμενου αντιστοιχεί σε μία ημέρα προϋπηρεσίας.
14. Στους εργαζόμενους που καλύπτονται από σύμβαση ή σχέση εργασίας με Μερική απασχόληση παρέχονται:
α) δυνατότητες συμμετοχής στις δραστηριότητες της επαγγελματικής κατάρτισης που εφαρμόζει η επιχείρηση υπό συνθήκες ανάλογες με εκείνες που αφορούν τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης και αορίστου χρόνου,β) οι ίδιες κοινωνικές υπηρεσίες που υπάρχουν στη διάθεση των άλλων εργαζόμενων στην επιχείρηση.
15. Ο εργοδότης ενημερώνει τους εκπροσώπους των εργαζόμενων για τον αριθμό των απασχολούμενων με μερική απασχόληση σε σχέση με την εξέλιξη του συνόλου των εργαζόμενων, καθώς και για τις προοπτικές πρόσληψης εργαζόμενων με πλήρη απασχόληση.
16. Με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας επιτρέπεται η συμπλήρωση ή τροποποίηση των ρυθμίσεων των προηγούμενων παραγράφων.
17. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται για τους μερικώς απασχολούμενους όλες οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας.
18. Η κατά το παρόν άρθρο Μερική απασχόληση με σχέση ιδιωτικού δικαίου επιτρέπεται και στις δημόσιες επιχειρήσεις, τους οργανισμούς και τους λοιπούς φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως αυτός προσδιορίζεται από το άρθρο 14 του ν. 2190/1994 (ΦΕΚ 28 Α’), όπως ισχύει, με εξαίρεση το Δημόσιο, τους Ο.Τ.Α. πρώτου και δεύτερου βαθμού και τα Ν.Π.Δ.Δ., καθώς και στους φορείς για τους οποίους η μερική απασχόληση προβλέπεται από ειδικούς νόμους ή από διατάξεις κανονισμών που έχουν κυρωθεί με νόμο ή έχουν ισχύ νόμου.Για τη μερική απασχόληση σε επιχειρήσεις, οργανισμούς και φορείς του προηγούμενου εδαφίου, εφαρμόζονται οι διατάξεις του ν. 2190/1994 (ΦΕΚ 28 Α’), όπως ισχύει, με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου για την αντιμετώπιση εκτάκτων ή επειγουσών αναγκών συμφωνείται με σύμβαση ορισμένου χρόνου διάρκειας μέχρι έξι (6) μηνών. Μερική απασχόληση που δεν υπερβαίνει τις τέσσερις (4) ώρες ημερησίως.Στην τελευταία περίπτωση η σχετική προκήρυξη αποστέλλεται πριν από τη δημοσίευση της στο Ανώτατο Συμβούλιο Επιλογής Προσωπικού (ΑΣΕΠ), το οποίο οφείλει να ελέγξει αυτήν από άποψη νομιμότητας μέσα σε δέκα (10) ημέρες.Οι ανωτέρω συμβάσεις που καταρτίζονται για την κάλυψη έκτακτων ή επειγουσών αναγκών λήγουν αυτοδικαίως με την πάροδο της συμφωνηθείσας διάρκειας τους, χωρίς να απαιτείται προς τούτο καμία άλλη διατύπωση, η δε για οποιονδήποτε λόγο ανανέωση τους ή μετατροπή τους σε σύμβαση ή σχέση εργασίας αορίστου χρόνου απαγορεύεται και είναι αυτοδικαίως άκυρη.
Άρθρο 60
Αναβάθμιση του ρόλου του ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ στην καταγραφή της εργασίας και της απασχόλησης
1. Συμβάσεις ανεξαρτήτων υπηρεσιών, απασχολούμενων σε έως δύο λήπτες των
υπηρεσιών αυτών σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 39 του ν. 4387/2016,
όπως ισχύει, και οι απασχολούμενοι με εργόσημο σύμφωνα με το άρθρο 20
του ν. 3863/2010, όπως ισχύει, καταχωρίζονται υποχρεωτικά στο
πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών
Υποθέσεων.2. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών
Υποθέσεων ρυθμίζεται κάθε σχετικό θέμα για την εφαρμογή της παρούσας
διάταξης, καθώς και για την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασής
της.
Άρθρο 61
Άρση αβεβαιότητας σχετικά με τους όρους αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς την απόσπαση εργαζομένων από επιχειρήσεις εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο
Για τις επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στο Ηνωμένο Βασίλειο και
οι οποίες, στο πλαίσιο διεθνούς παροχής υπηρεσιών, έχουν ήδη αποσπάσει
εργαζόμενους στο έδαφος της Ελλάδας έως την ημερομηνία αποχώρησης του
Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή πρόκειται να αποσπάσουν
εργαζόμενους μετά την ημερομηνία αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από
την Ευρωπαϊκή Ένωση και έως τις 31.12.2020 εφαρμόζονται οι σχετικές
διατάξεις των π.δ. 219/2000 και 101/2016.
Άρθρο 65
Διοικητικές κυρώσεις για αδήλωτη εργασία
Η  παράγραφος 3 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018, όπως ισχύει,  αντικαθίσταται με την παράγραφο 3 του παρόντος και  η παράγραφος 3 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018 αναριθμείται σε 4. Καταργείται η παράγραφος 4 του άρθρου 5 του ν. 4554/2018 και προστίθεται νέα παράγραφος 6. Το άρθρο 5 του ν. 4554/2018  διαμορφώνεται ως εξής:
1. Ειδικός Επιθεωρητής Εργασιακών Σχέσεων ή Επιθεωρητής Εργασιακών Σχέσεων ή ελεγκτής των Περιφερειακών Ελεγκτικών Κέντρων Ασφάλισης ή αρμόδιος υπάλληλος του ΕΦΚΑ που διαπιστώνει τη μη αναγραφή εργαζομένου σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού που τηρείται από τον εργοδότη, επιβάλλει στον εργοδότη πρόστιμο ποσού δέκα χιλιάδων πεντακοσίων (10.500) ευρώ για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, κατά δέσμια αρμοδιότητα, χωρίς προηγούμενη πρόσκλησή του για παροχή εξηγήσεων.
2. Ειδικός Επιθεωρητής Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία ή Επιθεωρητής Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία που, κατά τη διερεύνηση των αιτιών εργατικού ατυχήματος, διαπιστώνει τη μη αναγραφή εργαζομένου σε ισχύοντα πίνακα προσωπικού που τηρείται από τον εργοδότη, επιβάλλει στον εργοδότη το πρόστιμο που προβλέπεται στην παράγραφο 1 για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, κατά δέσμια αρμοδιότητα, χωρίς προηγούμενη πρόσκλησή του για παροχή εξηγήσεων.
3. Ο αρμόδιος Προϊστάμενος του ελεγκτικού οργάνου που διαπίστωσε την
παράβαση αδήλωτης εργασίας υποχρεούται να δώσει εντολή διενέργειας ενός
τουλάχιστον επανελέγχου της παραβατικής επιχείρησης/εκμετάλλευσης, ο
οποίος πραγματοποιείται εντός χρονικού διαστήματος δώδεκα (12) μηνών από
την ημερομηνία της διαπίστωσης της παράβασης της αδήλωτης εργασίας
προκειμένου να ελεγχθεί τυχόν υποτροπή.Στις περιπτώσεις που η
παράβαση της αδήλωτης εργασίας διαπιστώθηκε από τα όργανα της παραγράφου
2 του άρθρου 5 του παρόντος ή από τα όργανα του άρθρου 259 του ν.
4555/2018 (Α’133) και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν.
4144/2013 (Α’88) ως ισχύει, ο αρμόδιος Προϊστάμενος του τοπικά αρμόδιου
Τμήματος Επιθεώρησης Εργασιακών Σχέσεων του Σ.ΕΠ.Ε υποχρεούται να δώσει
εντολή σε αρμόδιο Επιθεωρητή Εργασιακών Σχέσεων για τον ως άνω
επανέλεγχο ή επανελέγχους.
4.
Σε περίπτωση υποτροπής του εργοδότη, η οποία διαπιστώνεται εντός τριών (3) ετών από τον πρώτο έλεγχο, το πρόστιμο της παραγράφου 1, ανά εργαζόμενο, επιβάλλεται προσαυξημένο ως εξής:
α) κατά 100% για την πρώτη μετά την αρχική παράβαση και
β) κατά 200% για κάθε μεταγενέστερη παράβαση από αυτήν της περίπτωσης α’, που διαπιστώνεται σε έλεγχο διενεργούμενο σε διαφορετική ημερομηνία.
5. Οι διοικητικές κυρώσεις του παρόντος άρθρου επιβάλλονται πλέον των λοιπών κυρώσεων που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία.
6. Κατά της Πράξης Επιβολής Προστίμου ασκείται προσφυγή ενώπιον του
αρμόδιου Διοικητικού Πρωτοδικείου μέσα σε προθεσμία εξήντα (60) ημερών
από την επίδοση της, κατά την κείμενη νομοθεσία. Μέσα στην ίδια
προθεσμία η προσφυγή κοινοποιείται με μέριμνα του προσφεύγοντος και με
ποινή απαραδέκτου στην αρμόδια υπηρεσία του Σ.ΕΠ.Ε. Η προθεσμία για την
άσκηση της προσφυγής και η άσκηση αυτής δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της
πράξης επιβολής προστίμου.
Άρθρο 66
Δικαίωμα και προϋποθέσεις έκπτωσης
Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 6 του ν. 4554/2018, όπως ισχύουν,
αντικαθίστανται. Η παράγραφος 3 του άρθρου 6 του ν. 4554/2018, όπως
ισχύει, τροποποιείται. Η παράγραφος 6 του άρθρου 6 του ν. 4554/2018,
όπως ισχύει, τροποποιείται ως προς το δεύτερο εδάφιο της και το άρθρο 6
του ν. 4554/2018 διαμορφώνεται ως εξής:
1. Αν, εντός δέκα (10) εργάσιμων ημερών από την ημέρα του ελέγχου, ο
εργοδότης προβεί στην πρόσληψη του εργαζομένου ή των εργαζομένων που
διαπιστώθηκαν, ως αδήλωτοι, με σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους
απασχόλησης διάρκειας τουλάχιστον δώδεκα (12) μηνών, το πρόστιμο της
παραγράφου 1 του άρθρου 5 ορίζεται στο ποσό των δύο χιλιάδων (2.000)
ευρώ.2. Ειδικά στις περιπτώσεις εποχικών εργασιών, όπως αυτές
ορίζονται στο τρίτο εδάφιο της περίπτωσης β’ της παραγράφου 2 του άρθρου
4 του ν. 1545/1985 (Α’ 91), το πρόστιμο της παραγράφου 1 του άρθρου 5
ορίζεται στο ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, σε περίπτωση
πρόσληψης με σύμβαση εργασίας πλήρους απασχόλησης διάρκειας, τουλάχιστον
τριών (3) μηνών. Εφόσον ο χρόνος λειτουργίας της εποχικής επιχείρησης ή
εκμετάλλευσης δεν επαρκεί για τη συμπλήρωση του ελάχιστου απαιτούμενου
χρόνου απασχόλησης (τρίμηνο), ο εργοδότης υποχρεούται να συμπληρώσει τον
υπόλοιπο χρόνο του τριμήνου κατά την επόμενη περίοδο λειτουργίας.
Διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας περί υποχρέωσης επαναπρόσληψης
εργαζομένων εποχικών επιχειρήσεων δεν θίγονται.3. Ο εργοδότης δεν
επιτρέπεται να προβεί σε μείωση του προσωπικού από την ημερομηνία και
ώρα του ελέγχου και καθ’ όλη τη διάρκεια των περιόδων των παραγράφων 1
και 2, κατά περίπτωση.

4. Ως μείωση του προσωπικού, κατά την έννοια της παραγράφου 3, θεωρείται:
α) η μείωση του αριθμού των εργαζομένων της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης σε αριθμό μικρότερο από τον αριθμό των εργαζομένων που απασχολούνταν κατά την ημερομηνία και ώρα του ελέγχου, προσαυξημένο κατά τον αριθμό των εργαζομένων που προσέλαβε ο εργοδότης, προκειμένου να τύχει της έκπτωσης,
β) η αλλαγή του καθεστώτος απασχόλησης των εργαζομένων από πλήρη σε μερική ή εκ περιτροπής απασχόληση,
γ) η θέση εργαζομένων σε διαθεσιμότητα, δ) η εθελουσία έξοδος που γίνεται με πρωτοβουλία του εργοδότη, μέσω προγραμμάτων παροχής κινήτρων εθελούσιας εξόδου, και
ε) η οικειοθελής αποχώρηση εργαζομένου. Αν μειωθεί το προσωπικό, σύμφωνα με τις περιπτώσεις α’, δ’ και ε’, ο εργοδότης υποχρεούται, εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία που επήλθε η μείωση, να προβεί σε νέα πρόσληψη με τους ίδιους όρους εργασίας, ώστε να διατηρηθεί σταθερός ο αριθμός των εργαζομένων της επιχείρησης ή εκμετάλλευσης. Το διάστημα που μεσολαβεί από την ημερομηνία μείωσης του προσωπικού έως αυτήν της νέας πρόσληψης, προσαυξάνει την ελάχιστη περίοδο κατά την οποία ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να προβεί σε μείωση προσωπικού.
5. Στην έννοια της μείωσης του προσωπικού της παραγράφου 3 δεν περιλαμβάνονται:
α) η συνταξιοδότηση εργαζομένου,
β) η λήξη σύμβασης ορισμένου χρόνου που είχε συναφθεί πριν από την ημερομηνία του ελέγχου, λόγω παρόδου της συμφωνηθείσας διάρκειας,
γ) η καταγγελία της σύμβασης εργασίας ύστερα από την υποβολή μήνυσης του εργοδότη κατά εργαζομένου για αξιόποινη πράξη που τέλεσε κατά την άσκηση της εργασίας του,
δ) η φυλάκιση και ο θάνατος εργαζομένου, και
ε) η αδυναμία ανανέωσης της άδειας διαμονής και πρόσβασης στην αγορά εργασίας αλλοδαπού εργαζομένου.
6. Το δικαίωμα της έκπτωσης παρέχεται, εφόσον ο εργοδότης αποδεχθεί το
πρόστιμο και παραιτηθεί από την άσκηση των προβλεπόμενων ένδικων
βοηθημάτων. Δικαίωμα έκπτωσης δεν παρέχεται όταν ο εργοδότης είναι
υπότροπος, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 5.

7. Σε περίπτωση μείωσης του προσωπικού, κατά παράβαση των διατάξεων του παρόντος, βεβαιώνεται σε βάρος του εργοδότη για κάθε αδήλωτο εργαζόμενο, κατά δέσμια αρμοδιότητα, χωρίς προηγούμενη πρόσκλησή του για παροχή εξηγήσεων, το υπολειπόμενο του αρχικού προστίμου ποσό.
Άρθρο 67
Καταβολή προστίμου και μητρώο παραβατών για την αδήλωτη εργασία
Στο άρθρο 7 του ν. 4554/2018, όπως ισχύει, προστίθεται η παράγραφος 2 του παρόντος. Το άρθρο 7 του ν. 4554/2018 διαμορφώνεται ως εξής:
1. Αν από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Σ.ΕΠ.Ε. και του ΕΦΚΑ επιβληθούν σε μία επιχείρηση, εκμετάλλευση ή άλλη εργασία περισσότερα από ένα πρόστιμα για αδήλωτη εργασία του ίδιου εργαζομένου, που προκύπτουν από έλεγχο κατά τη διάρκεια της ίδιας ημέρας, η καταβολή του προστίμου γίνεται άπαξ βάσει της πράξης επιβολής προστίμου που κοινοποιήθηκε πρώτη στον εργοδότη.
2. Στο ηλεκτρονικό πληροφοριακό σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ» του Υπουργείου Εργασίας
και Κοινωνικών Υποθέσεων δημιουργείται «Μητρώο Παραβατών για την
Αδήλωτη Εργασία», στο οποίο θα καταχωρούνται οι επιχειρήσεις,
εκμεταλλεύσεις και γενικώς οι εργοδότες, φυσικά και νομικά πρόσωπα,
στους οποίους επιβάλλονται κυρώσεις για απασχόληση εργαζομένων με
αδήλωτη εργασία. Οι επιχειρήσεις και εργοδότες που έχουν παραβατική
συμπεριφορά θα αποκλείονται από ευμενείς ασφαλιστικές ρυθμίσεις. Οι
υπηρεσίες του Σ.ΕΠ.Ε και του ΕΦΚΑ είναι αρμόδιες για την τήρηση και
άμεση ενημέρωση του μητρώου.
Άρθρο 68
Εξουσιοδοτικές διατάξεις- Έναρξη ισχύος
Οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 8 του ν. 4554/2018, όπως ισχύουν,
αντικαθίστανται και η παράγραφος 3 του ίδιου άρθρου καταργείται και το
άρθρο 8 του ν. 4554/2018 διαμορφώνεται ως εξής:
1. Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, και Κοινωνικών Υποθέσεων ρυθμίζονται τα ακόλουθα:α.
η διαδικασία επιβολής των προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων, του
παρόντος Κεφαλαίου και ιδίως προθεσμίες για την υποβολή αντιρρήσεων κατά
πράξεως διοικητικών κυρώσεων, δικαίωμα προηγουμένης ακροάσεως του
παραβάτη εργοδότη, η διαδικασία επανελέγχου της συνδρομής των
προϋποθέσεων επιβολής διοικητικών κυρώσεων και μείωσης προβλεπόμενου
προστίμου, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα για την αποτελεσματική
εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κεφαλαίου.β. κάθε σχετικό θέμα
αναφορικά με τα στοιχεία που καταχωρίζονται στο Μητρώο Παραβατών,
σύμφωνα πάντοτε με το εκάστοτε ισχύον θεσμικό πλαίσιο για την προστασία
δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, την ενημέρωση των αρμοδίων υπηρεσιών
είσπραξης ασφαλιστικών και φορολογικών οφειλών και κάθε άλλο θέμα
σχετικά με τη διάρκεια διατήρησης των στοιχειών στο Μητρώο, τη χορηγήση
στοιχείων σε τρίτους, κάθε αναγκαίο θέμα για την τήρηση της προστασίας
των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία,
τη διαλειτουργικότητα των πληροφοριακών συστημάτων των εμπλεκόμενων
Υπηρεσιών καθώς και τους όρους, το είδος και τη διάρκεια εξαίρεσης των
παραβατών από ρυθμίσεις εξόφλησης ασφαλιστικών εισφορών και προγράμματα
ενίσχυσης της απασχόλησης.2. Η ισχύς των παραγράφων 3, 4 και 6 του
άρθρου 5 και των παραγράφων 1, 2, 3 και 6 του άρθρου 6 του ν. 4554/2018
αρχίζει από την έκδοση της σχετικής απόφασης του Υπουργού Εργασίας και
Κοινωνικών Υποθέσεων της περίπτωσης α’ της παραγράφου 1 του παρόντος
άρθρου, από εκδόσεως της οποίας καταργείται η υπ’ αριθμ.
43614/996/21.08.2018 (ΦΕΚ 3521 Β’) Υπουργική Απόφαση. Η ισχύς της
παραγράφου 2 του άρθρου 7 του ν. 4554/2018 αρχίζει από την έκδοση της
Απόφασης της περίπτωσης β’ της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου.

Πηγή: Taxheaven