ΔΕΕ – Δεν συνιστά εργασία επί ακινήτων κάθε εγκατάσταση κινητού, όπως φωτοβολταϊκών πλαισίων ή ηλιακών θερμοσιφώνων του τύπου αυτών, επί ενός ακινήτου.

Κατά τον γενικό εισαγγελέα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου,  από καμία ένδειξη αντλούμενη από το άρθρο 5, παράγραφος 5, της έκτης οδηγίας και του άρθρου 14, παράγραφος 3, της οδηγίας ΦΠΑ δεν συνάγεται ότι συνιστά εργασία επί ακινήτων κάθε εγκατάσταση κινητού, όπως φωτοβολταϊκών πλαισίων ή ηλιακών θερμοσιφώνων, επί ενός ακινήτου.Η Solar Electric Martinique δραστηριοποιείται κυρίως στην πώληση και εγκατάσταση εξοπλισμού σχετικού με την ηλιακή ενέργεια στο διοικητικό διαμέρισμα της Μαρτινίκας. Μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2005 και της 31ης Δεκεμβρίου 2007 η εταιρία αυτή δήλωσε ως υποκείμενες στον ΦΠΑ, με συντελεστή 8,5 %, τις πράξεις εγκαταστάσεως φωτοβολταϊκών πλαισίων και ηλιακών θερμοσιφώνων στη στέγη κατοικιών μόνο όσον αφορά το κόστος των παροχών εγκαταστάσεως. Θεώρησε ότι η παράδοση του εξοπλισμού αυτού απαλλασσόταν από τον ΦΠΑ δυνάμει του άρθρου 295 του CGI και του άρθρου 50duodecies, σημείο I, του παραρτήματος IV του κώδικα αυτού.Κατόπιν φορολογικού ελέγχου, η φορολογική αρχή θεώρησε ότι οι πράξεις εγκαταστάσεως φωτοβολταϊκών πλαισίων και ηλιακών θερμοσιφώνων είχαν τον χαρακτήρα εργασιών επί ακινήτων και έπρεπε, συνεπώς, να περιλαμβάνουν το κόστος της παραδόσεως του εξοπλισμού αυτού. Η διοικητική αυτή αρχή διόρθωσε επομένως τη βάση επιβολής του φόρου για τις δραστηριότητες αυτές δυνάμει του άρθρου 266 του CGI.Στις 21 Σεπτεμβρίου 2010 η Solar Electric Martinique άσκησε ενώπιον του tribunal administratif de Fort-de-France (διοικητικού δικαστηρίου της πόλεως Fort-de-France, Γαλλία) προσφυγή με αίτημα την ακύρωση των υπομνήσεων της πράξεως επιβολής ΦΠΑ που εκδόθηκε σε βάρος της από τη φορολογική αρχή.Αφού απορρίφθηκε τόσο η προσφυγή όσο και η έφεση που επακολούθησε, η Solar Electric Martinique άσκησε αναίρεση ενώπιον του Conseil d’État (Συμβουλίου της Επικρατείας). Η εταιρία αυτή ισχυρίζεται, μεταξύ άλλων, ότι τα δικαστήρια της ουσίας υπέπεσαν σε πλάνη περί το δίκαιο κρίνοντας ότι οι εργασίες εγκαταστάσεως φωτοβολταϊκών πλαισίων και ηλιακών θερμοσιφώνων στις οποίες προέβη αποτελούσαν ενιαία πράξη, έχουσα τον χαρακτήρα εργασιών επί ακινήτων, μολονότι ο εξοπλισμός αυτός μπορεί να τοποθετηθεί χωρίς να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στο ακίνητο, και μολονότι δεν τοποθετείται συνήθως ταυτόχρονα με την ανέγερση κτιρίων.Το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας) υπέβαλε  στο Δικαστήριο το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα:«Αποτελούν η πώληση και η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πλαισίων και ηλιακών θερμοσιφώνων σε ακίνητα με σκοπό την τροφοδότησή τους με ηλεκτρικό ρεύμα ή με ζεστό νερό ενιαία πράξη η οποία έχει τον χαρακτήρα εργασιών επί ακινήτων κατά την έννοια του άρθρου 5, παράγραφος 5, και του άρθρου 6, παράγραφος l, της [έκτης οδηγίας], τα οποία κατέστησαν, αντίστοιχα, άρθρο 14, παράγραφος 3, και άρθρο 24, παράγραφος 1, της οδηγίας [ΦΠΑ];»Εάν το Δικαστήριο ωστόσο κρίνει ότι πρέπει να ερμηνεύσει την έκφραση «εργασίες επί ακινήτων», κατά την έννοια του άρθρου 5, παράγραφος 5, της έκτης οδηγίας και του άρθρου 14, παράγραφος 3, της οδηγίας ΦΠΑ, θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να υπομνησθεί καταρχάς ότι, δοθέντος ότι δεν περιέχεται ορισμός για την έκφραση αυτή στα εν λόγω άρθρα, ο προσδιορισμός της έννοιάς της και του περιεχομένου της θα πρέπει να γίνει λαμβάνοντας υπόψη το γενικό πλαίσιο εντός του οποίου η έκφραση χρησιμοποιείται και σύμφωνα με το συνηθισμένο της νόημα στην καθημερινή γλώσσα.Στην καθημερινή γλώσσα, η έκφραση αυτή καλύπτει το σύνολο των εργασιών που αφορούν ένα ακίνητο, όπως τις εργασίες κατασκευής, κατεδαφίσεως, αλλαγής διαρρυθμίσεως, ανακαινίσεως ή αποκαταστάσεως κτιρίου.Για το ζήτημα αν η εγκατάσταση ενός κινητού σε ακίνητο πρέπει να περιλαμβάνεται στην έννοια «εργασίες επί ακινήτων» πρέπει, κατά τη γνώμη μου να συνεκτιμηθεί το γεγονός ότι το Συμβούλιο, τόσο κατά την έκδοση της έκτης οδηγίας, όσο, και αργότερα, κατά την έκδοση της οδηγίας ΦΠΑ, δεν δέχθηκε την αρχική πρόταση της Επιτροπής, που υποβλήθηκε στις 29 Ιουνίου 1973, σύμφωνα με την οποία η ενσωμάτωση κινητού σε ακίνητο, στην οποία, ειδικότερα, περιλαμβάνονται όλες οι εργασίες εγκαταστάσεως, έπρεπε να θεωρηθεί ότι ανήκει στις «εργασίες επί ακινήτων».Βέβαια, σύμφωνα με την οδηγία ΦΠΑ, ο εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 1042/2013 του Συμβουλίου της 7ης Οκτωβρίου 2013 για την τροποποίηση του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 282/2011 όσον αφορά τον τόπο παροχής υπηρεσιών, προβλέπει την εισαγωγή ενός άρθρου 13β στο κείμενο του τελευταίου αυτού κανονισμού, το οποίο ορίζει ότι, για την εφαρμογή της οδηγίας ΦΠΑ, ως «ακίνητο» θεωρείται «κάθε στοιχείο που έχει εγκατασταθεί και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος ενός κτιρίου ή μιας κατασκευής χωρίς το οποίο το κτίριο ή η κατασκευή είναι ελλιπή, όπως πόρτες, παράθυρα, στέγες, κλιμακοστάσια και ανελκυστήρες».Ωστόσο, αν υποτεθεί ότι ο ορισμός αυτός σημαίνει ότι η έκφραση «εργασίες επί ακινήτων», κατά την έννοια του άρθρου 14, παράγραφος 3, της οδηγίας ΦΠΑ, περιλαμβάνει εφεξής την εγκατάσταση του στοιχείου το οποίο αναφέρεται στο άρθρο 13β του κανονισμού (ΕΕ) 282/2011 του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2011, για τη θέσπιση μέτρων εφαρμογής της οδηγίας 2006/112/ΕΚ σχετικά με το κοινό σύστημα φόρου προστιθέμενης αξίας, όπως τροποποιήθηκε, πρέπει να επισημανθεί ότι το τελευταίο αυτό άρθρο άρχισε να ισχύει, κατά το άρθρο 3 του κανονισμού 1042/2013, μόλις την 1η Ιανουαρίου 2017. Συνεπώς, εκτός από το γεγονός ότι το νομοθέτημα αυτό δεν εφαρμόζεται στα υπερπόντια διαμερίσματα, δεν εφαρμοζόταν, εν πάση περιπτώσει, κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της διαφοράς της κύριας δίκης.Καταλήγω στο συμπέρασμα ότι, κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της κύριας δίκης, από καμία ένδειξη αντλούμενη από το άρθρο 5, παράγραφος 5, της έκτης οδηγίας και του άρθρου 14, παράγραφος 3, της οδηγίας ΦΠΑ δεν συνάγεται ότι συνιστά εργασία επί ακινήτων κάθε εγκατάσταση κινητού, όπως φωτοβολταϊκών πλαισίων ή ηλιακών θερμοσιφώνων του τύπου αυτών που είναι επίμαχα στην υπόθεση της κύριας δίκης, επί ενός ακινήτου.Λαμβανομένων υπόψη όσων αναπτύχθηκαν με τις προτάσεις μου, προτείνω στο Δικαστήριο να κρίνει εαυτό αναρμόδιο να απαντήσει στην αίτηση προδικαστικής αποφάσεως που υποβλήθηκε από το Conseil d’État (Συμβούλιο της Επικρατείας, Γαλλία).